در پی اقدام ایران برای آغاز غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم، ژاپن در این مورد ابراز «نگرانی شدید» کرده، چین خواستار بازگشت آمریکا به برجام شده و روسیه هم گفته است که نباید در مورد این اقدام ایران «اغراق شود».
ایران روز دوشنبه اعلام کرد که در مجتمع فُردو کار تولید اورانیوم غنیشده ۲۰ درصدی را آغاز کرده که میزانی به مراتب فراتر از رقمی است که در برجام تعیین شده است، یعنی غنیسازی ۳.۶۷ درصدی.
در حالی که کارشناسان میگویند غنیسازی ۲۰ درصدی، مسیر فناوری برای رسیدن به مرحله ساخت بمب اتمی را هموار میکند، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران، در روزهای اخیر تأکید کرد که غنیسازی ۲۰ درصدی «به معنای دستیابی به سلاح هستهای نیست.»
در واکنش به این تحولات، هوآ چونیینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، روز سهشنبه، ۱۶ دی، گفت که مسئله هستهای ایران «بسیار پیچیده و حساس» است.
او در نشست خبری خود در پکن گفت: «چین از همه طرفها میخواهد آرامش و خویشتنداری را حفظ کنند، به تعهدات توافق پایبند بمانند و از اقداماتی که باعث تشدید تنش میشود خودداری کنند تا فضای لازم برای تلاشهای دیپلماتیک و تغییر اوضاع فراهم شود.»
هوآ چونیینگ در ادامه گفت: «وظیفه فوری همه طرفها این است که ایالات متحده را تحت فشار قرار دهند تا بدون قید و شرط به توافق برگردد و همه تحریمهای مربوطه را برچیند.»
سخنگوی وزارت خارجه چین افزود که انجام این کار میتواند به بازگشت توافق برجام به «مسیر درست» کمک کند.
در همین روز، سخنگوی ارشد دولت ژاپن نیز گفت که کشورش «بهشدت» نگران ازسرگیری غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم در ایران است.
کاتسونوبو کاتو به خبرنگاران گفت: «این اقدام نقض توافق هستهای است و دولت ژاپن نگرانیهای شدیدی در این مورد دارد.»
در این پیوند، همچنین میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین، در واکنش به خبر افزایش سطح غنیسازی ایران در توئیتی نوشت: «ما مشتاق انحراف بیشتر تهران از تعهدات خود تحت برجام نیستیم. اما در این مورد اغراق هم نباید کرد. برنامه هستهای [ایران] همچنان کاملاً شفاف و قابل راستیآزمایی است.»
این در حالی است که یک روز پیش از این، اتحادیه اروپا هشدار داد اقدام ایران برای آغاز غنیسازی ۲۰ درصدی «انحراف قابل ملاحظه» از تعهداتش در برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام و«مانعی جدی در مسیر عدم اشاعه هستهای» است.
جمهوری اسلامی که میگوید از مزایای مالی و اقتصادی برجام بهرهمند نشده، در تلاش در این مسیر، روز ۱۲ آذر طرحی به نام «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» را در مجلس خود به تصویب رساند.
بر اساس این طرح دولت ایران موظف به ذخیره کردن سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد شده است.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران خبر داده است که ایران با دستیابی به فنآوریهای جدید، فرایند تولید اورانیوم ۲۰ درصدی را به ۱۲ ساعت کاهش داده است.
به گفته آقای کمالوندی که در تلویزیون رسمی ایران سخن میگفت، برداشت اورانیوم ۲۰ درصدی در فردو آغاز شده است.
یک سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، این اقدام ایران را تلاش آشکار در راستای تشدید «کمپین باجخواهی هستهای» خوانده است.
در نخستین واکنش به اقدام جمهوری اسلامی، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، نیز این اقدام ایران را به معنی توسعه برنامه هستهای و نظامی جمهوری اسلامی دانست.