یک مقام حقوق بشر جدایی‌طلب ارمنستان در منطقه خودمختار قره‌باغ کوهستانی روز سه‌شنبه ۲۸ شهریور گفت که در جریان عملیات نظامی جمهوری آذربایجان به این منطقه ۲۵ نفر کشته شدند.
همزمان ترکیه گفته که از اقدامات جمهوری آذربایجان برای حفظ یکپارچگی سرزمینی خود حمایت می‌کند، ولی فرانسه خواستار نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی این تهاجم شده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، گخام استاپانیان، مقام جدایی‌طلب ارمنی، گفته که دو تن از قربانیان این حمله غیرنظامی هستند. هنوز هیچ منبع مستقلی این خبر را تایید نکرده است.
جمهوری آذربایجان بامداد روز سه‌شنبه نیروهای خود را به منطقه ارمنی‌نشین قره‌باغ که جامعه بین‌المللی آن را بخشی از خاک این کشور می‌داند، گسیل کرد تا با استفاده از نیروی نظامی آن را تحت حاکمیت خود درآورد.
این عملیات موجب افزایش نگرانی‌ها از بروز درگیری جدیدی بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان شده است.
عملیات روز سه‌شنبه پس از آن آغاز شد که جمهوری آذربایجان مدعی کشته شدن شش نفر در انفجار مین در منطقه قره‌باغ شد.
وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که در بخشی از این عملیات، «مواضع نیروهای مسلح ارمنستان با استفاده از سلاح‌های بسیار دقیق در خط مقدم و در عمق از کار افتادند».
مقامات دولت محلی در قره‌باغ می‌گویند که جمهوری آذربایجان تمام طول خط تماس میان این منطقه و آذربایجان را بمباران کرد.
همچنین خبرگزاری فرانسه گزارش داد که در شهر استپاناکرت، مرکز منطقه خودمختار قره‌باغ کوهستانی، صدای انفجارهایی در اوایل بعدازظهر سه‌شنبه شنیده شد.
دولت جمهوری آذربایجان اعلام کرد که روسیه و ترکیه را از عملیات خود در این منطقه مطلع کرده و اطمینان حاصل کرده است که این کشور فقط «اهداف نظامی قانونی» و نه غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهد.
وزارت دفاع جمهوری آذربایجان همچنین اعلام کرد که در حال ایجاد گذرگاه‌های بشردوستانه است تا امکان تخلیه غیرنظامیان از قره‌باغ را فراهم کند.
در مقابل، ارمنستان اعلام کرد که هیچ نیروی مسلحی در قره‌باغ مستقر نکرده است.
وزارت دفاع ارمنستان روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای نوشت: «وزارت دفاع ارمنستان بارها اعلام کرده و مجددا اعلام می‌کند که ارمنستان در قره‌باغ ارتش ندارد.»
همزمان وزارت خارجه روسیه خواستار توقف «خونریزی‌ها» در قره‌باغ شد و از طرفین درگیر خواست که به توافق صلح در این منطقه پایبند باشند.
واکنش‌ها به حمله جمهوری آذربایجان
در همین حال، اقدام نظامی جمهوری آذربایجان واکنش‌های مختلفی را برانگیخته است.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفت که ناگورنو- قره‌باغ بخشی از جمهوری آذربایجان است و تحمیل وضعیت دیگری به این منطقه غیرقابل قبول است.
او افزود که ترکیه از اقدامات جمهوری آذربایجان برای حفظ یکپارچگی سرزمینی خود حمایت می‌کند.
اما، وزارت خارجه فرانسه خواستار برگزاری نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی این موضوع شد و تاکید کرد که از نزدیک با شرکای اروپایی و آمریکا برای دادن پاسخی قاطع به این تهاجم «غیرقابل قبول» رایزنی می‌کند.
وزیر خارجه ایالات متحده هم اقدامات نظامی جمهوری آذربایجان را «غیرقابل قبول» خواند که به گفته او، «خطر وخیم شدن وضعیت انسانی در ناگورنو- قره‌باغ را به‌دنبال دارد».
آنتونی بلینکن خواستار پایان فوری مخاصمه‌ها و گفتگوی مستقیم شد.
ارمنستان نیز خواستار برگزاری نشست شورای امنیت سازمان ملل شده است.
جمهوری اسلامی ایران نیز در اولین واکنش رسمی خود به حمله جمهوری آذربایجان به قره‌باغ، از این اقدام «ابراز نگرانی» کرد و «خواستار رعایت مفاد توافق آتش‌بس از سوی همه طرف‌ها و حل‌وفصل مسائل از طریق گفتگو شد».
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، گفت که «جمهوری اسلامی ایران قره‌باغ را بخشی از جمهوری آذربایجان می‌داند و معتقد است مسائل آن از جمله حقوق و امنیت ساکنان آن باید در این چارچوب و از طریق گفتگو حل‌وفصل شود».
توجیه باکو برای حمله نظامی
باکو این عملیات نظامی خود را با کشته شدن چهار افسر پلیس و دو شهروند جمهوری آذربایجان در انفجار مین در محل تونل در حال ساخت بین شوشی و فضولی، دو شهر در قره‌باغ تحت کنترل این کشور توجیه کرد.
سرویس‌های امنیتی جمهوری آذربایجان گروهی از «خرابکاران» جدایی‌طلب ارمنی را به مین‌گذاری و ارتکاب عمل «تروریستی» متهم کردند.
وزارت خارجه جمهوری آذربایجان اعلام کرد که این انفجارها «هدف اصلی ارمنستان که خارج نکردن نیروهای مسلح خود از خاک جمهوری آذربایجان» و ادامه عملیات نظامی و معدنی است را آشکار کرد.
قره‌باغ کوهستانی که صحنه دو جنگ بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان در اوایل دهه ۱۹۹۰ و سپس در پاییز ۲۰۲۰ بوده، یکی از مین‌گذاری‌شده‌ترین مناطق در اتحاد جماهیر شوروی سابق است.
انفجارهای مین به طور مرتب باعث تلفات و درگیری‌های مسلحانه در این منطقه می‌شود.
ایروان باکو را به افزایش عمدی یک بحران انسانی به منظور پاکسازی قومی در قره باغ کوهستانی با مسدود کردن گذرگاه لاچین متهم می‌کند. این گذرگاه، تنها جاده‌ای است که این منطقه کوهستانی را به ارمنستان متصل می‌کند.
دو ماه پیش، نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فرانسه ارزیابی کرده بود که جنگ جدید با آذربایجان «بسیار محتمل» است.
درگیری قبلی میان دو کشور منجر به شکست ارتش ارمنستان شد و ایروان مجبور شد مناطقی در قره باغ کوهستانی و اطراف آن را به باکو واگذار کند.
برای پایان دادن به این جنگ، توافق آتش‌بسی با میانجیگری روسیه امضا شد که شامل استقرار نیروهای حافظ صلح روسیه بود، اما درگیری‌های مسلحانه از آن زمان تاکنون به طور مرتب در مرزهای قره‌باغ رخ داده است.
