پارلمان عراق مصوبه‌ای برای خروج نیروهای خارجی از جمله نیروهای آمریکایی از عراق تصویب کرده است. مصوبه‌ای که البته اجرای آن منوط به تصمیم دولت عراق است.
نمایندگان کرد و شماری از نمایندگان سنی در نشست پارلمان حاضر نشدند. ۱۶۸ نماینده از ۳۲۹ نماینده پارلمان در جلسه حاضر بودند و برای رسمیت یافتن نشست پارلمان به حضور ۱۶۵ نماینده نیاز بود.
عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق (نخست‌وزیر پیشبرد امور) در این نشست گفته است خروج نیروهای آمریکایی هم به نفع عراق است، هم به نفع آمریکا.
دولت عراق خواستار بررسی خروج یا تعیین جدول زمانی و محدود شدن نقش نیروهای آمریکایی به آموزش و مبارزه با داعش شده بود. طبق مصوبه پارلمان عراق درخواست کمک عراق برای مقابله با داعش لغو می‌شود و استفاده از حریم هوایی دریایی و زمینی این کشور غیرقانونی می‌شود و داشتن سلاح فقط در انحصار دولت عراق خواهد بود.
اگر این مصوبه پارلمان در نهایت از سوی دولت اجرایی شود، صحنه سیاسی و معادلات عراق شاهد تغییرات مهمی خواهد بود.
اما در حالی که جمهوری اسلامی و جریانات سیاسی نظامی متحد آن در عراق فشار می‌آورند که نیروهای خارجی و از جمله آمریکایی از عراق خارج شوند، کردهای عراق آشکارا در برابر این اقدام مخالفت کرده‌اند و نمایندگان کرد تلاش کردند از طریق عدم حضور در جلسه مانع برگزاری آن شوند که موفق نشدند.
کردها خروج نیروهای آمریکا از عراق را به ضرر خود و به نفع جریانات سیاسی نظامی شیعه نزدیک به ایران می‌دانند و نمی‌خواهند توازن قوا در ساختار سیاسی نظامی و امنیتی عراق بیش از این به نفع شیعیان نزدیک به ایران تغییر کند. البته مخالفت کردها با تلاش شیعیان برای خروج نیروهای خارجی بویژه آمریکایی‌ها به عصبانیت جمهوری اسلامی از کردها منجر خواهد شد و احتمال فشار جمهوری اسلامی بر آنها در آینده را محتمل می‌کند.
کردها حالا و سر بزنگاهی که شیعیان عراق و جمهوری اسلامی به حمایت آنها برای خروج نیروهای آمریکا نیاز دارند، قصد دارند اگر بتوانند مخالفت پیشین ایران و شیعیان عراق با همه‌پرسی استقلال کردستان در دو سال پیش را تلافی کنند. کردها در سال ۱۳۹۶ با یک همه‌پرسی تلاش کردند در جهت استقلال از عراق حرکت کنند. در آن زمان ایران با بستن مرزهایش و لغو پروازهای مسافری به کردستان عراق به اعمال فشار اقتصادی و سیاسی بر اقلیم کردستان عراق روی آورد.
از طرف دیگر ایران با میدان‌داری قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس و با کمک به شبه‌نظامیان حشد الشعبی به فرماندهی ابومهدی مهندس، شهر کرکوک را از تصرف کردها خارج کرد؛ اقدامی که کردها فراموش نکرده‌اند. با این وجود حتی اگر کردهای عراق و جمهوری اسلامی بر سر خروج یا ماندن نیروهای آمریکا در عراق با یکدیگر مخالف باشند انتظار می‌رود روابط جمهوری اسلامی و اقلیم کردستان عراق بر پایه بی‌اعتمادی راهبردی و همکاری تاکتیکی بر اساس الزامات همسایگی ادامه یابد.
از طرف دیگر مجادله و کشمکش کردها شیعیان و سنی‌های عراق بر سر ماندن یا خروج نیروهای آمریکا در نهایت به هر نتیجه‌ای که برسد و هر کدام که در این زورآزمایی سیاسی امنیتی پیروز شوند یا شکست بخورند شکاف بین آنها در آینده بیشتر خواهد شد، چون آنها در مسئله ماندن یا خروج نیروهای آمریکا در عراق تضاد منافع راهبردی با یکدیگر دارند. کردها این موضوع را موجب تضعیف خود و شیعیان نزدیک به ایران آن را موجب تقویت خود می‌بینند.
