خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۹ آذرماه از قول برخی مقامهای ایرانی گزارش دادهاست در حالی که شرکتهای غربی برای توسعه پروژههای ایران هنوز هم درگیر چالش تزریق منابع مالی توسط بانکها هستند، چین در حال سرمایهگذاری میلیاردها دلار در پروژههای خود در جمهوری اسلامی است.
این گزارش میافزاید که ایران دو سالی است از چنگ تحریمهای هستهای رهایی یافتهاست و اکنون شرکتهای چینی در حال ورود به همه عرصههای اقتصادی ایران از ساخت راهآهن تا بیمارستان هستند.
رویترز مینویسد که گروه سرمایهگذاری دولتی چین، موسوم به سیتیک، اخیراً توافق کرد که یک خط اعتباری ۱۰ میلیارد دلاری برای پروژههای ایران باز کند و قبلاً نیز بانک توسعه چین موافقت کرده بود که ۱۵ میلیارد دلار خط اعتباری برای ایران باز کند. هر دو این نهادها مهر ماه سال جاری با ایران قرارداد امضا کردند.
رویترز از قول خانم فریال مستوفی یکی از کارآفرینان ایرانی و رئیس کمیسیون سرمایهگذاری اتاق بازرگانی ایران که به ایتالیا سفر کرده نوشته است که «غربیها بهتر است برای آمدن عجله کنند، وگرنه چین پیش خواهد افتاد».
بر اساس این گزارش، سرمایهگذاری چینیها در ایران تاکنون نسبت به دیگر کشورها بیشتر بودهاست و بر خلاف غربیها که بعد از روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ از بازگشت تحریمهای واشینگتن علیه ایران واهمه دارند، کار خود را پیش میبرد.
رویترز از قول مقامات ایرانی نوشتهاست که سرمایهگذاریهای چین در ایران، بخشی از برنامه پکن برای تزریق ۱۲۴ میلیارد دلار سرمایهگذاری این کشور برای توسعه پروژهها و تجارت خود تا آنسوی اتحادیه اروپا است که شامل خطوط آهن، بنادر، نیروگاههای برق و دیگر پروژهای زیرساختی میشود.
یک منبع آشنا به گشایش خط اعتباری ۱۰ میلیارد دلاری گروه سرمایهگذاری دولتی چین برای پروژههای ایران، به رویترز گفتهاست که این پروژهها جنبه راهبردی دارند. وی دربارهٔ جزئیات این پروژهها حاضر به دادن توضیح نشد، اما رویترز با استناد به رسانههای ایران گزارش دادهاست پروژهها شامل بخشهای مدیریت آب، انرژی، محیط زیست و ترابری میشود.
یک منبع بانک مرکزی ایران نیز به رویترز گفتهاست که این سرمایهها با یورو و یوآن چین پرداخت خواهد شد.
رویترز مینویسد که ایران با ۸۰ میلیون جمعیت که عموماً طبقه متوسط هستند بازار بسیار جذاب با پتانسیل خوبی برای شرکتهای خارجی است، اما ریسک تحریمها باعث شدهاست که شرکتهای غربی از ایران ضمانت دولتی درخواست کنند تا در صورت بازگشت تحریمها پروژههای آنها نیمهتمام نماند.
رویترز مینویسد که همکاریهای اقتصادی ایران با ایتالیا، بزرگترین شریک تجاری خود در اروپا، نیز تحت تأثیر ریسک تحریمها قرار گرفتهاست.
این گزارش در ادامه میافزاید که شرکت دولتی خط آهن ایتالیا، ایتالفر، میخواهد پروژه راهآهن قطار سریعالسیر ۴۱۵ کیلومتری تهران-اصفهان را با شرکت دولتی مهندسی خط آهن چین راهاندازی کند. این شرکت بطور جداگانه توسعه خط آهن مشابهی از قم تا اراک را نیز در دست دارد، اما برای پیش بردن کار خود نیاز به تزریق ۱٫۲ میلیارد یورو در این پروژهها دارد. این شرکت اگرچه از طرف شرکت بیمه دولتی صادرات حمایت میشود، اما باز هم میگوید که باید ایران برای این پروژهها ضمانت دولتی دهد.
مدیر عامل این شرکت در گفتوگو با رویترز گفتهاست که فعلاً مذاکرات با ایران ادامه دارد و امیدوار است قرارداد توسعه پروژهها تا اوایل بهار سال آینده امضا شود. یک منبع دیگر نیز به رویترز گفتهاست که نخستوزیر ایتالیا قول دادهاست که خط اعتباری ۴ میلیارد یورویی توسط بانک دولتی سرمایهگذاری «سیدیپی» برای بهبود فضای همکاریهای اقتصادی و کمک به شرکتهای این کشور برای توسعه پروژههای خود در ایران باز کند، اما این بانک میترسد که اعتماد سهامداران آمریکایی خود را از دست بدهد.
رویترز مینویسد که تنها چند بانک اروپایی هم اکنون با ایران همکاری دارند. اوبربانک اتریش یکی از این بانکها هست که مهرماه سال جاری با ایران قرارداد امضا کرد.
رویترز مینویسد که «اگزیمبانک» کره جنوبی نیز تاکنون قرارداد خط اعتباری ۸ میلیارد دلاری با ایران امضا کردهاست و این کشور نیز تمایل دارد تا وارد پروژههای ایران شود.
این گزارش میافزاید که فریدون حق بین مدیر کل امور اقتصادی وزارت خارجه ایران میگوید که «قطار در حال حرکت است و دنیا بسیار بزرگتر از آمریکا است».
بر اساس این گزارش، خود ایران نیز دست به دامن راههای جدید برای جذب شرکتهای غربی شدهاست، برای نمونه از این شرکتها میخواهد که بجای گلاویز شدن با انتقال سرمایه، از طریق انتقال فناوری در پروژههای ایران سهیم باشند.
ایران همچنین میخواهد برای پروژههای خود در خارج از کشور ۲٫۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری جذب کند که عمده این پروژهها توسط شرکتهای کوچک و متوسط ایرانی توسعه خواهند یافت، اما رویترز مینویسد که هنوز هم شرکتهای غربی دست به عصا حرکت میکنند.