پژوهشگران چینی برای نخستین بار گزارشی از تلاش برای درمان یک بیمار مبتلا به ویروس ایدز از طریق ویرایش ژنوم منتشر کرده‌اند، که از نظر علمی می‌تواند گام مهمی رو به جلو باشد.
گزارش منتشرشده در روز ۲۰ شهریور ماه در «ژورنال پزشکی نیوانگلند» که توسط چند پژوهشگر چینی ارائه شده، نخستین مورد از استفاده از فناوری «کریسپر»، برای درمان ایدز در یک فرد بالغ به‌شمار می‌رود.
کریسپر، نوعی فناوری برای تغییر در دیانای سلول‌ها، یا به عبارتی ابزاری برای مهندسی یا ویرایش ژنوم است. این سیستم ایمنی دفاعی در باکتری‌ها، آن‌ها را قادر می‌سازد دیانای ویروس را کشف و تخریب کنند.
آن‌طور که آسوشیتدپرس گزارش داده تلاش پژوهشگران به موفقیت‌هایی دست یافته، اما هنوز نمی‌توان از آن به‌عنوان راه درمان ایدز نام برد.
دکتر کارل جون، پژوهشگر ژنتیک در دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا، در شرحی بر مقاله منتشرشده در «ژورنال پزشکی نیوانگلند» گفته نتیجه تلاش پژوهشگران چینی نشان می‌دهد که ویرایش ژنوم می‌تواند افق‌های تازه‌ای را برای درمان بیماری مانند ایدز بگشاید. این روش روی بیماری که مورد درمان قرار گرفته نیز تا حدی نتیجه‌بخش و ایمن بوده‌است.
دکتر جون می‌گوید «این موضوع واقعا برای این رشته یک خبر خوب است».
بیماری که با انجام آزمایش اخیر موافقت کرده، هم مبتلا به ویروس ایدز و هم سرطان خون، بوده‌است. او در مرکز پژوهش سلول‌های بنادین دانشگاه پکینگ، یکی از معتبرترین دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در چین، بستری شده‌است.
بیمار به پیوند سلول‌های بنیادین برای مقابله با سرطان خون خود نیاز داشت.
پژوهشگران در عین حال با استفاده از مهندسی ژنی به‌نام سی‌سی‌آر۵ در فرد اهداکننده سلول، تلاش کردند آن‌ها را در مقابل ایدز ایمن سازند.
دولت چین سرمایه‌گذار پژوهش اخیر بوده و روند اقدامات و درمان نیز به‌طور عیان و بر طبق ضوابط معمول و اطلاع‌رسانی انجام شده‌است.
این موضوع از آن نظر مهم است که پیشتر یک دانشمند چینی با ویرایش ژن دو کودک خبرساز شده بود و اقداماتش نیز جنجال‌های زیادی، چه از نظر علمی و چه از نظر اخلاقی ایجاد کرده بود.
اما دکتر کارل جون گفته اقدامات انجام‌شده در مرکز پژوهشی دانگشاه پکینگ هیج‌گونه نگرانی از نظر اخلاقی به‌وجود نیاورده‌است.
پیش از این در اسفند ماه سال گذشته تیمی از پژوهشگران اروپایی اعلام کرده بود که درمان یک شهروند بریتانیایی مبتلا به ایدز، از طریق پیوند سلول‌های بنیادین، با موفقیت انجام شده‌است.
پژوهشگران گفته بودند پیوند سلول‌های بنیادین به این بیمار، او را در برابر ویروس عامل ایدز، مقاوم کرده‌است. در آن زمان پژوهشگران سلول‌های بینادین یک اهداکننده که به‌طور طبیعی در برابر ویروس اچ‌آی‌وی مقاوم بوده را به فرد بیمار پیوند زده بودند.
در نتیجه تفاوت کار پژوهشگران چینی در اینجاست که آن‌ها بدون نیاز به پیدا کردن فردی مقاوم در برابر اچ‌آی‌وی دست به ویرایش خود ژن زده‌اند.
گزارش‌ها حاکی‌ست پیوند در فرد بیمار، سرطان خون او را در مسیر بهبود قرار داده‌است. در عین حال پس از ۱۹ ماه سلول‌های خونی مقاوم در برابر ایدز همچنان مشغول فعالیت هستند. اما آن‌ها دربگیرنده پنج تا هشت درصد سلول‌ها هستند و همچنان شمار بیشتری می‌تواند آلوده شود، در نتیجه بیمار همچنان باید از دارو استفاده کند.
دکتر کارل جون اظهار کرده برای این‌که بتوان با قطعیت از پیداشدن روش درمان ایدز سخن گفت، احتمالا لازم است تا میزان دربرگیرندگی سلول‌های خونی مقاوم را به ۹۰ درصد یا بیشتر رساند.
با همه این اوصاف آن‌طور که یکی از پژوهشگران ارشد چینی به شبکه بلومبرگ گفته تحقیقات ثابت می‌کند ژن‌های ویرایش‌شده با استفاده از تکنیک «کریسپر» قادر به انتقال به افراد هستند و می‌توانند برای مدتی طولانی در بدن باقی بمانند.
آسوشیتدپرس نیز می‌گوید یک نتیجه مهم تحقیقات این است که ژن‌های اصلاح‌شده، پیامدهای سهوی روی دیگر ژن‌ها ایجاد نکرده‌اند و آن‌ها را تخریب نکرده‌اند.
دکتر کارل جون به اسوشیتدپرس گفته به‌نظر می‌رسد چین با سرعت در حال پیشروی در تحقیقات مشابه است و حتی ممکن است پیش از ایالات متحده، به روش‌های تائیدشده درمانی دست پیدا کند.
