در پایان هفته گذشته جمهوری اسلامی ایران رسما اعلام کرد که مرحله دوم انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی نزدیک سه هفته دیگر در روز دهم اردیبهشت ماه برگزار خواهد شد. به گفته محمد حسین مقیمی رییس ستاد انتخابات ایران در مرحله دوم ۱۳۸ نامزد در ۵۶ حوزه انتخابیه بر سر ۶۹ کرسی خالی و باقیمانده مجلس دهم رقابت خواهند کرد.
مرحله اول انتخابات مجلس دهم هفتم اسفندماه سال گذشته برگزار شد. در مرحله اول ائتلاف حامیان دولت حسن روحانی و اصلاح‌طلبان معروف به حامیان لیست امید به پیروزی‌های قابل توجهی دست یافتند. به ویژه در تهران که هر ۳۰ کرسی نمایندگی را از آن خود کردند.
اکنون اعتدال‌گرایان حامی دولت اصلاح‌طلبان امیدوارند با جذب اکثریت نمایندگان معروف به مستقل بیشتر کرسی‌های مجلس دهم را تصاحب کنند تا بتوانند برخی از آزادی‌های فرهنگی و مدنی را که وعده دادهاند محقق کنند.
آیا چنین هدفی امکان پذیر است؟
در مرحله دوم انتخابات مجلس دهم رای دادن به چه کار می‌آید؟
رای ندادن چطور؟
کدام گزینه توسعه ایران را در پی دارد؟
این پرسش‌ها را با چهار میهمان برنامه این هفته دیدگاهها در میان گذاشتم. محمدصادق جوادی حصار، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در مشهد، کوروش زعیم، عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران در تهران، حسن شریعتمداری، تحلیلگر سیاسی در هامبورگ و کاظم کردوانی، جامعه‌شناس سیاسی در برلن.
آقای جوادی حصار، از پنجشنبه که تبلیغات مرحله دوم انتخابات مجلس دهم آغاز شده است، مشاهدات‌تان چیست؟
از این کرسی‌هایی که باقی مانده فکر می‌کنم بیست تا اصولگرایان در مجموع اگر بتواند برسد. اکثرش به اصلاح‌طلبان و مستقلین حامی دولت خواهد رسید و به نظر من تمایل به این سمت بیشتر خواهد بود.محمدصلدق جوادیحصارعضو شورای مرکزی «حزب اعتماد ملی» (مشهد)
محمد صادق جوادی حصار: من همه جای کشور که دقیق اطلاع ندارم ولی در استان خراسان یک حوزه انتخابیه مان یعنی تربت حیدریه به مرحله دوم رفته. فضای رقابتی فضای خوبی است. یعنی هر دو جریان احساس این را دارند که باید کاملا رقابت کنند و تلاش می‌کنند که فضای انتخاباتی را گرم نگاه دارند و افرادی که باید پای صندوق‌های رای بیایند حتما بیایند.
در حوزه تربت حیدریه چند کرسی هست؟
محمد صادق جوادی حصار: تربت حیدریه در مجموع یک نماینده دارد. ولی دو نفری که الان رقابت می‌کنند هیچکدام رای حد نصاب را در مرحله اول نیاوردند و الان در مرحله دوم باید رقابت کنند که یک نفرشان به مجلس برود.
از میان ۲۱۸ نامزدی که در مرحله اول انتخاب شدند چند نفر و چند درصد اصلاح‌طلب و حامی دولت هستند، چند نفر و چند درصد اصولگرا و چند نفر و چند درصد مستقل؟
محمد صادق جوادی حصار: ۸۶ نفر اصلاح‌طلب هستند، چهل و خورده‌ای تا جایی که از حافظه‌ام استفاده می‌کنم اصولگرا هستند و پنج شش نفر هم فکر می‌کنم مستقل‌اند. ولی در مجموع گرایش مستقلین به سمت اصلاح‌طلبان بیشتر است. یعنی الان رای اول با اصلاح‌طلبان است و رای دوم با اصولگرایان و رای سوم با مستقلین.
