روز دوشنبه، سوم آبان، در تحولاتی که سازمان ملل از آن تحت عنوان «کودتا» یاد کرده، ارتش سودان نخست‌وزیر این کشور را به دلیل «خودداری از پشتیبانی از کودتا» در مکانی نامعلوم در بازداشت خانگی قرار داد و نظامیان سپس وضعیت فوق‌العاده اعلام کردند.
سه منبع سیاسی روز دوشنبه به خبرگزاری‌ها گفتند که اکثر اعضای کابینه سودان و تعداد زیادی از رهبران احزاب طرفدار دولت این کشور در جریان وضعیتی که «شکل کودتا به خود گرفته» در خارطوم، پایتخت سودان، دستگیر شده‌اند و نخست‌وزیر نیز در بازداشت خانگی قرار گرفته است.
به نوشته خبرگزاری رویترز، این اقدامات از سوی «نیروهای نظامی ناشناس» صورت گرفته است.
ساعاتی بعد، ژنرال عبدالفتاح البرهان، رئیس نظامی هیئت حاکمه سودان، از انحلال دولت انتقالی و شورای حاکمیتی خبر داد و در سراسر کشور وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد.
از زمان قیام مردمی سال ۲۰۱۹ که منجر به برکناری عمر البشیر از سوی ارتش شد، این کشور توسط یک دولت مرکب از نمایندگان «نظامی و غیرنظامی» اداره می‌شود.
با این حال، در ماه‌های اخیر گزارش‌ها نشان از شدت‌گیری هرچه بیشترِ تنش‌ها میان اعضای نظامی و غیرنظامی این شورای حاکمیت داشته است.
به گفته شاهدان عینی، بامداد دوشنبه هرج و مرج در خارطوم، پس از آنکه افراد مسلح ناشناس محل اقامت عبدالله حمدوک، نخست‌وزیر غیرنظامی این کشور را محاصره کردند، اوج تازه‌ای گرفت.
بنا بر گزارش‌ها، حمدوک اکنون در حبس خانگی قرار دارد و نیروهای نظامی ناشناس چهار وزیر کابینه، یک عضو غیرنظامی شورای حاکمیتی و چندین استاندار و رهبران حزب را دستگیر کرده‌اند.
به نوشته خبرگزاری‌ها، اکنون افرادی با لباس نظامی راه‌های اصلی منتهی به پایتخت را قطع کرده‌اند و تلویزیون دولتی آهنگ‌های میهن‌پرستانه پخش می‌کند.
در پی این رویدادها، عصر دوشنبه ژنرال عبدالفتاح البرهان، رئیس نظامی هیئت حاکمه سودان، طی یک سخنرانی تعهد خود را به «گذار به یک کشور غیرنظامی» تکرار کرد و گفت که سودان به توافقات بین‌المللی که امضا کرده است، متعهد می‌ماند.
با وجود این اظهارات، نمایندگی سازمان ملل متحد در سودان رویدادهای روز دوشنبه در آن کشور را «کودتایی در دست انجام» و «تلاش برای تضعیف گذار حساس دموکراتیک در این کشور» نامیده و این جریان را به‌شدت محکوم کرده است.
هیئت نمایندگی سیاسی سازمان ملل که اخیراً تشکیل شده و مأموریت دارد به انتقال آرام قدرت در کشور و حمایت از حقوق بشر کمک کند، اعلام کرده است که «بازداشت‌های گزارش شده نخست‌وزیر، مقامات دولتی و سیاستمداران سودان ناپذیرفتنی است.»
این هیئت از نیروهای امنیتی سودان خواسته است «فوراً افرادی را که به‌طور غیرقانونی بازداشت شده یا در حبس خانگی قرار گرفته‌اند آزاد کنند» و از همه طرف‌ها خواسته است تا «حداکثر خویشتن‌داری را به کار گیرند».
این خبر تنها دو روز پس از آن منتشر می‌شود که یک جناح سودانی که خواستار انتقال قدرت به حاکمیت غیرنظامی است، در جریان یک نشست خبری دربارهٔ یک «کودتای خزنده از سوی اوباش ناشناس» هشدار داده بود.
در همین حال خبر می‌رسد که نهاد موسوم به «انجمن حرفه‌ای سودان» که طرفدار دموکراسی است، شهروندان را به تظاهرات برای جلوگیری از یک کودتای احتمالی نظامی علیه «شورای حاکمیتی این کشور»، فرا خوانده است.
شاهدان عینی روز دوشنبه به رویترز گفتند که نیروهای نظامی و شبه نظامی سودان در خارطوم مستقر شده و حرکت غیرنظامیان را محدود کرده‌اند. معترضان نیز با حمل پرچم کشور در مناطق مختلف شهر به سوزاندن لاستیک‌ها روی آورده‌اند.
به گزارش شبکه تلویزیونی العربیه مستقر در دبی، فرودگاه خارطوم اکنون بسته شده و پروازهای بین‌المللی به حالت تعلیق درآمده است.
مقامات حکومت سودان روز سی‌ام شهریور امسال نیز گفتند که اقدام گروهی از نظامیان برای کودتا شکست خورده و شورای حکومتی و ارتش سودان کنترل کامل کشور را در دست دارد.
این‌گونه رخدادها نشانه شکنندگی حرکت سودان به سوی دموکراسی، حدود دو سال پس از سرنگونی حکومت عمرالبشیر، دیکتاتور سابق، است.
