اعتراضها به سگکشی در شیراز و زجرکش کردن سگها با تزریق و روز جهانی زمین و توصیههایی برای استراحتدادن به زمین و محیطزیست، دو موضوع این هفته مجله یک خانه، یک زمین در رادیو فرداست:
اینبار نالههای سوزناک پر از درد یک حیوان مردم شیراز، مشهد و تهران را مقابل شهرداریها و سازمانهای محیطزیست شهرها جمع کرد تا فریاد بزنند سگبودن جرم نیست.
آخرین روز از فروردینماه، زوزههای سگی که از درد به خود میپیچد و با تزریق مادهای، آنقدر زجر میکشد تا جان میدهد، دهها زن و مرد را مقابل سازمان حفاظت محیط زیست تهران جمع کرد و همه با هم معصومه ابتکار را صدا زدند تا رئیس این سازمان خودش پاسخگوی روند سگکشی باشد که در شیراز انجام شد.
خبرگزاری فارس فیلم کوتاهی را از روند کشتن سگها، منتشر کرد و گزارش داد، چهار مردی که با دستکش به سگها مایع کشندهای را تزریق میکنند، پیمانکارانیاند که اطراف شیراز، با تحویل جسد هر سگ، ۱۵ هزار تومان دریافت میکنند.
فیلم که لحظههای زجرکشیدن و مرگ یکی از این سگها را با جزییات نشان میدهد، به سرعت در شبکههای اجتماعی منتشر شد و کاربران زيادی در با بازنشر آن نوشتند، از شدت دلخراش بودن فيلم نتوانستند آن را به طور کامل نگاه کنند.
همین دلخراش بودن شاید تعداد زیادی از فعالان مدنی و حقوق حیوانات را برای اولین بار در شهرهای مختلف جمع کرد با پلاکارهایی در دست که «سفارش دين، شفقت به حيوانات» را مطرح کردند و با نوشته «جان مخلوقات خدا را نگيريم» و «عاملان سگکشی باید مجازات شوند» تجمعهایی برگزار کردند.
معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به میان معترضان در تهران رفت و از سرنخهای ناروشنی گفت که به دلیل انکار شهرداریها، شرایط پیگیری را پیچیده کرده است. او قول داد که این مساله را تا آخر پیگیری خواهد کرد. کمی بعد نامهای از او در خبرگزاریها منتشر شد، خطاب به وزیر کشور که از او خواست، دستور توقف فوری کشتار بیرحمانه سگها را صادر کند و با خاطیان برخورد قانونی شود. «قانونی» که به گفته مسئولان درباره سگ و گربه در کشور وجود ندارد و بعد از این جریان سازمان حفاظت محیط زیست گفته برای هرگونه همکاری در زمینه تدوین قانون، شیوهنامه یا دستورالعمل لازم در زمینه رعایت حقوق حیوانات آماده است.
دستورالعمل کنترل جمعیت سگهای ولگرد در سال ۸۷ خورشیدی، سالی که سگها را با گلوله در سطح شهرهای ایران میکشتند، تصویب شد. یک سال جلسه و تبادل نظر نمایندگان سازمانهای عضو ستاد مرکزی کنترل جمعیت حیوانات ناقل بیماری به انسان برگزار شد اما انجمن حمایت از حیوانات به عنوان یکی از اعضایی که در این جلسهها شرکت داشته، میگوید آییننامه را کاملا قبول ندارد.
رضا جوالچی، سخنگوی انجمن حمایت از حیوانات در تهران، از این جلسات میگوید که البته هنوز آییننامهاش اجرا نمیشود و سگها در ابتدای راه کشته میشوند و پیشنهادهای آنها برای کاهش جمعیت سگها عملی نمیشود: «پیشنهاد انجمن حمایت از حیوانات به هیچوجه کشتن حیوانات نبوده. آییننامه مصوب آن سال هم کاملا مطابق میل انجمن و طبق پیشنهاد ما نبوده اما به هر جال یک قدم رو به جلو بود. حتی در آن آییننامه هم قید نشده حیوانات کشته شوند و گفته شده حیوانات جمعآوری شده، عقیم و واگذار شوند. اما اگر حیوانی شرایط نامساعدی دارد و قابل درمان نیست (که جای بحث دارد)، با روش انسانی، بدون درد و مطابق قوانینی که حمایت از حیوانات از آن تبعیت میکند، با مرگ کمکی (اوتانازی) از بین برود.»
