آلمان میزبان وزرای دفاع آمریکا و ده کشور متحد واشنگتن در مبارزه با گروه موسوم به خلافت اسلامی است. فرانسه در روزهای آینده میزبان وزرای خارجه عربستان سعودی، قطر، امارات و ترکیه خواهد بود. این ها اقداماتی در کنار گفتگوها در ژنو، مسکو و شهرهای دیگر است.
این تلاش ها در حالی انجام می شود که به گفته وزیر خارجه آمریکا تفاوتی جدی در وضعیت برقراری ترک مخاصمه در مناطق شمالی و جنوبی سوریه برقرار است و تلاشها برای برقراری آرامش در حلبِ ناآرام ادامه دارد.
حلب در شمال غربی سوریه، یکی از بزرگترین شهرهای آن کشور،روزگاری قلب تجارت و بازرگانی بود. حدود ۴ سال است که این شهر تبدیل به خط مقدم مبارزه افراد ارتش سوریه با مخالفان مسلح بشار اسد شده است. دولتی‌ها بخش‌های غربی شهر و مخالفان مناطق شرقی حلب را در اختیار دارند.
حال حلب نقطه ثقل گفتگوهای دیپلماتیک از ژنو تا واشنگتن از ریاض تا مسکو است؛ چرا که شدت گرفتن درگیری‌ها در آن منطقه، هدف گرفتن مراکز درمانی از سوی دولتی‌ها و مخالفان و ایجاد چالش برای رسیدن کمک‌های بشر دوستانه به غیرنظامیان، همه موجب شده است که مذاکرات از راه دوری که با میانجیگری سازمان ملل متحد، در ژنو در جریان بود، متوقف شود.
در روزهای گذشته وزیر خارجه آمریکا، در تلاشی دیپلماتیک، به ژنو رفت و با همتایان سعودی و اردنی خود دیدار کرد و سپس گفتگویی با استفان دمستورا نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه داشت. آقای کری، از همان ژنو، با همتای روس خود نیز تلفنی گفتگو کرد. سرگئی لاوروف یک روز بعد میزبان آقای دمستورا در مسکو بود. او پس از آن دیدار در مقابل خبرنگاران گفت « همانطور که ما پیشتر گفته بودیم رویکرد جامعه بین المللی در این زمینه این است که برای بحران سوریه هیچ گزینه دیگری به جز راه حل سیاسی وجود ندارد ».
آنطور که آقای لاوروف در مسکو تایید کرد، افراد آمریکایی و روس قرار است در مرکز نظارت بر نحوه پیشبرد ترک مخاصمه با یکدیگر همکاری کنند. به گزارش وبسایت المانیتور، آمریکایی‌ها و روس‌ها پیشتر از طریق کنفرانس‌های ویدیویی این هماهنگی‌ها را انجام می دادند اما حال وزیر خارجه روسیه می گوید آنها در دفتری در سازمان ملل در ژنو در یک اتاق و بر روی یک نقشه کار خواهند کرد. همکاری‌ای که برای بازگرداندن طرفهای درگیر به میز گفتگو انجام می شود.
اما اسکات لوکاس تحیلگر ساکن بریتانیا معتقد است که این اقدامات کافی نیست و به رادیوفردا می گوید « به نظرم ما شاهد این خواهیم بود که روسیه و آمریکا به نوعی برای خریدن آبرو، به یک نوع مکانیزم دست پیدا می کنند، که بگویند ترک مخاصمه شکست نخورده است اما در عمل هیچ چشم اندازی برای پایان درگیری نظامی دیده نمی شود چراکه نه رژیم اسد، نه مخالفان مسلح و تا حدی هم کردها بدون به دست آوردن یک نتیجه متبوعشان، جنگ را متوقف نمی کنند».
تلاشهای دیپلماتیک این روزها تمرکز طرفین بر موضوعات متبوعشان را نشان می دهد. روسیه اعلام کرد که باید دو گروه احرار الشام و جیش الاسلام به عنوان گروه تروریستی شناخته شوند. حسین امیرعبدالهیان، معاون وزیر امور خارجه ایران نیز که در راستای رفت و آمدهای پر تعداد این روزها به مسکو رفته، همین رویکرد روسیه را تکرار کرده است. دو گروهی که به آنها اشاره شده از اعضای اپوزیسیون سوریه هستند و رییس گروه «کمیته عالی مذاکرات» محمد اللوش از اعضای کلیدی جیش الاسلام است.
از سوی مخالفان هم خواسته اساسی، کنار رفتن بشار اسد رییس جمهوری سوریه است. خواسته‌ای که روز سه شنبه در واشنگتن توسط جان کری نیز تکرار شد. آقای کری با تاکید بر اینکه با توجه به اقدامات سالهای اخیر بشار اسد، نمیتوان آینده‌ای در سیاست سوریه برای او متصور بود تاکید کرد: « روسیه و ایران باید قبول کنند و من فکر می کنم پذیرفته اند که در روند سیاسی باید یک دوران انتقال رخ دهد؛ یک دولت انتقالی. این آن چیزیست که در ژنو توافق شد، در قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت هم آمده است. من این موضوع را به رییس جمهوری پوتین و بقیه گفته‌ام که اگر یک تلاش جدی برای آغاز دوران انتقال سیاسی نشود، ترک مخاصمه شکست می خورد ، من و آقای لاوروف در مسکو اعلام کردیم زمان آغاز دوران انتقالی اول ماه اوت ( کمتر از سه ماه دیگر) است. یا در این چند ماه باقی مانده اتفاقی میافتد یا اینکه آنها خواستار رویکرد بسیار متفاوتی هستند»
این پاسخ وزیر خارجه آمریکا به خبرنگاری بود که از او می پرسید چه تضمینی برای برقراری ترک مخاصمه وجود دارد و اصولا داشتن رویکرد متفاوت یا گزینه بعدی، سوالیست که بسیاری در محافل سیاسی بین المللی درباره ماهیت آن از خود می پرسند. وزیر خارجه آمریکا به این «پلن بی» یا گزینه دوم اشاره نمی کند. اسکات لوکاس در بریتانیا معتقد است که این «گزینه بعدی» اساسا وجود ندارد. « دوره وزارت کری تا اول سال آینده میلادی به پایان می رسد و تلاش او این بوده که تا پیش از پایان دوره ریاست جمهوری اوباما به نوعی راهکار دست پیدا کند. به نظر نمی اید که پیشرفتی تا ماه اوت یا ماه نوامبر به دست آید.
برنامه معقول این بود که اگر شما می گویید اسد باید از قدرت کنار رود، او میگوید نمی رود، گزینه دیگر پیش رو میتوانست این باشد که در مناطق خاصی دوران انتقالی ایجاد کنید، منطقه امن ایجاد کنید، از دولتهای محلی حمایت کنید، اما همین هفته باراک اوباما گفت که از ایجاد منطقه امن حمایت نمی کند. دیگر گزینه هم می توانست این باشد که آمریکا بیشتر مخالفان را مسلح کند، که اوباما به آن هم بسیار محتاطانه نگاه می کند و دولت خیلی برای این کار چند دسته است».
تلاشهای دیپلماتیک بی‌وقفه، برای پایان دادن به جنگی پنج ساله انجام میشود که تا کنون میلیون‌ها آواره و بیش از دویست و هفتاد هزار کشته برجا گذاشته است.