آقای جوادی حصار پیشبینی می‌کنید این ۶۹ کرسی خالی نمایندگی مجلس دهم به چه نسبت تقسیم خواهد شد، میان چهار گرایش حامی دولت، اصلاح‌طلب، اصولگرا و مستقل؟
محمد صادق جوادی حصار: تصور من این است که دو سوم به اصلاح‌طلبان و حامیان دولت تعلق خواهد گرفت و یک سوم به اصولگرایان. از این کرسی‌هایی که باقیمانده فکر می‌کنم بیست تا اصولگرایان در مجموع اگر بتواند برسد. اکثرش به اصلاح‌طلبان و مستقلین حامی دولت خواهد رسید و به نظر من تمایل به این سمت بیشتر خواهد بود.
آقای زعیم، پیشبینی شما چیست درباره این ۶۹ کرسی نمایندگی مرحله دوم؟
کوروش زعیم: در دوره اول که اصلاح‌طلبان ۸۳ کرسی را گرفتند و اصولگرایان ۶۳ کرسی، اکثریت را دارند. در دور دوم بر پایه یکی دو استان که دوستان دارند به من گزارش می‌دهند من فکر می‌کنم که در این دوره هم اصولگرایان یک شکست سختی بخورند، دستکم دو سوم به اصلاح‌طلبان و نمایندگان مستقل برسد.
پیشبینی تان در مورد کل ترکیب مجلس دهم چیست؟
کوروش زعیم: کل ترکیب فکر می‌کنم هنوز اصلاح‌طلبان و اصولگرایان هیچکدام اکثریت نخواهند داشت. کلید قضایا در دست مستقلین خواهد بود. بسیاری از کسانی که خودشان را مستقل اعلام کردند، یا از این دو طیف هستند یا از طیفی که با هیچکدامشان همگرا نیست خواهد بود و توی آن گروه‌ها ما امیدواریم که طیف ما هم که سه چهار تا کرسی نامحسوس به دست آوردند و دستکم یکی به آن اضافه شود. به هر حال اکثریت با اصلاح‌طلبان خواهد بود و انتظار دارم که اکثریت مستقلان همراه به اصلاح‌طلبان رای بدهند.
آقای زعیم، شما و یاران همسوی شما در مرحله اول انتخابات مجلس دهم رای ندادید. حالا اعضای جبهه ملی یا اعضای تشکل همبستگی برای دموکراسی وحقوق بشر در ایران در مرحله دوم رای خواهند داد یا نه؟ چون گفتید ممکن است از طیف ما هم کسانی راه پیدا کنند به مجلس جزو این ۶۸ کرسی.
ما یک لایه سومی را (مثل همین هفت هزار نفر «نامحسوس») فرستادیم به عنوان «مستقل» و «اصولگرا» که ببینند می‌توانند رای بیاورند یا نه. حالا خوشبختانه دو سه نفری موفق شدند و امیدواریم در دور دوم هم دست کم یک نفر یا شاید دو نفر موفق شوند که ... بتوانیم حرف‌هایمان را از طریق آنها در مجلس ابراز کنیم.کورش زعیمعضو شورای مرکزی «جبهه ملی ایران» (تهران)
کوروش زعیم: منظور من از طیف سیاسی ما نبود. حرکتی که ما کردیم کلا یک حرکت نمادین بود برای اعتراض و می‌خواستیم نشان بدهیم که انتخابات چقدر فرقه‌ای است و آزاد نیست و دموکراتیک نیست و ما دیدگاه‌هایمان را در ده بخش عنوان کردیم. ولی خودمان هرگز نمی‌خواستیم در انتخابات شرکت کنیم. ولی من همانطور که آن زمان هم گفتم در حالی که ما که عضویتمان خیلی مشخص است به هیچ‌وجه شرکت نمی‌کردیم در انتخابات و حتی اگر ما را تایید صلاحیت هم می‌کردند. ولی از یک لایه بعدی جوان‌هایمان که زیاد معروف نبودند خواستیم که همین کار را بکنند. که آنها را هم همه را شناسایی کردند و رد صلاحیت کردند. ما یک لایه سومی را مثل همین هفت هزار نفر «نامحسوس» فرستادیم به عنوان مستقل و اصولگرا که ببینند می‌توانند رای بیاورند یا نه. حالا خوشبختانه دو سه نفری موفق شدند و امیدواریم در دور دوم هم دستکم یک نفر یا شاید دو نفر موفق شوند که بتوانیم در مجلس آینده بدون اینکه اینها عضو «جبهه ملی» باشند یا عضو «همبستگی» باشند، به کلی ناشناس هستند در طیف ما اگر مجلس رفتند چون آدم‌های روشنفکر و باسواد و میهن‌پرستی هستند بتوانیم حرف‌هایمان را از طریق آنها در مجلس ابراز کنیم.
