خلأیی که نبود یک واکسن مؤثر برای درمان بیماری کرونا ایجاد کرده، در بسیاری از کشورها باعث روی آوردن افراد به روشهای خرافی یا غیرعلمی برای رهایی از ترس ابتلا به کرونا شده است.
از بررسیها چنین برمیآید که شدت و حدت رواج این روشهای ناآگاهانه در کشورهایی که شهروندان به دولتشان اعتمادی ندارند یا دولتهایی خرافی در آنها بر سر کارند، بیشتر است.
همانطور که در خبرهاست بدترین وضعیت از این نظر در جهان مربوط به ایران است که در آن شمار کسانی که «به خیال درمان کرونا» با مصرف الکل صنعتی خود را به کشتن دادهاند به بیش از ۷۰۰ نفر رسیده است.
و هنوز، از دولت جمهوری اسلامی کارزار قوی اطلاعرسانی به همه شهروندان در مورد پرهیز از این روشهای غیرعلمی دیده نشده، چرا که این دولت خود درگیر مسائلی چون تعامل محتاطانه با مدعیان طب اسلامی است.
از این دولت نه اقدامی جدی علیه توزیعکنندگان موادی با نامهای «داروی امام کاظم» و «روغن بنفشه» در سطح شهرها دیده شده و نه اقدام سریع و اولیه علیه لیسیدن ضریح در قم و نه جلوگیری اساسی از ورود روحانیونی چون مرتضی کهنسال به بیمارستانها که با مالیدن «عطر پیامبر» به لب بیماران شبح مرگ را با سرعت بیشتری بر فراز آنها به پرواز درآوردهاند.
اما روی آوردن به درمانهای جعلی در دیگر نقاط جهان نیز به راه افتاده، هرچند مقیاس و آسیب آن از ایران کمتر است.
درمانهای جعلی خطرناک که اکنون به صورت آنلاین دست بهدست میشود و قربانی میگیرد شامل خوردن خاکستر آتشفشانی، نوشیدن ادرار گاو، استفاده از لامپهای فرابنفش یا ضدعفونیکنندههای کلریندار، خوردن محلول نقره و مصرف کوکائین است.
کوشش یک روزنامه هندی برای مقابله با خبر جعلی مفید بودن خاکستر آتشفشانی علیه کرونا:
روسیه و ایتالیا
پائولو جلانو، از شهروندان ایتالیایی ساکن آمریکا، زمانی که در سیزدهم مارس امسال از نیویورک راهی ایتالیا بود به خاطر لغو پرواز مستقیم ناچار شد اول به مسکو پرواز کرده و ساعاتی را منتظر پرواز بعدی به ایتالیا شود.
او در فرودگاه مسکو شاهد صف کشیدن افراد برای خرید دارویی به نام «آربیدول» بود و روسها در محل به او گفتند که این دارو «کرونا را درمان میکند.»
آربیدول که در دهه ۱۹۷۰ در شوروی ساخته شد یکی از داروهای قدیمی «ضد آنفلوآنزا» در شوروی بود که مؤثر بودن آن هیچگاه از سوی مجامع علمی و دارویی تأیید نشد و کشورهای غربی هم وارد کردن آن را مجاز ندانستند.
در سال ۲۰۰۷ نیز آکادمی علوم پزشکی روسیه بار دیگر با آزمایش علمی اعلام کرد که آربیدول و دستهای دیگر از داروهای زمان شوروی بدون هیچ تأثیر درمانی هستند و گروهی از پزشکان روسی حتی در مورد مضرات آربیدول به شهروندان هشدار دادند، با این حال ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه همواره اعلام کرده که به این دارو «نظر مثبتی» دارد و هماکنون هر مقدار که آربیدول در روسیه تولید میشود بهسرعت توسط شهروندان خریداری و مصرف میشود.
پائولو جلانو هم که سیزدهم مارس امسال ساعاتی را در فرودگاه مسکو بیکار مانده بود ویدئویی از خود گرفت و با لحنی شوخیآمیز گفت که «ما در مسکو هستیم و الان داریم میرویم آربیدول بخریم، دارویی که کرونا را درمان میکند.»
او این ویدئو را در فیسبوک آپلود کرد و دیری نگذشت که کاربران بسیاری با دیدن آن اعلام کردند که «دولت ایتالیا عمداً دارد این داروی حیاتی را از شهروندان دریغ میکند.»
