به دلیل تحریم‌های شدید آمریکا علیه صنعت انرژی و بانکداری ایران ده‌ها میلیارد دلار از دارایی‌های خارجی کشور که بخش عمده آن حاصل فروش نفت و گاز است در چند کشور مسدود شده است.
دولت ایران بارها از این کشورها خواسته است که دارایی‌هایش را آزاد کنند و حتی برای رفع این مشکل، پیشنهاد معاملات پایاپای را مطرح کرده است. ولی اقدامات ایران حتی در زمینه خرید کالاهای بشردوستانه و دارو که مشمول تحریم‌های آمریکا نیستند به جایی نرسیده است.
بخشی از دارایی‌های مسدود شده ایران پولی است که رژیم شاه برای خرید تسلیحات به حکومت‌های غربی پرداخت کرده بود ولی با روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی تحویل این تسلیحات به ایران متوقف شد.
ایران روز ۱۶ دی‌ماه یک کشتی کره جنوبی را توقیف کرد. واشینگتن می‌گوید که هدف از این اقدام اعمال فشار بر کره جنوبی برای آزاد کردن دارایی‌های ایران در آن کشور است.
خبرگزاری رویترز فهرستی از کشورهایی تهیه کرده است که به دلیل خرید نفت و گاز از ایران در سال‌های اخیر به تهران بدهکار هستند.
کره جنوبی
به گفته مقامات ایرانی، کره جنوبی حدود هفت میلیارد دلار پول خرید نفت را پرداخت نکرده است. کره جنوبی همواره یکی از مشتریان ثابت نفت ایران بوده و در سال ۲۰۱۸ به مدت چند ماه برای ادامه خرید نفت ایران از تحریم‌های آمریکا مستثنی شد. ولی پس از اجرای تحریم‌های کامل آمریکا علیه صنعت انرژی و بانکدارای ایران در سال ۲۰۱۹ پول ایران در بانک‌های کره جنوبی مسدود شد.
عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران، در ژوئن ۲۰۲۰ به سئول هشدار داد که تهران برای دریافت پول مسدود شده خود علیه آن کشور شکایت خواهد کرد.
عراق
به گفته مقامات جمهوری اسلامی، عراق حدود شش میلیارد دلار بابت واردات گاز و برق از ایران بدهکار است. ایران در ماه دسامبر با هدف هشدار به عراق برای پرداخت بدهی‌ها، حجم انتقال گاز به آن کشور را کاهش داد.
حکومت عراق بخشی از بدهی‌های خود را در سال‌های اخیر پرداخت کرده ولی مشکلات اقتصادی آن کشور و تحریم‌های آمریکا علیه ایران بازپرداخت این بدهی‌ها را کند کرده است.
عبدالناصر همتی در ماه اکتبر گفت دولت عراق با رفع مسدودیت بخشی از دارایی‌های ایران برای خرید کالاهای مصرفی موافقت کرده است.
چین
رسانه‌های دولتی ایران میزان دارایی‌های کشور در بانک‌های چینی را حدود ۲۰ میلیارد دلار تخمین می‌زنند.
اما سخنگوی وزارت خارجه ایران در اکتبر ۲۰۲۰ گفت این کشور هیچ دارایی مسدود شده‌ای در چین ندارد. او افزود مقداری از دارایی‌های ایران در بانک‌های چینی است و هر زمانی که کشور نیاز داشته باشد می‌تواند از آن‌ها استفاده کند.
چین با وجود تحریم‌های آمریکا به خرید نفت از ایران ادامه داده و درآمد حاصل از اين معاملات یکی از منابع مهم ارز خارجی برای اقتصاد ایران است.
ژاپن
ایران از ژاپن به دلیل مسدود کردن دارایی‌هایش که حدود ۱.۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود انتقاد کرده است. قبل از آغاز تحریم‌های آمریکا در سال ۲۰۱۸، ژاپن یکی از مشتریان اصلی نفت ایران بود.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در دیداری با همتای ژاپنی خود در اکتبر ۲۰۲۰ بر دسترسی کشورش به دارایی‌های خود در بانک‌های ژاپنی تاکید کرد و در عین حال از محدودیت‌هایی که در ژاپن برای خرید دارو توسط ایران اعمال می‌شود، انتقاد کرد.
لوکزامبورگ
حدود ۱.۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در یک موسسه مالی ثبت شده در لوکزامبورگ به دليل تحریم آمریکا مسدود شده است. این دارایی‌ها موضوع چند دعوای حقوقی از جمله شکایت قربانیان تروریسم در آمریکا برای دریافت غرامت از ایران بوده است. ولی مراجع قضایی لوکزامبورگ درخواست دادگاه‌های آمریکا را رد کرده‌اند. دولت ایران بارها اظهار امیدواری کرده که این دارایی‌ها در نهایت به تهران پرداخت شود.
با استفاده از گزارش خبرگزاری رویترز/ ش.ر/ک.ر