حالا روشنتر شد آقای زعیم. خیلی ممنون.
آقای شریعتمداری، با شرح حالی که از دو میهمان دیگر برنامه آقایان جوادی حصار و زعیم در ایران می‌شنویم، ویژگی مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی از نظر شما چیست؟
باید دید آقای روحانی است موفق می‌شود جبهه بزرگ اعتدال را که به وسیله آن توانستند توقعات اصلاح‌طلبان را حداقلی کند و جلب کند و هم بخش بزرگی از اصولگرایان را آقای لاریجانی و دوستانش را به یک ائتلاف انتخاباتی سلبی جلب کرده آیا می‌تواند این را فرابرویاند به یک ائتلاف سیاسی؟ ... هنوز واضح نیست که آقای روحانی بتواند این جبهه سیاسی را ایجاد کند یا نه.حسن شریعتمداری -- تحلیلگر سیاسی (هامبورگ)
حسن شریعتمداری: من فکر می‌کنم از این جهت انتخابات مرحله دوم حساس است که اصولگرایان بسیار سعی می‌کردند توازنی را که در مجلس از دست دادهاند به دست بیاورند. ولی به نظر می‌رسد که موفق نیستند. آنها شروع کردند با فشارهای اجتماعی که ایجاد کردند هم به مردم این پیام را بدهند که آقای روحانی کاره‌ای نیست و هم به این طیف بزرگ ناشناس یا به قول آقای زعیم «نامحسوسی» که به مجلس می‌رود بگویند که قدرت کجاست و شما به نفعتان هست که با کجا باشید و اگر به طرف مقابل بپیوندید هزینه‌اش زیاد است. این شمشیر داموکلس بالای سر کسانی که وابستگی سیاسی برجسته‌ای ندارند در مجلس هست و این آقای روحانی است که باید ببینیم موفق می‌شود این جبهه بزرگ اعتدال را که به وسیله آن توانستند توقعات اصلاح‌طلبان را حداقلی کند و جلب کند و هم بخش بزرگی از اصولگرایان را آقای لاریجانی و دوستانش را به یک ائتلاف انتخاباتی سلبی جلب کرده آیا می‌تواند این را فرابرویاند به یک ائتلاف سیاسی و آن را نگه دارد و جبهه‌ای تشکیل بدهد که در مجلس هم یک پایگاه طرفداری از برنامه‌های دولت باشد یا مجلس فقط سعی خواهد کرد مورد به مورد و بسته به هر مورد از یک جریان طرفداری کند و آن نظمی را که ایشان توقع دارد به وجود نخواهد آمد. از این جهت بسیار حساس است ولی خب هنوز واضح نیست که آقای روحانی بتواند جبهه سیاسی را ایجاد کند یا نه.
