در پی حمله عدهای از تجمعکنندگان به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد پس از اعلام خبر اعدام شیخ نمر، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران ضمن محکوم کردن اعدام این روحانی شیعه، در عین حال گفت که حملات تجمعکنندگان یادشده «به هیچ عنوان قابل توجیه نیست» و «توهین به نظام» است.
حسن روحانی در بیانیهای که در پایگاه خبری دولت در روز یکشنبه ۱۳ دی انتشار یافت، گفت: «حرکتی که توسط جمعی افراد افراطی شب گذشته در تهران و مشهد صورت گرفت و به وارد آمدن خسارت به سفارت و کنسولگری کشور عربستان ـ که شرعاً و قانوناً باید در پناه جمهوری اسلامی ایران در امنیت باشد ـ منجر گردید، به هیچ عنوان قابل توجیه نیست و قبل از هر چیزی توهین به نظام و لطمه به آبروی جمهوری اسلامی ایران تلقی میشود.»
رئیسجمهوری ایران تأکید کرد که «همه مسئولان نظام، عزم قاطع دارند که با این خودسریها و اعمال مجرمانه برخورد جدی شود.»
حسن روحانی در ادامه گفت: «از این رو، از وزیر کشور میخواهم که با همکاری قوه محترم قضائیه و وزارت محترم اطلاعات و با قاطعیت کامل، عاملان این تهاجم را شناسایی و برای اجرای عدالت به دستگاه قضایی معرفی کنند تا برای همیشه به اینگونه اعمال زشت پایان داده شود و امنیت کامل نمایندگیهای سیاسی دولتها در جمهوری اسلامی ایران تضمین گردد.»
عربستان روز شنبه ۴۷ زندانی مخالف، از جمله شیخ نمر باقر النمر، روحانی سرشناس شیعه این کشور را اعدام کرد. شماری از اعدامشدگان را زندانیان وابسته به القاعده و داعش تشکیل میدهند، و خبرگزاری رویترز مینویسد که اعدامهای روز شنبه هشداری بود در این زمینه که این کشور پادشاهی، هیچ حملهای را چه از سوی اقلیت شیعه، و چه از سوی جهادگران سنی تحمل نخواهد کرد.
به دنبال اعلام این خبر، تجمع اعتراضی در مقابل سفارت عربستان در تهران برگزار شد و به گفته پلیس تهران شماری از «افراد خودسر» با ورود به این سفارت، به ساختمان آن خسارت وارد کردهاند.
در همین حال، گزارشها حاکی است به رغم حضور پرتعداد نیروهای انتظامی تجمعکنندگان در مشهد نیز با پرتاب سنگ و مواد آتشزا به کنسولگری عربستان حمله کردند.
در همین حال به گزارش ایرنا، حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور، روز یکشنبه اماکن دیپلماتیک و کارکنان آنها را «در امنیت کامل» دانست و گفت: «در جریان برخورد با تعرضکنندگان به سفارت عربستان در تهران تعدادی از مأموران نیروی انتظامی از جمله سه نفر از فرماندهان این نیرو نیز مجروح شدند.»
آقای روحانی در عین حال در بیانیه روز یکشنبه خود شیخ نمر را «عالم مجاهد» توصیف کرده و اعدام او را «اقدامی غیرانسانی که در تعارض آشکار با حقوق بشر و ارزشهای اسلامی است» خوانده و «شهادت» او را تسلیت گفت.
رئیس جمهوری ایران در ادامه بیانیهاش افزود که تردیدی ندارد که دولت عربستان با این اقدام، «وجهه خود را در بین کشورهای جهان به ویژه کشورهای اسلامی بیش از پیش مخدوش کرده است.»
او چنین اقدامی را «در راستای سیاستهای فرقه گرایانه و دامن زدن به تروریسم و افراط در منطقه و جهان که در سالهای اخیر منجر به بیثبات کردن منطقه و ایجاد جنگ و درگیری شده» خواند.
رئیس جمهوری ایران سپس گفت که «اگرچه مردم ایران در کنار مسلمانان جهان این اقدام غیراسلامی را به شدت محکوم میکنند» اما «اجازه نمی دهند که این جنایت، دستمایه افراد و گروههای خودسر در کشور برای انجام اعمال غیر قانونی و هتک حیثیت نظام مقدس جمهوری اسلامی شود.»
غلامحسین محسنی اژهای، سخنگوی قوه قضائیه ایران، نیز روز یکشنبه ضمن حمله لفظی به عربستان برای اعدام شیخ نمر با اشاره به حمله تجمعکنندگان به اماکن دیپلماتیک عربستان گفت که «ما این اقدام را خلاف قانون میدانیم و با کسانی که خلاف قانون عمل کنند برخورد میشود.»
به گزارش خبرگزاری ایرنا، محسنی اژهای گفت که حکام آل سعود «با عذاب الهی در دنیا و آخرت گرفتار خواهند شد» اما افزود که «هر کاری که در داخل کشور میکنیم، باید مطابق با قانون و بر اساس موازین قانونی و شناخته شده باشد.»
