رئیسجمهوری آمریکا روز دوشنبه ۱۰ آبان در کنفرانس بینالمللی تغییرات اقلیمی در گلاسکو اسکاتلند گفت دهه فعلی در مقابله با تغییرات اقلیمی و پیشگیری از مصائب نسلهای آینده تعیینکننده است.
جو بایدن گفت: «اگر از این فرصت استفاده نکنیم هیچکدام از ما نمیتواند از وخیمتر شدن اوضاع که در آینده روی خواهد داد بگریزد. آیا اقدامات ضروری را انجام خواهیم داد؟ دهه فعلی برای پاسخ به این سئوال تعیینکننده خواهد بود».
او با برشمردن پیامدهای فاجعهبار تغییرات اقلیمی مثل افزایش سیل، خشکسالی و آتشسوزی جنگلها و مراتع تاکید کرد که کاهش انتشار گازهای آلاینده و روی آوردن به انرژیهای تجدیدپذیر میتواند یک فرصت استثنایی برای احیای اقتصاد جهان باشد.
رئیسجمهوری آمریکا با اشاره به برنامههای دولت خود برای مقابله با تغییرات آبوهوایی، اعلام کرد که ایالات متحده تا سال ۲۰۳۰ یک گیگاتن تولید گازهای گلخانهای را کاهش میدهد.
آقای بایدن افزود: «ما میتوانیم شرایطی بوجود بیاوریم که سطح زندگی همه مردم جهان را ارتقاء دهد. این یک ضرورت اخلاقی و در عین حال یک ضرورت اقتصادی است».
اما حرکت در راستای چنین تحول عظیمی چه در سیاست داخلی آمریکا و چه در عرصه بینالمللی با موانع بزرگی روبرو است. مقامات دولت آمریکا در ماههای اخیر با لحن تندی از عدم تعهد چین به کاهش گازهای آلاینده انتقاد کردهاند. در آمریکا نیز آقای بایدن هنوز نتوانسته است حمایت کنگره از طرح بزرگ خود برای انطباق اقتصاد کشور با ضرورتهای زیست محیطی را جلب کند.
کنفرانس بینالمللی تغییرات اقلیمی که جلسات آن به طور رسمی از روز دوشنبه در شهر گلاسگو آغاز شد بهترین و شاید آخرین فرصت برای اجرای معاهده اقلیمی پاریس در سال ۲۰۱۵ تلقی میشود. قرار است بیش از صد تن از رهبران کشورهای جهان برنامههای جدید برای کاهش بیشتر گازهای آلاینده را به این کنفرانس ارائه دهند.
جان کری، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور اقلیمی، گفت: «اجلاس گلاسگو در حقیقت نقطه آغاز اقدامات شتابان در یک دهه آینده است».
یکی از چالشهای مهم قانع کردن چین، هند و روسیه از جمله بزرگترین تولیدکنندگان گازهای آلاینده در جهان به کاهش مصرف سوختهای فسیلی است. آمریکا و اتحادیه اروپا در ماههای اخیر تعهد خود در این زمینه را افزایش دادهاند.
اجلاس رهبران کشورهای گروه ۲۰ در شهر رم زمینه برخی از توافقهای جدید برای کنفرانس بینالمللی تغییرات اقلیمی را فراهم کرده است. جان کری از دستاوردهای اجلاس رم از جمله تعهد همه کشورها به قطع یارانه برای نیروگاههایی که با زغال سنگ کار میکنند، دفاع کرد.
جو بایدن نیز تاکید کرد که توافق اخیر آمریکا و اروپا در زمینه تجارت فولاد گام مهمی در کاهش خرید فولاد چین است که با سوخت زغال سنگ تولید میشود.
اما واقعیت این است که اجلاس سران گروه ۲۰ در بیانیه پایانی خود بدون ارائه تعهدات مشخص فقط اعلام کرد که تلاش میکند تا حوالی نیمه قرن میلادی جاری میزان انتشار گازهای آلاینده را به حد صفر برساند.
چین، روسیه و هند با صراحت اعلام کردهاند که برخلاف آمریکا و اتحادیه اروپا قصد ندارند آلایندگی ناشی از مصرف سوختهای فسیلی را تا نیمه قرن فعلی به صفر برسانند.
دانشمندان و نهادهای پژوهشی سازمان ملل بارها هشدار دادهاند که تنها راه مهار گرمایش زمین در حد ۱.۵ یا حداکثر ۲ درجه بالاتر از دوران ماقبل صنعتی که جوهره معاهده اقلیمی پاریس است، کاهش چشمگیر در استخراج و مصرف سوختهای فسیلی است.
آقای بایدن غروب روز یکشنبه در یک نشست خبری برخلاف ارزیابی مشاوران خود گفت که دستاورد اجلاس رم ناامیدکننده بود. او افزود: «دلیل اصلی این ناامیدی عدم تعهد روسیه و به خصوص چین به انجام اقدامات لازم برای مهار تغییرات اقلیمی است».
دولت جو بایدن طی ده ماه گذشته در جلب بسیاری از کشورهای جهان به پذیرش تعهدات بیشتر در زمینه مقابله با گرمایش زمین موفقیت قابل ملاحظهای داشته است. اتحادیه اروپا نیز از عملکرد دولت بایدن در این زمینه، به خصوص در مقایسه با دونالد ترامپ که آمریکا را از معاهده اقلیمی پاریس خارج کرد، بسیار خوشنود است.
رهبران روسیه و چین در کنفرانس گلاسگو شرکت نخواهند کرد. عدم موافقت این دو کشور به علاوه هند با تعیین اهداف بلندپروازانهتر در زمینه کاهش مصرف سوختهای فسیلی بزرگترین خطر برای شکست اهداف معاهده اقلیمی پاریس تلقی میشود.