آقای کردوانی، از نظر شما اهمیت و درجه کارساز بودن رای‌گیری دهم اردیبهشت در چه حد است؟
اگر مجلس مثل مجلس نهم اگر می‌شد که مقابل دولت ایستاده و در واقع اکثریتش خرابکاری می‌کند علیه دولت خیلی وضع بد می‌شد. حالا تمام امیدواری این است که این مجلس در این انتخابات طوری شکل بگیرد که دولت از پشتیبانی مجلس برای برنامه‌هایش برخوردار باشد.کاظم کردوانی -- جامعه‌شناس سیاسی (برلن)
کاظم کردوانی: اوضاع مملکت بسیار اوضاع حساسی شده. به‌خصوص بعد از برجام و صف‌بندی علنی که در کشور به وجود آمده راجع به تبعات برجام در داخل کشور و نه خارج کشور. در نتیجه دولت آقای روحانی پیش از هر زمان نیاز دارد به یک مجلسی که به یک معنا با ایشان همگام باشد یا همکاری کند با ایشان. و این بسیار مهم است.
یعنی اگر مجلس مثل مجلس نهم اگر می‌شد که مقابل دولت ایستاده و در واقع اکثریتش خرابکاری می‌کند علیه دولت خیلی وضع بد می‌شد. حالا تمام امیدواری این است که این مجلس در این انتخابات طوری شکل بگیرد که دولت از پشتیبانی مجلس برای برنامه‌هایش برخوردار باشد. چون با وضعیتی که حکومت هست واقعا وضعیت دولت خیلی جای محکمی ندارد در حکومت.
من فکر می‌کنم یکی از مسائل مهمی که اتفاق افتاده این ماجرای رد صلاحیت بعد از انتخاب خانم خالقی در اصفهان در عین حال که یک مورد است ولی به نظر من از لحاظ نمادین بودن و خشم جریان اصولگرا و اینکه دست به هر کاری می‌توانند بزنند خیلی مهم است و باید خیلی روی این حساسیت داشت. من فکر می‌کنم اگر در دوره دوم انتخابات که عموما شرکت مردم کمتر از دوره اول است، اگر جناح اصلاح‌طلبان و حامیان دولت نتوانند مردم را به اندازه کافی بسیج کنند خطر دارد.
اگر مردم به اندازه کافی (در مرحله دوم انتخابات مجلس دهم) شرکت نکنند، خطر پیروزی اصولگرایان هست.کاظم کردوانی
درست است که اصولگرایان صفشان خیلی پراکنده است و نتوانستند لیست واحد برای دوره دوم انتخاب کنند برخلاف دوره اول، ولی با همه حرف‌ها مردم اگر به اندازه کافی شرکت نکنند این خطر پیروزی اصولگرایان هست. علاوه بر همه اینها خود کسانی که انتخاب می‌شوند حتی از میان جریانات اصلاح‌طلب، چون ما در مجلس ششم ناظر بودیم که جریان اصلاح‌طلب که اکثریت را داشت در مجلس، ولی اصلاح‌طلبان خیلی نمی‌توانستند به خیلی از این نماینده‌های اصلاح‌طلب دل ببندند. همه را عرض نمی‌کنم. یک عده‌شان را. در نتیجه خیلی به نظر من در عین حال که اصلاح‌طلبان و حامیان دولت اکثریت را خواهند داشت ولی وضع خیلی شکننده و ناپایدار است. این مهم است که این ائتلاف چگونه شکل بگیرد.
آقای جوادی حصار، آیا شما هم این نگرانی را که آقای کردوانی دارند دارید؟
پیش بینی من این است که اگر با همان شور و شوقی که مردم در مرحله اول شرکت کردند دوباره بیایند در حوزه‌ها اصولگرایان شاید نتوانند یک سوم هم کسب کنند.محمدصادق جوادی‌حصار
محمد صادق جوادی حصار: این نگرانی عمومی است. یعنی در همه مراحل گذشته وقتی انتخابات به مرحله دوم کشیده می‌شده بسیج مردم به اندازه دور اول ممکن نبوده. یعنی سخت بوده.
