سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده، اسناد تازه‌ای از حمله به مخفی‌گاه اسامه بن‌لادن در پاکستان را منتشر کرده‌است. بخشی از این مدارک که پیشتر به رویت پژوهشگران «بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها» رسیده، به «روابط» میان جمهوری اسلامی و گروه القاعده مربوط می‌شود.
حمله نیروهای ویژه آمریکا به مخفی‌گاه بن‌لادن در ایبت‌آباد (ابت‌آباد)، پاکستان شش سال پیش صورت گرفت و به مرگ بن‌لادن انجامید. در جریان یورش به این مخفی‌گاه اسناد، مکاتبات، فیلم‌ها و اطلاعات مختلفی نیز به دست آمد که بخش‌هایی از آن پیشتر منتشر شده بود.
اکنون سازمان سی‌آی‌ای مدارک و اسناد تازه‌ای را منتشر کرده است. بنا بر اطلاعات منتشرشده در وب‌سایت این نهاد، در دهم آبان‌ماه، این بایگانی نزدیک به ۴۷۰ هزار سند تازه را در برمی‌گیرد.
خبرگزاری فرانسه به نقل از بیل روجیو و توماس جاسلین، از «بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها» می‌گوید این اسناد برای نمونه دربرگیرنده ویدئویی از عروسی حمزه بن لادن است که «در ایران فیلم‌برداری شده‌است». این ویدئو نخستین تصاویر به‌دست‌آمده از پسر محبوب رهبر القاعده در سن بلوغ است. خبرگزاری فرانسه بر پایه اسنادی که پیشتر منتشر شده، گزارش داده بود بن‌لادن قصد داشته این فرزندش رهبری گروه را پس از او در دست گیرد.
جاسلین و روجیو در «لانگ وار ژورنال»ِ بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها نوشته‌اند که یکی از اسناد فاش‌شده گزارشی ۱۹ صفحه‌ای را در مورد نوع و طبیعت رابطه با ایران است که توسط یکی از افسران بن‌لادن نوشته شده‌است.
وب‌سایت «هیل»، به نقل از پژوهشگران «بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها» به موضوع اسناد نوشته‌شده توسط عضو ارشد القاعده اشاره کرده و می‌گوید میان جمهوری اسلامی ایران و این گروه توافقاتی وجود داشته که القاعده حملاتی علیه منافع آمریکا در «خلیج [فارس] و عربستان سعودی» انجام دهد. در برابر از طرف ایران «پول و جنگ‌افزار» و اجازه «آموزش در اردوگاه‌های حزب‌الله لبنان» را کسب کند.
از طرف دیگر نویسندگان مدارک گفته‌اند القاعده «توافقات» را زیر پا گذاشته که به بازداشت شماری از نفرات آن در ایران انجامیده‌است. اما عضو ارشد این گروه به این موضوع اشاره کرده که با این حال القاعده در وضعیت جنگ علیه جمهوری اسلامی ایران قرار ندارد زیرا هر دو طرف منافع مشترک ضدآمریکایی دارند.
شبکه خبری ان‌بی‌سی به نقل از پژوهش‌های منتشرشده فعلی می‌گوید تهران در بازه‌ای از زمان پیشنهاد ارائه کمک‌هایی به القاعده به شکل «مالی یا تسلیحاتی» و «آموزش در اردوگاه‌های حزب‌الله» را در قبال «حمله به منافع آمریکا در عربستان و خلیج [فارس]» ارائه کرده بود.
ان‌بی‌سی نیز می‌گوید بنا بر این اسناد در مقطعی دیگر از زمان، تنش‌ها بین دو طرف به بازداشت شماری از اعضای ارشد القاعده در ایران انجامیده‌است.
خبرگزاری فرانسه می‌گوید روابط میان دو طرف همچنان مبهم است، عمق آن هنوز مشخص نیست و موضوع بحث و گفت‌وگو میان پژوهشگران و چهره‌های سیاسی‌ست. این خبرگزاری برای نمونه به نبرد حزب‌الله لبنان، یکی از مهم‌ترین گروه‌های مورد حمایت تهران، علیه شاخه‌ی القاعده در سوریه، اشاره کرده‌است. با وجود همه این‌ها خبرگزاری فرانسه نیز بر این نکته تاکید دارد که -مثلا- حضور حمزه بن‌لادن در تهران، چه به‌صورت بازداشت، یا تحت حفاظت نیروهای امنیتی ایران، به‌خودی خود اظهارات مربوط به روابط میان جمهوری اسلامی ایران و بن‌لادن را تقویت می‌کند.
به گفته شبکه خبری ان‌بی‌سی این پرونده‌ها نشان می‌دهند که بن‌لادن به آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نامه نوشته و خواستار آزادی اعضای خانواده‌اش شده بود.
