تعیین حداقل دستمزد اخلاقی و اقتصادی است

مرور و بررسی یادداشت‌ها و تحلیل های اقتصادی منتشرشده در طول هفته، بخشی از «نماگر»، مجله اقتصادی رادیو فرداست:

علی دینی ترکمانی، اقتصاددان و استادیار اقتصاد در موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در یادداشتی که برای روزنامه دنیای اقتصاد نوشته، به موضوع تعیین حداقل دستمزد پرداخته است.

به نوشته آقای دینی ترکمانی، «تعیین حداقل دستمزد، هم از نظر اخلاقی و هم از نظر بهره‌وری لازم و ضروری است.» علی دینی تاکید می‌کند که حداقل دستمزد، «به مثابه سازوکار تنظیم بازار کار بر مبنای ملاحظات اخلاقی و بهره‌وری است.»

این اقتصاددان در جای دیگری از یادداشت خود، با اشاره به اینکه «حداقل دستمزد هیچ تناسبی با هزینه حداقل نیازهای اساسی نیروی کار ندارد» نوشته «طبیعی است که حداقل دستمزد باید متناسب با هزینه حداقل نیازهای اساسی تعیین شود.»

آقای دینی ترکمانی با اشاره به اینکه هزینه‌های زندگی در استان‌ها و شهرهای مختلف ایران متفاوت است، پیشنهاد کرده است که حداقل دستمزدهای متفاوتی برای شهر‌ها و استان‌های مختلفت تعیین شود. این استاد اقتصاد در عین حال تاکید کرده که میزان «این افزایش باید به گونه‌ای باشد که جامعه کارفرمایی تاب تحمل آن را داشته باشد.»

یادداشت‌نویس روزنامه دنیای اقتصاد در پایان توصیه کرده در کنار تعیین حداقل دستمزد‌ها، اقدامات دیگری مانند «تقویت تامین اجتماعی» نیز صورت بگیرد.

کدام پاسخگو،‌ کدام توجیه

سرمقاله روز شنبه گذشته روزنامه شرق را حمید میرزاده، رییس پیشین سازمان برنامه و بودجه نوشت و در آن یک «پرسش کلیدی» را مطرح ساخت.

به نوشته آقای میرزاده، «در منابع اسلامی به موازات تاکید بر اصل تحقق عدالت اجتماعی و نقش آن در حیات سالم، بر بهره‌گیری صحیح از اموال جامعه به عنوان وسیله‌ای برای توسعه پایدار تاکید شده و حرکت‌های نسنجیده و ناسالم اقتصادی باطل و مردود شمرده شده است.»

او پس از آن با اشاره به نرخ تورم ۳۱ و نیم درصدی، بدهی ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی دولت به نظام بانکی، رسیدن نقدینگی به رقم ۴۳۸ هزار میلیارد تومان تا پایان امسال و نرخ بیکاری بیش از ۱۲ درصدی نوشته است که «اکنون این پرسش‌ها روبه‌روی مسوولان برنامه‌ریزی و اقتصادی دولت‌های نهم و دهم قرار دارد، قاعدتا شما باید امانتدار و نگهبان اقتصاد کشور باشید.

بنابراین به‌نظر شما آیا منابع عظیم ارزی سال‌های اخیر به صورت بجا و بهینه و در جهت رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور هزینه شده است؟ اگر پاسخ این سوال مثبت است پس آمار مذکور را چگونه توجیه می‌کنید؟»

سیاست‌های ناتوان از کنترل

ستون «نمای نزدیک» روز سه شنبه «روزنامه اعتماد»، به نوشته‌ای از محمود جامساز با موضوع تلاطم در بازار ارز اختصاص داشت.

این اقتصاددان، با اشاره به نوسانات شدید قیمت‌ها در بازار غیررسمی ارز ایران، نوشته است: «نوسان قیمت‌ها در بازار آزاد رخ داد، بازاری که فاقد شاخصه بازارهای آزاد است و آن رقابت است، زیرا تقاضا‌کنندگان قادر نیستند در چنین بازاری قیمت را تعیین کنند یا سبب تغییر قیمت‌ها شوند.»

آقای جامساز با آوردن نشانه‌هایی از شکل گیری چگونگی قیمت‌ها در بازار آزاد ارز ایران، تاکید کرده است که «این نرخ نه توسط بازار بلکه توسط یک مقام یا یک مرجع یا یک نهاد پر قدرت تعیین می‌شود.» او کاهش ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومانی نرخ ارز در بازار طی روزهای گذشته را نیز نشانه‌هایی از بهبود شرایط بازار ندانسته و نوشته است: «هیچ دلیل ندارد که قیمت‌ها در روزهای آینده کاهش یا افزایش یابد زیرا سیاست‌های ارزی به هیچ‌وجه در چند سال اخیر قادر به کنترل بازار ارز نبوده است.»