ولی یک تفاوتی این دوره وجود دارد و آن تفاوت این است که مردم در حوزه‌های انتخابیه تصمیم گرفته بودند که اکثریت به اصلاح‌طلبان و حامیان دولت و تحول‌خواهان رای بدهند و چون مصداق ۲۵ درصد بود خیلی جاها مصداق ۲۵ درصد به دست نیامد. ولی امیدواری هست. امیدواری که تقریبا قریب به اتفاق افرادی که به مرحله دوم رفتند، نفر اول از مجموعه حامیان دولت یا اصلاح‌طلبان است. یعنی هرجا اینجوری است. ما خیلی کم داریم اصولگرا اول باشد و اصلاح‌طلب پشت سرش باشد. عموما نفر اول که رای بالاتر داشته و رفته به مرحله دوم اصلاح‌طلب است. تفاوت‌هایش هم تفاوت‌های خوبی است یعنی می‌شود امیدوار بود.
اما نباید مردم خوش‌خیالی به خرج بدهند و تصور کنند که برنده‌اند. خب حالا این مرحله هم یکی رای می‌آورد. جریان اصولگرا بعد از شکستی که در تهران خورد به شدت بسیج شدند از همه امکاناتشان دارند استفاده می‌کنند. امکانات تبلیغی، تبشیری. از هر امکانی که بتوانند دارند استفاده می‌کنند که بتوانند آن شکست را یک جوری ترمیم کنند و بتوانند در این مرحله بازسازی کنند خودشان را که حداقل به نصف برسانند. پیشبینی من این است که با همان شور و شوقی که مردم در مرحله اول شرکت کردند دوباره بیایند در حوزه‌ها اصولگرایان شاید نتوانند یک‌سوم هم کسب کنند. یک‌سوم کرسی‌های باقیمانده را نتوانند کسب کنند.
آقای جوادی حصار، این در مورد نکته‌ای که آقای کردوانی گفتند. ولی درمورد رویکرد آقای زعیم چه دارید بگویید؟ نتیجه رای دادن به چه دلیل از نتیجه رای ندادن بهتر است؟
نتیجه رای دادن به این دلیل بهتر است که اولا کار مرحله اول را کامل می‌کند. دوم اینکه امیدی که در جامعه به وجود آمده که از راه‌های مسالمت آمیز و تمرکز بر روی رای و صندوق‌های رای می‌شود مشکلات کشور را حل کرد، اگر به ناامیدی بگراید یک فراکسیون قوی اصولگرا می‌تواند خیلی کارها را در مجلس بکند.محمدصادق جوادی‌حصار
محمد صادق جوادی حصار: نتیجه رای دادن به این دلیل بهتر است که اولا کار مرحله اول را کامل می‌کند. دوم اینکه امیدی که در جامعه به وجود آمده که از راه‌های مسالمت‌آمیز و تمرکز بر روی رای و صندوق‌های رای می‌شود مشکلات کشور را حل کرد، اگر به ناامیدی بگراید و در این مرحله مجلس حد نصاب تاثیرگذاری را از اصلاح‌طلبان و حامیان دولت به وجود نیاورد، اگر واقعا اکثریت تعیین‌کننده‌ای در مجلس از اصلاح‌طلبان و حامیان دولت وجود نداشته باشند آن نیمه اصولگرا و یا فراکسیون قوی اصولگرا می‌تواند خیلی کارها را در مجلس بکند. از جمله آن کارها از اول انقلاب تا حالا خیلی کم داشتیم که بروند بیرون از مجلس و نگذارند مجلس رای گیری کند. ولی به چشم این حضرات اصولگرای افراطی می‌بینم که اگر بتوانند فراکسیون قدرتمندی را در مجلس به وجود بیاورند برای اینکه دولت را تحت فشار قرار دهند و یا مجلس را از کارآمدی بیاندازند چه بسا که در آینده در موارد خاص ابستراکسیون کنند و نگذارند در مواردی رای‌گیری درست به عمل بیاید و لوایح دولت و یا طرح‌ها و لوایح مجلس و دولت در مجلس مورد توجه قرار گیرد و بتواند به صورت کارسازی از حمایت مجلس برخوردار شود و رای گیرد. کاری بکنند مردم که بشود تاثیرگذار بود.