به گفته «لانگ وار ژورنال»، نشریه بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها، بن‌لادن زمانی نیز قصد کرده با نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه، که آن را «مهلک» می‌دانسته، مقابله کند. رهبر القاعده زمانی خواستار ربودن یک دیپلمات ایرانی شده بود تا او را با فرماندهان بازداشت شده القاعده مبادله کند.
در مقطعی از زمان گزارش‌هایی در مورد «مبادله» شماری از اعضای شورای مرکزی القاعده با یک دیپلمات ربوده‌شده ایرانی در یمن منتشر شده بود که در همان زمان یک مقام وزارت خارجه ایران این موضوع را رد کرده بود.
جمهوری اسلامی ایران در همه در موارد پیشین اظهارات و گزارش‌های مشابه را رد و «خبرسازی» توصیف کرده بود. برای نمونه در مرداد ماه سال گذشته، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه دولت حسن روحانی، گفته بود تهران هیچ اطلاعی از حضور نفرات القاعده در ایران ندارد و دولت آمریکا «به‌جای کلی‌گویی باید اطلاعات دقیق به اشتراک بگذارد». مسئولان و مقام‌های ایرانی در عین حال می‌گویند ایران خود قربانی حملات تروریستی بوده و جمهوری اسلامی در مقابله با تروریسم «پیشرو» است.
البته موضوع «وجود روابطی» میان جمهوری اسلامی ایران و گروه القاعده، در گزارش‌های دولت پیشین ایالات متحده نیز بازتاب پیدا کرده بود. برای نمونه در گزارش سالیانه وزارت خارجه آمریکا در مورد وضعیت تروریسم در جهان در سال ۱۳۹۱، ضمن آن‌که تهران «حامی ممتاز فعالیت‌های تروریستی» توصیف شده بود، آمده بود که ایران به اعضای القاعده اجازه استفاده از خاک خود برای انجام برخی فعالیت‌های مالی و انتقال نفرات، داده‌است.
ماه گذشته مایک پومپئو، رئیس سازمان سی‌آی‌ای وعده داده بود که انتشار مدارک به‌دست‌آمده از حمله به ایبت‌آباد (ابت‌آباد)، اسنادی در مورد «روابط» القاعده و جمهوری اسلامی ایران را در اختیار افکار عمومی قرار دهد.
آقای پومپئو گفته بود «تماس‌هایی بوده، که در کم‌ترین حد، به معامله‌هایی انجامیده که دو طرف مزاحم یک‌دیگر نشوند».
خبرگزاری فرانسه می‌گوید سخنان مایک پومپئو در میان منتقدان سیاست‌های دونالد ترامپ، این نگرانی را به وجود آورده بود که افرادی مانند رئیس سازمان سی‌آی‌ای -از مخالفان سرسخت سیاست‌های تهران- ممکن است در حال ایجاد زمینه‌هایی برای جنگ باشند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، خود تاکید کرده‌است که حکومت ایران «لنگرگاهی امن به تروریست‌ها می‌دهد و از آن پیشتیبانی مالی می‌کند و مسئول بی‌ثباتی در منطقه است».
از طرفی رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، در سخنانی در سوم آبان ماه تاکید کرده بود که اقدامات و تحریم‌ها علیه ایران، «رفتارهای شرورانه» جمهوری اسلامی را هدف گرفته و گفته بود که «دعوای ما با مردم ایران نیست. اختلافات ما با رژیم انقلابی [جمهوری اسلامی] است».
ایران ایجاد بی‌ثباتی در منطقه یا دخالت در امور دیگر کشورها را رد کرده و شماری از متحدان ایالات متحده در منطقه، از جمله عربستان سعودی، را عامل اصلی «افراطی‌گری» و یا «ایجاد بی‌ثباتی» توصیف می‌کند.
تهران هنوز واکنشی به اسناد تازه در گزارش پژوهشگران «بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها» نشان نداده‌است.
«بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها» از اندیشکده‌های نومحافظه‌کار است که در سال ۲۰۰۱ در واشینگتن بنیان گذاشته شد.
اسامه بن‌لادن زاده مارس ۱۹۵۷ در ریاض، عربستان سعودی بود. او از سال ۱۹۹۴ تابعیت کشوری را نداشته و بنیان‌گذار القاعده‌است. بن‌لادن و گروهی که او رهبری می‌کرد در حملات تروریستی گسترده‌ای در سطح جهان دست داشتند، از تانزانیا و کنیا تا نیویورک در ایالات متحده. حمزه بن‌لادن، پسر او، از سال جاری میلادی در فهرست مقابله با تروریسم ایالات متحده قرار گرفته‌است.
