علت دقیق شروع آتشسوزیهای کالیفرنیا که از روز سهشنبه در منطقهای در لسآنجلس آغاز شد، هنوز مشخص نیست و در درست بررسی قرار دارد. اما دانشمندان میگویند گسترش سریع آن به دلیل شرایط محیطی است که تغییرات اقلیمی در این ناحیه ایجاد کرده است.
مطالعات اقلیمشناسان نشان داده است که در سالهای اخیر، نوسانات شدید بین شرایط خشک و مرطوب در منطقهٔ لسآنجلس در ایالات متحده، منجر به شکلگیری حجم عظیمی از علفها و گیاهان خشک شده که بستر خطرناکی را برای آتشسوزیهای فراگیر ایجاد کرده است.
طبق برخی مدلهای علمی، تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسانی خطر آتشسوزیهای بسیار سریع در کالیفرنیا را حدود ۲۵ درصد افزایش داده است. بارشهای شدید در سالهای گذشته به رشد گیاهان کمک کرد، اما سال ۲۰۲۴ با خشکی شدید در مقایسه با دو سال قبل روبهرو بود. این وضعیت باعث شده تا حجم زیادی از پوشش گیاهی خشکشده در جنوب کالیفرنیا انباشته شود.
همچنین، طوفانهای بادی مانند بادهای «سانتا آنا» تأثیر چشمگیری بر شدت این آتشسوزیها داشتهاند. این بادها از همان نوع هستند که در مناطق آلپی آلمان، اتریش و سوئیس به نام گرمباد شناخته میشوند.
دگرگونیهای اقلیمی باعث ایجاد شرایط گرمتر در مناطقی شده است که بادهایی مانند سانتا آنا میوزند، و این به معنای افزایش تأثیرات و پیامدهای احتمالی، بهویژه در تشدید سریع آتشسوزیها، است.
«تغییرات شلاقی»
به گفتهٔ محققان، تغییرات اقلیمی با افزایش دما و تغییر الگوهای بارش در منطقه، منجر به تشدید این شرایط شده است. این وضع ناپایدار که «تغییرات شلاقی» نامیده میشود، دورههای خشکسالی طولانیمدتی را منجر میشود که در آن بارندگیهای سنگین و سیلآسا ناگهان ظاهر میشود و زمینهساز بحرانهای زیستمحیطی و انسانی بیشماری است.
دنیل سواین و همکارانش در دانشکدهٔ کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه کالیفرنیا در مطالعهای تازه مشخص کردهاند که از میانههای قرن بیستم تاکنون این تغییرات شلاقی بین ۳۱ تا ۶۶ درصد افزایش یافته است.
آتشسوزیهای اخیر در لسآنجلس یک نمونهٔ بارز از این پدیده است که به مرگ دستکم ۲۴ نفر منجر شد و هزاران ساختمان را از بین برد و بیش از ۱۷۹ هزار نفر را از خانههای خود آواره کرد.
این آتشسوزیها نه تنها زیانهای مالی سنگین، بلکه تأثیرات روانی و اجتماعی عمیقی نیز بر جوامع محلی بر جای گذاشته است.
این مطالعه همچنین نشان داده است که با هر درجه افزایش دمای جو زمین، ظرفیت تبخیر، جذب و آزادسازی آب در جو نیز هفت درصد افزایش مییابد. این افزایش ظرفیت جو، که از آن به عنوان «اسفنج جوی» یاد میشود، نه تنها منجر به بارشهای سیلآسا میشود، بلکه رطوبت گیاهان و خاک را از بین میبرد و آنها را خشک و آمادهٔ آتشسوزی میکند.
دادههای سازمان تغییرات اقلیمی کوپرنیکوس اتحادیهٔ اروپا نشان میدهد که میانگین دمای کرهٔ زمین در سال ۲۰۲۴، با افزایش یکدهم درجهای بهنسبت سال گذشته، به حدی رسیده که تاکنون انسان امروزی آن را تجربه نکرده بود.
دولتهای جهان در سال ۲۰۱۵ و در چارچوب توافقنامهٔ پاریس متعهد شده بودند که از افزایش میانگین دمای زمین بیش از ۱.۵ درجهٔ سانتیگراد بهنسبت دوران پیش از انقلاب صنعتی جلوگیری کنند تا از فجایع اقلیمی شدیدتر و هزینهبرتر جلوگیری کنند.
با این حال، ارادهٔ سیاسی و اجماع جهانی قدرتمندی برای مقابله با بحران تغییرات اقلیمی وجود ندارد و بهرغم نشستهای پیدرپی بینالمللی، کشورها در انجام مسئولیتهای زیستمحیطی خود کوتاهی میکنند.