آقای زعیم، آیا نوع رفتار انتخاباتی چهره‌های شاخص طیف شما با کسانی که سطوح پایین‌تر هستند فرق دارد یا همه تان یکسان رفتار انتخاباتی خواهید داشت؟
«جبهه ملی ایران» به هیچ وجه رای نداده و نخواهد داد. چون شرایط انتخابات همانطور که اعتراض هم کرده‌ایم غیردموکراتیک و حتی غیرقانونی بوده. اشخاص شاخص ما که به هیچ وجه در انتخابات نه شرکت کردند و می‌کنند نه رای خواهند گرفت. ولی آنچه من اشاره کردم به کسانی است که هوادارند (و در چند حوزه با هویت «اصولگرا» یا «مستقل» تایید صلاحیت شده اند) ولی عضو «جبهه ملی» نیستند.کورش زعیم
کوروش زعیم: اولا «جبهه ملی ایران» به هیچ وجه رای نداده و نخواهد داد. چون شرایط انتخابات همانطور که اعتراض هم کرده‌ایم غیردموکراتیک و حتی غیرقانونی بوده. اشخاص شاخص ما که به هیچ‌وجه در انتخابات نه شرکت کردند و می‌کنند نه رای خواهند گرفت. ولی آنچه که من اشاره کردم به کسانی هستند که هوادار هستند ولی عضو نیستند. اگر عضو بودند که عضویتشان باعث رد صلاحیت می‌شد. ولی گرایش دارند. بعضی استان‌ها به من گزارش دادند، چون اعضای جبهه ملی در شهرهای مختلف جریان انتخابات را گزارش می‌دادند، برخی از کسانی که به نام اصولگرا وارد شده بودند و تایید صلاحیت شده بودند و رای آورده بودند به عنوان نفر اول وقتی فهمیدند اینها اصولگرای اصیل نیستند و بینش آنها چیز دیگری است رای‌هایشان را با زور و تهدید گرفتند و با رای نفر آخر که اصولگرا بوده و نیاورده تعویض کردند و تهدیدشان کردند که مبادا این را شما رسانه‌ای کنید یا عنوان کنید و شکایت کنید. خبر دارم که اقلا در دو استان این اتفاق افتاده.
برخی از کسانی که به نام اصولگرا وارد و تایید صلاحیت شده و به عنوان نفر اول رای آورده بودند، وقتی فهمیدند اینها اصولگرای اصیل نیستند و بینش آنها چیز دیگری است رای‌هایشان را با زور و تهدید گرفتند و با رای نفر آخر که اصولگرا بوده و رای نیاورده تعویض و تهدیدشان کردند که مبادا شما این را رسانه‌ای کنید یا شکایت کنید. خبر دارم که اقلا در دو استان این اتفاق افتاده.کورش زعیم
آنچه که من انتظار دارم در خود مجلس که البته ما گروه ملیون هیچکدام هیچ نماینده‌ای ندارند و عضوی در آنجا نخواهد بود و رای هم ندادیم. ولی کسانی خواهند بود که به نام اصولگرا وارد شدند یا خواهند شد و آنها طیفی را تشکیل خواهند داد که ایده‌های نویی خواهند داشت.