در چنین شرایطی حفظ انسجام بین کردها و شیعیان و سنی‌ها در نهادهای حکومتی دولت مرکزی عراق دشوارتر می‌شود، زیرا قدرت در سه نهاد مهم پارلمان هیئت دولت و ریاست جمهوری بر پایه نوعی توافق سیاسی بین کردها و شیعیان و سنی‌ها تقسیم شده است. حتی این شکاف ممکن و محتمل است که به انسجام نیروهای مسلح و امنیتی عراق هم سرایت کند و لطمه بزند.
اگر توافق سیاسی بین کردها سنی‌ها و شیعیان در دولت مرکزی عراق از بین برود، اختلافات سیاسی ممکن است به اختلافات امنیتی و نظامی هم منجر شود و عدم توافق آنها بر سر اختلافات سیاسی آنها را به سمت استفاده از نظامیان و شبه‌نظامیان‌شان برای تحمیل نظراتشان بر طرف مقابل متمایل کند.
با شکاف موجود بین کردها، شیعیان و سنی ها به احتمال بسیار امکان توافق آنها بر سر انتخاب نخست‌وزیر جدید عراق هم که قرار است جایگزین عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر مستعفی عراق شود، دشوارتر می‌شود. شیعیان نیز اگرچه ممکن است در برابر کردها متحد به نظر برسند اما بین خود درباره اینکه چه کسی نخست‌وزیر شود، دارای اختلاف نظر جدی بوده‌اند و هستند.
حالا واکنش بعدی کردها به این تصمیم نمایندگان عمدتاً شیعه حاضر در جلسه روز یکشنبه عراق مهم است. اگر در نهایت دولت مرکزی عراق دیر یا زود تصمیم پارلمان برای خروج نیروهای خارجی و از جمله نیروهای آمریکا را اجرا کند باید منتظر بود و دید که آیا کردها و اقلیم کردستان تصمیم دولت مرکزی را می‌پذیرند و از نظامیان آمریکایی که در کردستان مستقر هستند و رابطه خوبی با کردها دارند، خواهند خواست که اقلیم را ترک کنند یا مستقل از دولت مرکزی عراق به روابط نظامی با امریکا ادامه خواهند داد. هر چند باید دید که نظامیان آمریکا اگر دولت عراق خواستار خروج آنها شود از کل عراق خواهند رفت یا در اقلیم کردستان باقی خواهند ماند.
از طرف دیگر اگر موضوع فشار جریانات سیاسی نظامی شیعه متحد ایران برای خروج نیروهای آمریکایی پیش رود انتظار می‌رود این موضوع باعث کاهش موقتی اختلافات درونی سه جریان اصلی کردها یعنی بارزانی‌ها، طالبانی‌ها و جریان گوران (تغییر) شود.
حزب دمکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی با اتحادیه میهنی که در کادر رهبری آن اختلافات جدی وجود دارد و نیز جریان گوران بر سر تقسیم قدرت در اقلیم کردستان منازعات مستمر و جاری دارند. اما رویارویی سیاسی با شیعیان نزدیک ایران بر سر حضور یا خروج نظامی آمریکا از عراق می‌تواند اختلافات درون کردی را مسکوت بگذارد.
بارزانی‌ها و طالبانی‌ها بر سر نوع مواجهه با ارتش و دولت مرکزی عراق در مسئله تصرف کرکوک در دو سال پیش از سوی ارتش عراق و حشد الشعبی اختلاف شدیدی پیدا کردند و بارزانی‌ها، طالبانی‌ها را به خیانت متهم کردند.
با این وجود در شرایط کنونی به نظر می‌رسد سه جریان اصلی کرد به سمت مسکوت گذاشتن اختلافات درونی خود حرکت کنند. کردهای اسلامگرای وابسته به ایران نیز که وزن کمتری در معادلات کردستان عراق دارند، درباره حمایت از موضع اربیل در برابر بغداد یا حمایت از مواضع ایران (که تأیید نظر شیعیان است) بر سر دو راهی قرار خواهند گرفت.
در سطح دولت مرکزی نیز نکته مهم آینده روابط تسلیحاتی آمریکا و عراق است. تسلیحات اصلی نیروی هوایی و زمینی عراق از جمله بمب‌افکن‌های اف ۱۶ و تانک‌های آبرامز و خودروهای زرهی ارتش عراق آمریکایی هستند.
اگر نیروهای آمریکایی از عراق خارج شوند همکاری‌های تسلیحاتی دو کشور چه می‌شود؟ مسئله حضور مستشاران برای آموزش و نگهداری از این تجهیزات پیشرفته و حساس چه می‌شود؟ همکاری‌های فنی و پشتیبانی و لجستیک چه وضعیتی پیدا خواهد کرد؟