شهرداریها و دهیاریها موظف به زندهگيری، عقيمسازی و واگذاری اين حيوانات هستند. شهردار شیراز که این اعتراضها به عملکرد سازمانش برمیگردد، میگوید نقشی در کشتن سگها ندارد و اصلا بودجهای برای این کار در دستش نیست.
مدیر محیط زیست استان فارس هم مجبور به واکنش به این اعتراضها شد که از طریق رسانه ها پررنگتر میشوند و گفت درباره سگکشی شیراز شکایتی برای مراجع قضایی تنظیم شده است. شهردار منطقه پنج شیراز اما میگوید، محل کشتن این سگها شهرک صنعتی شیراز بوده که به گفته او مسئولیتی را به عهده شهرداریها نمیگذارد. تمام این هفته با وجود اعتراضها به همین گذشت که مقصر کیست و کسانی که سگها را با وضعیتی که در فیلم میبینیم، میکشند، چطور تامین میشوند و از لحاظ قانونی چگونه با آنها برخورد خواهد شد.
محمد مصطفایی، حقوقدان در نروژ میگوید راههای قانونی برای برخورد با این نوع حیوانآزاری وجود دارد: «در رابطه با موضوع سگکشی، قوانینی جامع و کامل وجود ندارد اما میتوان در مورد این موضوع خاص، به قانون شکار و صید مصوب سال ۴۶ خورشیدی، اشاره کرد که صراحتا از بینبردن حیوانات قابل شکار را با استفاده از سموم یا مواد منفجره و ... ممنوع اعلام کرده و برای خاطیان، سه ماه تا یکسال حبس در نظر گرفته شده است. از این ماده قانونی میتوان برای مجازات عاملان سگکشی شیراز استفاده کرد.»
کشتن جانورانی که ولگرد خوانده میشوند، از جمله برای کنترل بیماریها و حفظ سلامت شهروندان در بسیاری از کشورها توسط مسئولان شهری انجام میشود. در آمریکا هر سال یک میلیون و ۲۰۰ هزار سگ بیخانمان در پناهگاه حیوانات با مرگ کمکی از راه تزریق مادهای بدون درد زیر نظر دامپزشک و در زمانی کمتر از چند ثانیه کشته میشوند. روندی که با مخالفت حامیان حقوق حیوانات روبهرو میشود اما آنطور که هومن ملوکپور، دامپزشک و جراح در تهران میگوید، این کار همیشه آخرین گزینهای است که در پناهگاههای حیوانات، اجرا میشود: «در کشورهای دیگر، شهرداریها و دولت به نهادهای مردمی و غیردولتی حامی حیوانات کمک میکنند تا سرپناهی برای انتقال حیوانات خیابانی فراهم شود. در این پناهگاهها، بعد از عقیمسازی، واکسیناسیون و درمان ضدانگل، حیوان را عاری از خطر کرده و برایش دنبال صاحب میگردند. چنین طرحی باید در ایران هم اجر شود. ما در آموزههای دینیمان داریم که با حیوانات مهربانی کنیم. حدیثهای زیادی در مذمت حیوانآزاری داریم و در احکام شرعی ذکر شده که اگر سگی چیزی را بلد باشد و آزارش دهیم یا آن را بکشیم، مستحق پرداخت دیه میشویم.»
برای همین است که توقف سگکشی، کمک به ایجاد پناهگاه و واکسیناسیون به جای کشتن سگها از جمله خواستههای معترضان در شیراز و مشهد و تهران به سگ کشی است. هفته گذشته، اعتراضها به این موضوع آنقدر بالا گرفت که
محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، گفت: قطعا تاریخ حیات وحش ایران بعد از این اجتماع اعتراضی به سگ کشی تغییر خواهد کرد.