اصولگرایانی که فکر می‌کنند هر کس به نام اصولگرا رفته به مجلس با آنها همبسته اند فکر می‌کنم در خواب خوش هستند. این طیف جدید که کوچک خواهد بود امیدوارم تشکیل شود و ممکن است بتوانند جو مجلس را یک کمی تغییر دهند. ولی اصولگرایان به کلی شکست خورده هستند و این هفت هزار نفر نامحسوس هم که ریختند توی خیابان ها حدس من البته حدس نزدیک به بعید است که این پیشاهنگ یک کودتای احتمالی است در روز انتخابات یا در اولین فرصت پس از آن. یعنی اینها از حالا ترس‌شان باعث شده که حالت دفاعی یا تهاجمی بگیرند.
آقای شریعتمداری، با رای ندادن در دور دوم انتخابات مجلس دهم به چه هدفی می‌شود رسید و این رفتار انتخاباتی به نظر شما برای کدام دسته از شهروندان جذاب است؟
یک دید بسیار عملگرایانه و ماکیاولیستی لیبرال در ایران هست که می‌گوید تحت هر شرایطی برای پیروزی دولتی که ما ازش حمایت می‌کنیم رای بده. حامیان این دیدگاه طیف بزرگی از جنایتکاران را حمایت کردند (نه در شب انتخابات، نه به طور اتفاقی بلکه از شش ماه قبل از انتخابات برنامه چیدند تا امثال ری‌شهری‌ها و دری نجف‌آبادی‌ها وارد مجلس خبرگان شوند). یک معیاردیگر اخلاقی هم می‌گوید که این دفعه دیگر جایی برای توجیه برای شرکت در انتخابات نیست. اعم از آنکه نفع آن متوجه اصولگرایان شود یا اصلاح‌طلبان.حسن شریعتمداری
حسن شریعتمداری: یک دید بسیار عملگرایانه و ماکیاولیستی لیبرال در ایران هست که می‌گوید تحت هر شرایطی برای پیروزی دولتی که ما ازش حمایت می‌کنیم رای بده. دید دیگر این است که در چنین انتخاباتی صرفنظر از نتیجه‌اش اصلاح‌طلبان از همه خواسته‌هایی که داشتند تقریبا عدول کردند و علاوه بر آن طیف بزرگی از جنایتکاران را حمایت کردند. نه در شب انتخابات، نه به طور اتفاقی بلکه از شش ماه قبل از انتخابات برنامه چیدند تا امثال ری‌شهری‌ها و دری نجف‌آبادی‌ها وارد مجلس خبرگان شوند. بنابراین یک معیار اخلاقی هم می‌گوید که این دفعه دیگر جایی برای توجیه برای شرکت در انتخابات نیست. اعم از آنکه نفع آن متوجه اصولگرایان شود یا اصلاح‌طلبان. فراموش نکنیم که حداکثر چنین انتخاباتی در سالم‌ترین وجهش جابجایی قدرت بین جناح‌های حکومت است و مردم از آن بهره‌ای ندارند. دعوایی که بین دو طرف هست مادامی که آقای خامنه‌ای زنده است، کفه ترازو به نفع گروه اصولگرایان است هرچند که مجلس در دست آقای روحانی باشد و فقط این شانس تعادل قدرت بر نظام‌های اقتدارگرا موقعی است که موقع تعویض رهبری شود و یک خلاء قدرت به وجود بیاید. بنابراین من فکر نمی‌کنم که ترکیب این مجلس چیز تعیین‌کننده‌ای شود و اگر هم همه آنها به نفع جناح اصلاح‌طلبان باشد در مجلس وفادار به این جناح باشند به یک ائتلاف سیاسی فرابرویند یا مانعی در برابر آقای روحانی و برنامه‌هایش نتراشند. وقتی تعادل قدرت به نحوی است که آقای روحانی مجبور می‌شود که سپاه موقعی که موشک پرتاب می‌کند و اثری قطعی در اشکال‌تراشی‌های آمریکا می‌گذارد، آقای روحانی و وزیرخارجه‌اش اینجا و آنجا تمام قد بایستند و از آن دفاع کنند، تعادل واقعی قد رت در مملکت معلوم است. اینها توجیه‌گر کاری می‌شوند که برعلیه خودشان انجام شده. بنابراین فکر نمی‌کنم این مجلس را به جایگاهی باید ارتقاء دهیم که با از دست رفتنش همه چیز از بین می‌رود یا با به دست آوردنش تعادل قدرت را به نحو عجیبی در جناح دولت قرار داده. چنین چیزی در مورد این مجلس مبالغه است.