بازداشت ۴۰ نفر در ارتباط با حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان
اندکی پیش از انتشار بیانیه حسن روحانی، دادستانی تهران از بازداشت ۴۰ نفر در این ارتباط خبر داده بود. همزمان قرار است روز یکشنبه تجمعی در میدان فلسطین تهران در اعتراض به اعدام شیخ نمر برگزار شود.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از دادسرای تهران در روز یکشنبه ۱۳ دی، عباس جعفری دولت آبادی دادستان عمومی و انقلاب تهران با اشاره به تجمع شامگاه شنبه در مقابل سفارت عربستان در تهران و حمله عدهای به ساختمان آن گفته است تاکنون ۴۰ نفر از «کسانی که در ورود به ساختمان سفارت نقش داشتهاند شناسایی و دستگیر شدهاند و تحقیقات برای شناسایی دیگر افراد موثر در این حادثه ادامه دارد.»
دادستانی تهران همچنین از صدور دستور قضایی برای شناسایی و دستگیری سایر افراد در این زمینه خبر داده است.
پیش از اعلام خبر بازداشت این ۴۰ نفر، حسین ساجدی نیا، فرمانده نیروی انتظامی تهران بامداد یکشنبه از بازداشت عدهای «خودسر» در همین ارتباط خبر داده بود.
خبرگزاری تسنیم میگوید ماموران پلیس «ساعت ۱.۳۰ بامداد یکشنبه اقدام به متفرق کردن تجمعکنندگان کردند.»
این خبرگزاری همچنین ادعا کرده که تجمع مقابل سفارت عربستان با «اخذ مجوزهای قانونی» برگزار شده بود.
موضع وزارت خارجه ایران
در پی این حملات، وزارت امور خارجه ایران ضمن محکوم کردن دوباره اعدام شیخ نمر، تعرض به اماکن دیپلماتیک و سفارت عربستان را غیرقانونی خواند و محکوم کرد و از معترضان خواست تا در مقابل این اماکن تجمع نکنند.
روز شنبه ساعتی پس از حملات لفظی بسیار تند مقامهای مذهبی، سیاسی و نظامی ایران به عربستان و احضار کاردار عربستان در تهران برای اعتراض به اعدام شیخ نمر، وزارت خارجه عربستان با احضار کاردار ایران این سخنان را مداخله در امور داخلی خود خوانده و به دولت ایران یادآوری کرده بود که مسئولیت حفاظت از اماکن دپیلماتیک و کارکنان خود در ایران را برعهده دارد.
سایت تابناک در مورد احضار سفیر ایران در عربستان به وزارت خارجه این کشور در روز شنبه، بنقل از رسانههای عربستان نوشته است که وزارت خارجه این کشور تهدید به قطع روابط دپیلماتیک با تهران کرده است.
پس از انتشار گزارش هایی در این زمینه، وزارت خارجه ایران این خبر را تکذیب کرد.
در تازهترین واکنشها به اعدام شیخ نمر، آیت الله خامنهای نیز صبح یکشنبه حملاتی را متوجه عربستان کرده و گفت که «دست انتقام الهی گریبان مقامهای سعودی را میگیرد.»
به گزارش رویترز، آیت الله علی سیستانی، از مراجع سرشناس تقلید شیعیان در عراق نیز در بیانیهای با محکوم کردن اعدام شیخ نمر، آن را «تعدی ناحق» خوانده است.
همچنین سازمان تبلیغات اسلامی اعلام کرده که روز یکشنبه حوزههای علمیه قم تعطیل است و در مسجد اعظم قم و شاهچراغ شیراز تجمعی اعتراضی برگزار میشود.
خبرگزاری فارس نیز گزارش داده است که بسیج دانشجویی ۱۴ دانشگاه دعوت به تجمع در روز یکشنبه در مقابل سفارت عربستان در تهران کردهاند.
اطلاعیه استانداری
از سوی دیگر استانداری تهران روز یکشنبه در اطلاعیهای ضمن محکوم کردن شدید اعدام شیخ نمر، تجمع در مقابل سفارت عربستان و اماکن دپیلماتیک دیگر را غیرقانونی خوانده و همزمان اعلام کرده است که بعد از ظهر یکشنبه یک تجمع رسمی اعتراضآمیز در میدان فلسطین تهران برپا میشود و معترضان میتوانند در آنجا اعتراض خود را اعلام کنند.
ابراز تاسف بان کی مون
به گزارش رویترز بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل هم روز یکشنبه از اعدام شیخ نمر و ۴۶ تن دیگر در عربستان، ابراز «ناخرسندی عمیق» کرده و خواستار «حفظ آرامش و خویشتنداری شده و از همه رهبران منطقه خواستهاست برای جلوگیری از تشدید تنشهای فرقهای» تلاش کنند.
بنابراین گزارش بنقل از سخنگوی دبیر کل سازمان ملل، بان کی مون همچنین گفته است در مورد «رعایت انصاف چه در زمینه اتهامهای این افراد و چه جریان دادرسی، محاکمه و محکومیت آنها ملاحظات جدی وجود دارد.»
دبیر کل سازمان ملل پیش از این از عربستان خواسته بود از اعدام شیخ نمر خودداری کند.
آمریکا و اتحادیه اروپا نیز از اعدام شیخ نمر ابراز نگرانی کردهاند.
