دو نامزد باراک اوباما برای احراز پست وزارت دفاع، چاک هیگل (راست) و جان برنان برای ریاست سازمان سیا
گزینه‌های «واقع‌گرایانه» باراک اوباما برای دو پست کلیدی
دو نامی که روز دوشنبه هجدهم دی، به طور رسمی توسط باراک اوباما به عنوان نامزدهای او برای دریافت دو پست کلیدی در کابینه جدید او اعلام شد، نام‌هایی آشنا در سیاست آمریکا هستند و در عین حال نام‌هایی مناقشه برانگیز.
از مدتی پیش، گزارش‌های متعددی از احتمال انتصاب چاک هیگل برای جایگزینی لئون پانه تا در وزارت دفاع آمریکا منتشر شده بود. همین گزارش‌ها به مخالفت و موافقت‌ها و نوشتن مقالات و تحلیل‌های بیشماری منجر شد.
اسکات لوکاس، استاد مطالعات آمریکا در دانشگاه بیرمنگام درباره دلایل این انتخاب از سوی باراک اوباما می‌گوید: «برای اینکه بفهمیم چرا کسانی مثل هیگل و جان کری توسط اوباما معرفی می‌شوند، کافی است نگاهی به گزینه پیشین وزارت خارجه، سوزان رایس، بیاندازیم و موج شدید مخالفت‌ها با او. از همین رو اوباما تصمیم گرفت دو چهره بسیار شناخته شده در سنای آمریکا، با تجربه و قابل اعتماد و در عین حال واقع گرا را معرفی کند».
نام چاک هیگل ۶۶ ساله که در جنگ ویتنام شرکت داشته، و پیش‌تر سناتوری جمهوری خواه از ایالت نبراسکا بوده است، با سه کشور گره خورده است: «عراق، اسراییل و ایران». او که در سالهای گذشته از مشاوران باراک اوباما در امور امنیتی بوده، از جمله حمایت کنندگان از برنامه جورج بوش برای حمله به عراق بود اما ۴ سال بعد در سال ۲۰۰۷ میلادی، به جمع مخالفان شدید حضور آمریکا در عراق پیوست.
همچنین مدافعان سیاست‌های اسراییل در آمریکا و در خود اسراییل، از احتمال انتخاب هگل ناراضی به نظر می‌رسیدند. چرا که این سناتور جمهوری‌خواه در گفتگویی اعلام کرده بود که او سناتور اسراییل نیست و سناتور آمریکاست و در جایی دیگر از نفوذ آنچه که او لابی‌های یهودی‌ها در آمریکا خوانده بود، انتقاد کرده بود.
اما روز دوشنبه پس از اعلام نامزدی او برای هدایت پنتاگون، روزنامه‌ای در ایالت محل تولدش، نبراسکا نوشت که او از اسراییل کاملا حمایت می‌کند و هیچ یک از تصمیم‌های او در دورانی که نماینده سنا بوده، به ضرر اسراییل نبوده است. از سویی برخی در اسراییل نیز از او حمایت کرده‌اند از جمله معاون وزیر خارجه اسراییل دنی آیالون که پیش‌تر نماینده اسراییل در آمریکا نیز بوده است. او به روزنامه «یدیعوت آهرونوت» گفته است که هیگل را می‌شناسد و او اسراییل را متحدی واقعی برای آمریکا می‌داند.
چاک هیگل همچنین در دوران حضور در مجلس سنا، از برخی تحریم‌های اعمال شده علیه ایران حمایت نکرده و در سالهای گذشته در گفتگویی مخالفت خود را با حمله نظامی به ایران نیز ابراز کرده است. همه این رویکردهاست که انتخاب او را موضوعی بحث برانگیز کرده و برخی او را متهم به نرم بودن در قبال ایران کرده‌اند.
اسکات لوکاس استاد مطالعات آمریکا در دانشگاه بیرمنگام
اسکات لوکاس، استاد دانشگاه بیرمنگام بر این باور است که نمی‌توان سیاستمداران را تنها به دو گروه با رویکردهای نرم و خشن تقسیم کرد. گروه دیگری وجود دارد که هگل متعلق به آن گروه است. او دراینباره به رادیو فردا می‌گوید: «هیگل یک واقع گراست. او نمونه حکایت پسر و پادشاه شده که جرات کرد به پادشاه بگوید که لباسی بر تن ندارد. گفتن حقیقت همیشه مورد پسند نیست. چه درباره اسراییل یا ایران باشد، چه درباره افغانستان».
اما دیگر گزینه روز دوشنبه، جان برنان ۵۷ ساله بود که برای هدایت سیا از سوی اوباما برگزیده شده است. برنان که ۲۵ سال سابقه فعالیت در سازمان سیا را دارد و مشاور جورج دبلیو بوش و باراک اوباما در امر مبارزه با تروریسم بوده است. از او به عنوان یکی از مهم‌ترین افراد در زمینه حمله هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی یا پهپاد‌ها یاد می‌شود. و از همین رو برخی مدافعان حقوق بشر از انتخاب برنان ابراز نارضایتی کرده‌اند.
اسکات لوکاس در بریتانیا این انتخاب را این گونه ارزیابی می‌کند: « به نظر من آمریکا از آن جنگ همه جانبه برای مبارزه با تروریسم، به حملات پهپاد‌ها روی آورده که سیا نقشی مهم در آن دارد. آن هم به این دلیل که شما لازم نیست برای هدف گرفتن یک فرد در پاکستان، افغانستان یا سومالی، به آنجا لشکرکشی کنید و تعداد زیادی آمریکایی را در خطر قرار دهید. و با هزینه‌ای بسیار کمتر این کار را با پهپاد‌ها انجام می‌دهید. البته که من موافقش نیستم و فکر می‌کنم، اینگونه حملات دشمن می‌آفریند و مردم این کشور‌ها را عصبانی‌تر می‌کند.»
اما معرفی این دو گزینه از سوی رییس جمهوری آمریکا، واکنشی را نیز در ایران به دنبال داشت. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران دراینباره ابراز امیدواری کرده است که تغییرات عملی در سیاست خارجی آمریکا به وجود آید. اما اسکات لوکاس بر این باور است که امیدی به مذاکره و تغییر رویکرد در دولت تازه آمریکا وجود ندارد: « حداقل در این نقطه، من شانسی برای وارد شدن آمریکا به یک روند گفتگو در خاورمیانه چه با ایران چه با کشوری مثل سوریه نمی‌بینم. چاک هیگل اگر به عنوان وزیر دفاع انتخاب شود، بیشتر مدیر یک سازمان خواهد بود و طراح استراتژی‌های آمریکا در مواقع پیچیده نخواهد بود. چه در آفریقای شمالی باشد چه افغانستان و به نظر من آمریکا هم اکنون در کابینه جدید، از عدم وجود یک استراتژیست رنج می‌برد».
چاک هیگل و جان برنان، هر دو در جلسات جداگانه‌ای باید در مقابل مجلس سنا حاضر شده و نامزدی آن‌ها باید مورد تایید نمایندگان این مجلس قرار گیرد.
هانا کاویانی، از سال ۱۳۸۶ با رادیو فردا به عنوان خبرنگار و گزارشگر همکاری می‌کند. او در این مدت تحولات سیاسی و دیپلماتیک از جمله فراز و فرودهای مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران، و مذاکرات منتهی به توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی را از نزدیک دنبال کرده است.