آقای کردوانی، نظر شما چیست؟ گزینه رای دادن برای کدام بخش از شهروندان جذاب است؟ با رای دادن در انتخابات روز دهم اردیبهشت به چه هدفی می‌توان رسید؟
جریان شرکت در انتخابات و کوشش برای تغییر اوضاع از طریق انتخابات هرچند کوچک و گامهای میلیمتری به هر جهت تبدیل شده به فرهنگ بخشی از مردم ایران. این را نمی‌شود کتمان کرد. حالا این مورد پسند بنده نوعی باشد یا نباشد بحث دیگری است.کاظم کردوانی
کاظم کردوانی: به نظر می‌آید که به هر جهت جریان شرکت در انتخابات و کوشش برای تغییر اوضاع از طریق انتخابات هرچند کوچک و گام های میلیمتری به هر جهت تبدیل شده به فرهنگ بخشی از مردم ایران. این را نمی‌شود کتمان کرد. حالا این مورد پسند بنده نوعی باشد یا نباشد بحث دیگری است. ولی به عنوان کسی که نگاه می‌کند به صفحه سیاست در ایران و نگاه بخش بزرگی از مردم ایران، فعلا این انتخاب جامعه است.
ولی آقای کردوانی، آقای شریعتمداری می‌گویند که مبالغه است که کفه ترازو به یک طرف سنگینی می‌کند که مثلا توسعه سیاسی را امکان‌پذیرتر می‌کند.
یک مجلسی که نزدیک به مواضع اصلاح‌طلبی باشد یا مخالف شدید اصلاح‌طلبی باشد در زمان تغییر رهبری در بزنگاه‌های تاریخی زمانی که آن قدرت قاهره به اصطلاح بالا ضعیف شده باشد می‌تواند خیلی کارساز باشد. این را نباید از نظر دور داشت.کاظم کردوانی
کاظم کردوانی: من اینجا قصد مجادله با آقای شریعتمداری ندارم. ولی واقعیت این است که در فرمایش آقای شریعتمداری هم یک حقیقتی نهفته است.
ولی بیش از آن باید دید... این مجلس دو کارکرد می‌تواند داشته باشد. اولا این مجلس از اینکه مجلس ضد دولت نباشد مثل مجلس نهم خودش به هر رو قدمی است برای امکانی که برای دولت آقای روحانی فراهم می‌کند. این از یک جهت. یک جایی هم طبیعتا همراهی‌اش خیلی کمک است. الان با وضعیتی که پیش آمده روی اختلاف بزرگ ادامه برجام بخش داخلی ایران وجود یک مجلس که یک جوری همراه باشد مهم است.
اما تصور من اینست که وجود یک مجلسی که کم و بیش صف‌بندی‌های جامعه ایران حتی خود اصلاح‌طلب و اصولگرا یک چیز دیگری شده. دیگر آن چیزی که در زمان انتخاب آقای خاتمی بود آن صف‌بندی‌ها وجود ندارد. یک شکل دیگری است. ولی به هر جهت یک مجلسی که نزدیک به مواضع اصلاح‌طلبی باشد یا مخالف شدید اصلاح‌طلبی باشد در زمان تغییر رهبری در بزنگاه‌های تاریخی زمانی که آن قدرت قاهره به اصطلاح بالا ضعیف شده باشد می‌تواند خیلی کارساز باشد. این را نباید از نظر دور داشت.
