شاید تا امروز عکس‌هایی از فروریختن زمین در بزرگراهی در تهران یا وسط خیابانی فرعی در یکی از محله‌های پایتخت را دیده باشید. چاله‌ای بزرگ که خودرو پارک‌شده یا بخش بزرگی از یک ساختمان نیم‌ساخته را درون خود کشیده است.
شاید هم تصاویری را دیده باشید از شترها و گاوهایی که در این چاله‌های ناگهانی وسط دشتی در یکی از استان‌های ایران گیر افتاده‌اند و یا درد می‌کشند یا جان داده‌اند. سال‌هاست که انسان‌ها و حیوان‌ها در اثر این فرونشست‌های ناگهانی و خالی‌شدن زمین زیرپایشان و سقوط در عمق چند متری زمین مصدوم می‌شوند یا جان‌شان را از دست می‌دهند.
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست میگوید، میزان فرونشست در تهران ۳۶ سانتیمتر و تقریبا ۹۰ برابر شرایط بحرانی است. به گفته او در دشت‌های کشور فروچاله‌هایی با عمق ۱۵ متر ثبت شده است.
در برخی از شهرها مثل پایتخت ایران، ساخت و سازها و بارگذاری آنقدر زیاد شده که باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی شده است. آنطور که اسماعیل کهرم، پژوهشگر محیط زیست در تهران میگوید، در واقع انسان‌ها در چنگال چیزی گرفتار شده‌اند، که خودشان به وجود آورده‌اند.
بعضی نام «سرطان خاموش» را به این چاله‌های عظیم داده‌اند که سطح بسیاری از دشت‌های ایران را فراگرفته است. گفته می‌شود فرونشست زمین تقریبا نصف دشت‌های کشور را تهدید می‌کند.
کارشناسان می‌گویند، برداشت بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی خلل و فرجی را در خاک به وجود آورده که زمین را شبیه اسفنج خشکی کرده که به جایی بند نیست و فرو می‌ریزد. این بخش‌هایی از زمین که فرومی‌ریزد، برای همیشه از دست می‌رود. راه‌حلی که این کارشناسان می‌دهند، هر چند مشکل فعلی را حل نمی‌کند اما شاید بتواند در آینده جلوی برخی از این فرونشست‌ها گرفته شود. راه حل این است؛ مدیریت درست آب در کشاورزی و مدیریت یک‌پارچه شهری. این راه‌حل چقدر امکان‌پذیر است؟ در ایرانی که با بحران بی‌آبی روبه‌روست و روزگاری به دستوری هر چه آب بود از جان زمین‌هایش مکیده شد.
هیچ‌‌کدام از دستگاه‌ها حاضر نیستند مسوولیت حوادث ناشی از فرونشست زمین را به عهده بگیرند. مشکلات زیست‌محیطی نشست زمین در شهرها و روستاها ودشت‌ها به کنار، آمار حوادث ناشی از فرونشست زمین در تهران هر روز به مرز هشدار نزدیک‌تر می‌شود.
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان محیط‌زیست میگوید، براساس پیمایش‌های تحقیقاتی‌اش، در منطقه پریشان در فارس، آبی‌بیگلو در اردبیل، خان‌میرزا در چهارمحال و بختیاری، میبد در اردکان، دشت قهاوند در همدان و پایین‌دست تالاب شور و شیرین در میناب فرونشست‌های کاملاً مشهودی ثبت کرده است.
افزایش قاچاق پرنده هوبره به کشورهای حاشیه خلیج فارس
بیش از ۲۰۰ دستگاه تله زنده‌گیری پرنده زیبا و رو به انقراض هوبره در استان خراسان رضوی کشف و معدوم شد. بر اساس قانون شکار و صید، ضرر و زیان ناشی از صید هر قطعه هوبره بالغ، جوجه و تخم آن، ۲۰ میلیون تومان جریمه و شش ماه تا سه سال زندان به دنبال دارد. اما این میزان جریمه هنوز نتوانسته جلوی میلیاردها دلار سود ناشی از قاچاق این پرنده زیبا با جثه بزرگ و راه‌رفتن و دویدن منحصربه فردش را بگیرد.
دکتر هومن ملوک‌پور، عضو کمیته مرکزی حیات وحش سازمان نظام‌پزشکی در تهران از دلیل نابودی و رو به انقراض‌رفتن این پرنده در ایران میگوید: «این پرنده‌ها شکار اصلی شاهین‌هایی هستند که کشورهای حاشیه خلیج فارس به عنوان تفریح آنها را تربیت می‌کنند».
مسئولان می‌گویند افزایش میزان جریمه برای صید این پرنده نادر فایده چندانی نداشته و قاچاقچیان هر روز شرایط تازه‌تری را برای به دام انداختن آنها پیدا می‌کنند.
هوبره در خراسان جنوبی تا سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان هرمزگان و بوشهر به چشم می‌خورد. گستردگی فضای زندگی این پرنده که در ارتفاع پایین پرواز می‌کند، باعث شده، قاچاقچیان که معمولا مورد حمایت باندهای بزرگ هم هستند، با دور زدن قوانین روز به روز از تعداد آنها درایران کم کرده و آنها را به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر کنند.