اعتراضها به روند سگکشی اخیر در شیراز به جایی رسید که علاوه بر دانشجویان که در نامهای سرگشاده از معصومه ابتکار پیگیری و پاسخ خواستهاند، برخی از چهرههای مشهور سینما و تلویزیون هم به آن واکنش نشان دادهاند. بهرام رادان، بازیگر سینما در صفحه فیسبوکش خطاب به آدمهای این فیلم کوتاه که تعداد جسدها را میشمرند نوشته به فرزندت بگو در مدرسه با افتخار اعلام کند پدر من سگکش است و رضا رشیدپور، مجری تلویزیون در نامهای سرگشاده خواستار پیگیری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست شده و رضا صادقی، خواننده موسیقی پاپ در تهران صفحه فیسبوک و اینستاگرامش نوشته، شک دارد کسانی که این کار را با سگها کردهاند، آرامش داشته باشند.
روزی سگکشی با اسلحه و شلیک گلوله انجام میشود و روزی با طعمه مسموم و یک روز هم با تزریق مادهای که سگ را زجرکش میکند. به گفته سایت شهرداریهای استانها، دهها هزار سگ بیخانمان در سرتاسر ایران کشته شدهاند اما همچنان بر میزان سگهای خیابانی افزوده میشود..
روز زمین و ۹۳ درصد خاک ایران که خالی از پوشش گیاهی است
جشن زمین که امسال ۴۵ ساله میشود برای کرهای که قرنهاست از تولدش گذشته، همچنان برای قدردانی از تنها کره قابل زیست، برگزار میشود. روز ۲۲ ماه میلادی آوریل، دوم اردیبهشتماه، ۴۵ سال است که با نام روز جهانی زمین به زمینیها یادآوری میکند چقدر این سالها و روزها نیاز به مراقبت و محافظت دارد. مراقبت از آلودگی و فرسایش و زبالههای ناسازگار با تن و بدنش که همچنان در آب و خاکش دفن میکنیم با مشکلات تغییر اقلیم و تخریب و انقراض جانوارن و گیاهان و وجود مواد شیمیایی در کشاورزی و جنگلزدایی و دهها بیماری دیگری که به زمین وارد میشود. خاستگاه این روز آمریکاست اما حالا در ۱۹۲ کشور در چنین روزی نشستهای متنوع و کلاسهای آموزشی برای آگاهسازی مردم درباره محیطزیست برگزار میشود. روز زمین امسال با شعار «حالا نوبت ماست که پیشرو باشیم». در ایران این روز تبدیل به هفته میشود و به نام هفته زمین پاک شناخته میشود. در چنین روزهایی است که آماری درباره وضعیت نابسامان محیط زیست ایران هم اعلام میشود: در روزی که اعلام شد ۷۵ تا ۱۰۰ سال آینده جنگلهای ایران نابود خواهد شد، فرسایش خاک در ایران سه برابر متوسط قاره آسیا است و ۹۳ درصد ایران خالی از پوشش گیاهی است...
کارهایی میتوان کرد که کمی برای دردهای زمین مرهم باشد و به این کره استراحت دهد:
- کارشناسان میگویند، هر چند کاشتن نهال یا بوته یک گیاه، میتواند هر روز مفید باشد، اما از آنجایی که هر مناسبتی انجام کارهای مرتبط را سادهتر و پرمعناتر میکند، با کاشتن یک درخت در روز جهانی زمین میتوانیم به اندازه خودمان به پاکیزهکردن هوا و کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک کنیم. شاید هزینه یک نهال درخت میوه، به اندازه خرید بخشی از مایحتاج غذایی دو سه روز ما هزینه نداشته باشد.
- در «روز جهانی زمین» یا «هفته زمین پاک» میتوانیم از میزان خرید کلی کم کنیم و به بازارهای محلی و کشاورزانی کمک کنیم که محصولات طبیعی و دستنخوردهتری را بدون بستهبندی مضر برای محیطزیست میفروشند. سعی کنیم دستکم در این یک روز نوشیدنی و خوردنیهایمان را در ظرف پلاستیکی و غیرقابل بازیافت، مصرف نکنیم. تلاش کنیم در این یک روز که روز زمین است، وسایل و خریدهایمان را در کیسه پارچهای حمل کنیم تا از میزان مصرف پلاستیک که بلای جان زمین است، کم کنیم.