امروز بخریم، ارزان‌تر از فرداست

یادداشت‌ها و تحلیل‌های منتشر شده در روزنامه‌های ایران در هفته پایانی سال ۱۳۹۱،‌ از وجود نگرانی‌های تحلیلگران از آینده اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۲ نشان داشت، گزیده برخی از این یادداشت‌ها و تحلیل‌ها را در ادامه همخوان می کنیم:

داوود دانش جعفری، اقتصاددان و وزیر اقتصاد در دولت نهم، در یادداشتی که برای وب‌سایت «خبر آنلاین» نوشت، با تقسیم کردن عوامل تاثیرگذار بر رفتار بازارهای ارز و سکه، به عوامل عرضه‌ای و عوامل تقاضایی، گفته است: «بعضا در خصوص معکوس‌بودن رفتار اقتصادی ایرانیان، مطالبی مطرح می‌شود. اینکه در هنگام افزایش قیمت‌ها، تقاضا افزایش می‌یابد و در هنگام افت قیمت‌ها، کاهش تقاضا و رکود، حکمفرما می‌شود.»

این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در ادامه تاکید کرده که «اتفاقا به نظر می‌رسد این رفتار طبیعی است. زمانی که مردم احساس کنند شیب قیمت‌ها صعودی است به این گزاره می‌رسند که "امروز بخریم، ارزان‌تر از فرداست" و بر عکس.»

آقای دانش جعفری تاکید کرده که «در بازار سرمایه نیز معمولا همین رفتار در همه جای دنیا به چشم می‌خورد. در خصوص قیمت کالاهای وارداتی یا آنهایی که مواد اولیه وارداتی دارند، همانطور که افزایش آنی اتفاق نیفتاد، نباید انتظار کاهش آنی داشت.»

دست نگاه دارید تا دولت بعد

محمود اسلامیان، عضو اتاق بازرگانی ایران، با اشاره به پیشنهاد دولت مبنی بر دو برابر شدن قیمت حامل‌های انرژی در سال ۱۳۹۲ در روزنامه «دنیای اقتصاد» نوشته است که موضوعات اقتصادی مرتبط با هدفمندی یارانه‌ها، دو رویه ظاهری و باطنی دارند.

به نوشته آقای اسلامیان، «ظاهر داستان افزایش قیمت حامل‌های انرژی این است که ما قیمت برخی کالا‌ها را افزایش می‌دهیم و در کنار آن اهدافی هم تعریف می‌کنیم اما موضوعی که از آن غافل هستیم این است که اقتصاد یک مجموعه به هم پیوسته است که تمام اجزا و عناصر آن با هم و در ارتباط با یکدیگر است.»

این فعال اقتصادی پس از آن با اشاره به رکود تورمی حاکم بر اقتصاد ایران و تبعات منفی توزیع پول نقد در میان مردم، تاکید کرده است که این «باز توزیع نتیجه‌ای جز تورم و رکود در بخش‌های مختلف را به همراه نداشته است. تورم و رکودی که نارضایتی مردم و کارفرمایان را به دنبال داشته است.»

محمود اسلامیان در ادامه پرسیده که «چرا باید تجربه نامطلوب را مجددا تکرار کنیم؟»

او در پایان یادداشت خود تاکید کرده است که «به جای تکرار تجربه ناموفق دوره قبل دست نگه داریم تا دولت آتی روی کار بیاید و سپس آن دولت که امید می‌رود نگاه توسعه‌ای داشته باشد، در خصوص اجرای این طرح تصمیم بگیرد.»

کیفیت به جای کمیت

جواد صالحی اصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیاتک آمریکا، در سرمقاله روز ‌یکشنبه روزنامه «دنیای اقتصاد»، با اشاره به انتشار گزارش سال ۲۰۱۳ توسعه انسانی سازمان ملل متحد، تاکید کرده است که در مجموع کارنامه ایران قابل قبول به نظر‌ می‌رسد.

این اقتصاددان با اشاره به جایگاه ۷۶ ایران در این گزارش تاکید کرده است که این رتبه، کاملا بالا‌تر از میانگین جهانی قرار دارد.

به نوشته آقای صالحی اصفهانی، «در طول سه دهه اخیر، با وجود نوسانات زیاد در گرایش سیاسی دولت‌ها، هم شاهد بهبود مستمر در میانگین سطح تحصیلات ایرانیان بوده‌ایم، هم بهبود مناسبی در زمینه شاخص‌های مرتبط با سلامت و بهداشت محقق شده است، هم شکاف جنسیتی در زمینه بهره‌مندی ایرانیان از آموزش کاهش یافته و هم شاهد کاهش شکاف بین مناطق شهری و روستایی در برخورداری از امکانات بهداشت و درمان بوده‌ایم.»

با این حال یادداشت نویس روزنامه دنیای اقتصاد، تاکید کرده است که «شاخص‌های مورد استفاده در گزارش توسعه انسانی سازمان ملل، تا حدزیادی فقط بر «کمیت» آموزش در کشور‌ها تاکید دارند، نه بر «کیفیت آموزش».

این استاد اقتصاد، نوشته است‌ کیفیت آموزش در ایران در سطح قابل دفاعی قرار ندارد.

جواد صالحی اصفهانی، برای اصلاح و بهبود آموزش در ایران، افزایش بودجه عمومی دولت در زمینه آموزش و پرورش، تخصیص بودجه بیشتر به مقاطع دبستان و راهنمایی و تغییر شیوه کنکور دانشگاه‌ها را پیشنهادکرده است.