قضیه این توهم توطئه تا جایی بالا گرفت که تعداد زیادی از ایتالیاییها برای خرید آنلاین این دارو هجوم آوردند و جولیا گریلو، وزیر پیشین بهداشت این کشور، ناچار شد در پیغامی خطاب به شهروندان این سؤال را مطرح کند که «شما به چه کسی بیشتر اعتماد دارد؟ یک پزشک یا یک فرد ماسکزده در فرودگاه مسکو؟»
خود پائولو جلانو که آن ویدئو را گرفته بود خبر داده که دو بسته آربیدولی که در مسکو خریده همچنان در کشوی او است و او اعتقادی به استفاده از این «دارو» ندارد.
اینگونه رویکرد در روسیه و ایتالیا به همین موارد ختم نمیشود و اکنون گروهی از روسها بر این باورند که گردنآویزهایی از نقره خالص، هم میتواند «خونآشامها» را براند و هم کرونا را.
در ایتالیا هم اکنون گروهی معتقدند که نوشیدن چای بسیار داغ، بهخصوص بالای ۲۷ درجه سانتیگراد، ویروس کووید-۱۹ را میکشد؛ چنین چیزی هنوز به اثبات نرسیده است.
هندوستان
ماه گذشته دهها تن از فعالان حزب ملیگرای هندو، یعنی همان حزب حاکم نخستوزیر کشور نارندرا مودی، میزبان یک مهمانی نوشیدن ادرار گاو بودند.
سومان هارپریا، از قانونگذاران ایالت آسام هند در این گردهمایی به خبرنگاران گفت که ادرار و پِهن گاو «کرونا را درمان میکند» و بقیه اعضای حزب که در این محل حضور داشتند هم گفتههای او را تأیید کردند.
اوم پراکاش، یکی از شرکتکنندگان در این میهمانی نیز گفت که «ما ۲۱ سال است ادرار گاو مینوشیم و در پهن گاو حمام میگیریم. تا الان هیچوقت احساس نیاز به دواهای انگلیسیها نکردهایم.»
کارشناسان بارها هشدار دادهاند که ادرار و مدفوع گاو و همچنین برخی داروهای سنتی هندی هیچ تأثیر شناختهشدهای در درمان کووید-۱۹ یا سرطانها ندارند.
هلند و بریتانیا
درست در زمان کنونی که نیاز مردم قرنطینهشده به ارتباطات آنلاین و تلفنی بیش از پیش است افرادی در برخی کشورها مانند هلند و بریتانیا با این فکر که شیوع کرونا به نحوی «با دکلهای اینترنت سریع فایو-جی ارتباط دارد» اقدام به سوزاندن و تخریب این دکلها کردهاند.
گروههایی در هلند مدتی است که با ظهور اینترنت بسیار پرسرعت فایوجی (5G) مخالفت دارند و دلیلی که ذکر میکنند نگرانی از تأثیرات سوء احتمالی تشعشعات دکلهای قوی فایوجی بر سلامت عمومی است. برخی نیز میترسند این فناوری حریم خصوصی افراد را نقض کند.
اما به تازگی شایعهای با این مضمون که شیوع کرونا هم کار این دکلهاست باعث شده که در چند روز اخیر دستکم چهار دکل بزرگ فایوجی در جنوب هلند به آتش کشیده شود و گزارشهایی از تخریب تأسیسات فایوجی در مناطق مختلف هلند هم مخابره شده است.
وزیران کابینه بریتانیا که کشور آنها نیز در روزهای اخیر شاهد خرابکاری در دکلهای فایوجی است موضوع ارتباط احتمالی فناوری فایوجی با کرونا را «خبر جعلی و سراسر دروغ» اعلام کردهاند.
بلاروس و دیگران
رئيس جمهوری اقتدارگرای بلاروس، الکساندر لوکاشنکو، که گفته آنهایی که از کرونا میترسند «روانپریشند» از برداشتن گامهای محدودکننده و قرنطینه برای مبارزه با شیوع کرونا سر باز زده است.
او به مردم کشورش توصیه کرده به روستاها بروند و با تراکتور کشاورزی کنند. او میگوید که تراکتور «درمان همه دردهاست» و تراکتور «کرونا را شکست میدهد.»
لوکاشنکو همچنین به همه توصیه کرده که نه تنها با الکل دستها را بشویند بلکه هر روز ودکا بنوشند تا ویروس کرونا «کشته شود.»
در میان کشورهای شوروی سابق، رئیس جمهوری ترکمنستان، قربانقلی بردیمحمدف هم از اهالی کشورش خواسته با دود دادن اسپند به جنگ کرونا بروند.
دانشمندان و کارشناسان برای مقابله با سیل ناآگاهی راه درازی در پیش دارند اما در این زمینه برخی دولتها، مانند دولت فرانسه، با کوشش در راه اطلاعرسانی علمی و تهیه وبسایتهایی که فهرستی از روشهای جعلی مبارزه با کرونا را بهدست میدهد به کمک دانشمندان آمدهاند.