سازمان دیدهبان حقوق بشر، مستقر در نیویورک، روز سهشنبه ۱۹ مردادماه با انتشار بیانیهای از اعدام مجرمان زیر ۱۸ سال در ایران انتقاد کرد و آن را نقض میثاق بینالمللی حقوق کودک دانست.
در این بیانیه آمده است، به گفته سازمان ملل متحد حدود ۱۶۰ نفر از افرادی که در زمان ارتکاب جرم زیر سن قانونی بودهاند، در زندانهایی در سراسر ایران نگهداری میشوند و در انتظار اجرای حکم اعدامشان به سر میبرند.
به گفته دیدهبان حقوق بشر، بیشتر این افراد «بدون رعایت استانداردهای بینالمللی» محاکمه شدهاند و در زمان بازداشت نیز مورد شکنجه و بدرفتاری قرار گرفتهاند.
دیدهبان حقوق بشر در بیانیه خود، علیرضا تاجیکی را نوجوانی ۱۹ ساله معرفی کرده که به «قتل و لواط به عنف» متهم شده، در حالی که در زمان ارتکاب جرم تنها ۱۵ سال داشته است.
این نهاد مدافع حقوق بشر، روند دادرسی علیرضا تاجیکی را «ناعادلانه و بدون رعایت استانداردهای بینالمللی» توصیف کرده و خواستار توقف حکم اعدام او شد.
دیدهبان حقوق بشر با اشاره به بیانیه اخیر عفو بینالملل درباره اعدام حسن افشار متهم زیر ۱۸ سال در اراک، از این اعدام نیز به عنوان یکی دیگر از موارد نقض کنوانسیون حقوق کودک توسط جمهوری اسلامی ایران نام برد و اعلام کرد که این نوجوان، طی روند دادرسی خود به وکیل مدافع دسترسی نداشته است.
محمدرضا حدادی نیز جوان ۲۷ سالهای است که به اتهام قتل به اعدام محکوم شده در حالی که به گفته عفو بینالملل در زمان ارتکاب قتل ۱۵ ساله بوده است.
دیدهبان حقوق بشر در ادامه از قوه قضاییه ایران خواسته است که برای همه مجرمان زیر ۱۸ سال مقدمات برگزاری یک محاکمه مجدد را با رعایت موازین حقوق بشری و استانداردهای بینالمللی فراهم کند.
در میثاق بینالمللی حقوق سیاسی و مدنی و میثاق بینالمللی حقوق کودک، که ایران از امضاءکنندگان آنها است، اعدام افرادی که هنگام ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشتهاند، ممنوع اعلام شده است.
سازمان عفو بینالملل نیز بهمن گذشته اعلام کرد که دستکم ۷۳ مجرم زیر ۱۸ سال، بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ میلادی در ایران اعدام شدهاند و دهها نفر دیگر نیز در زندانهایی در سراسر ایران در انتظار اجرای حکم اعدامشان به سر میبرند.
این نهاد مدافع حقوق بشر میگوید، ایران به عنوان امضاکننده کنوانسیون حقوق کودک نباید تحت هیچ شرایطی اجازه دهد مجرمانی که زیر ۱۸ سال دست به ارتکاب جرم میزنند به اعدام یا حبس ابد محکوم شوند.
محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ایران، در تازهترین واکنش خود به انتقادهای بینالمللی درباره اعدام مجرمان زیر ۱۸ سال، روز ۱۴ مرداد به خبرگزاری تسنیم گفت: «در ایران اعدام زیر ۱۸ سال نداریم، بلکه مجرمان حکم اعدام میگیرند و تا زمان رسیدن به بلوغ عقلی، حکمی اجرا نمیشود».
قوه قضائیه ایران، نوجوانان محکوم به اعدام را پس از رسیدن به سن ۱۸ سالگی اعدام میکند.
اما نهادهای بینالمللی، اعدام نوجوانان محکوم به اعدام پس از رسیدن آنان به سن قانونی را مغایر با میثاق بینالمللی حقوق کودک و قوانین جهانی میدانند و میگویند مقامهای ایران باید سن ارتکاب جرم را ملاک عمل قرار دهند.
ایران پس از چین بالاترین شمار اعدامها را در جهان دارد.