شرکت بی‌پی بریتانیا، از غول‌های نفتی جهان، در گزارش جدید سالانهٔ آمارهای انرژی جهان، به وضعیت ایران نیز اشاره کرده و می‌گوید پارسال، همزمان با کاهش مصرف گاز و افزایش تولید انرژی برقی آبی ایران، مصرف سوخت‌های آلودهٔ نفتی در این کشور افزایش چشمگیری داشته است.
بر اساس این گزارش ۶۴ صفحه‌ای که ششم تیرماه منتشر شد، مصرف فرآورده‌های نفتی ایران در سال گذشته بیش از ۱۰ درصد نسبت به سال ۲۰۲۱ رشد داشته است. مصرف گاز ایران در همین دوره بیش از سه درصد کاهش داشته، تولید برق آبی کشور نصف شده و تولید انرژی‌های تجدیدپذیر ایران نیز تغییری نداشته است.
افت چشمگیر مصرف گاز، به‌عنوان پاک‌ترین سوخت فسیلی، در حالی است که ایران طی سال‌های گذشته با بحران کسری گاز در زمستان مواجه شده است. ایران برای جبران کسری گاز دست به مازوت‌سوزی‌های گسترده در صنایع و بخش نیروگاه‌های برقی زده است که منجر به آلودگی شدید هوای کشور شده است.
علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس، نیز روز ششم تیر در صحن علنی مجلس گزارش کمیسیون اصل نود دربارهٔ آلودگی هوا را قرائت کرد و از افزایش مصرف مازوت در ایران خبر داد.
به‌گفتهٔ این نمایندهٔ مجلس، «طبق اعلام مرکز اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست از ۱۶ نیروگاه کشور، ۱۴ نیروگاه مصرف مازوت دارند».
افت مصرف گاز کشور در حالی است که ایران پارسال تولید گاز خود را حدود یک درصد افزایش داده، اما به جای مصرف داخلی آن ترجیح داده است صادرات گاز خود را افزایش دهد. همچنین رشد تولید گاز ایران در سال گذشته یک‌پنجم میانگین رشد تولید گاز کشور طی یک دهه گذشته بوده است.
ایران پارسال نزدیک ۱۹ میلیارد متر مکعب صادرات گاز داشته و مصرف داخلی گاز کشور نیز ۳.۲ درصد کاهش یافته است. برای اولین بار طی یک دهه گذشته است که مصرف گاز ایران کاهش می‌یابد. در ۱۰ سال اخیر، میانگین سالانهٔ رشد مصرف گاز ایران بیش از چهار درصد بوده است.
آمارهای بی‌پی همچنین نشان می‌دهد که ایران در سال گذشته ۱۸.۵ میلیارد متر مکعب گاز تولیدی از میادین نفتی را به‌خاطر ناتوانی در نصب تجهیزات جمع‌آوری گاز در همان مرحلهٔ تولید در مشعل‌ها آتش زده و هدر داده است. این رقم معادل بیش از پنج درصد از کل گاز تولیدی ایران است. ایران بعد از روسیه بیشترین میزان هدردهی گاز از طریق مشعل‌سوزی در جهان را دارد.
بر اساس این گزارش، انتشار گازهای گلخانه‌ای ایران از محل سوزاندن سوخت‌های فسیلی در سال گذشته میلادی به نزدیک ۹۰۵ میلیون تن رسیده که حدود ۲ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۱ و حدود ۲۵ درصد بیشتر از یک دهه پیش است.
ایران از لحاظ انتشار گازهای گلخانه‌ای که مهمترین عامل آلودگی هوا و گرمایش زمین است، بعد از چین، آمریکا، هند، روسیه و ژاپن در جایگاه ششم جهان قرار گرفته است. این در حالی است که تولید ناخالص داخلی ایران بسیار کمتر از این کشورها است.
در میان کشورهای همسایه ایران، برای نمونه ترکیه و عربستان با اقتصادهایی دو و نیم برابر اقتصاد ایران، به ترتیب نصف ایران و ۲۰ درصد کمتر از این کشور تولید گازهای گلخانه‌ای داشته‌اند.
تولید گازهای گلخانه‌ای ترکیه به مدد اوج‌گیری سریع تولید انرژی‌های پاک تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی، حتی در سال گذشته ۲.۳ درصد کاهش نیز داشت. تولید انرژی‌های خورشیدی و بادی ترکیه در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۵ برابر ایران بوده است.
آمارهای بی‌پی نشان می‌دهد به خاطر افت مصرف انرژی آبی برقی و گاز، رشد مصرف فرآورده‌های نفتی کشور طی سال ۲۰۲۲ حدود ۱۲ برابر میانگین رشد مصرف نفت کشور طی یک دهه گذشته بوده است.
ایران پارسال روزانه یک میلیون و ۹۱۲ هزار بشکه مصرف داخلی نفت، از جمله مازوت، گازوئیل، بنزین و دیگر فرآورده‌ها را داشته است.
تولید انرژی برقی آبی ایران به نصف سطح سال ۲۰۲۲ و یک سوم سطح تولید ۲۰۱۹ سقوط کرده است. در کنار سهم بسیار نازل تولید برق هسته‌ای، افت مصرف گاز کشور منجر به جهش بی‌سابقه مصرف سوخت‌های آلاینده نفتی در کشور شده است.
این گزارش می‌افزاید کل تولید برق ایران از همه منابع در سال گذشته حدود ۳۴۸ تراوات ساعت بوده که کمتر از یک درصد رشد نسبت به سال قبل آن داشته؛ در حالی که رشد سالانه تولید برق ایران در یک دهه گذشته ۳.۴ درصد بوده است.
عدم تحقق برنامه‌های رشد تولید برق طی چند سال گذشته، منجر به کسری شدید آن در فصول گرم سال شده است.
