بر اساس پژوهشی که روز دوشنبه ۱۸ فروردین منتشر شد اخيرا در «شبکه تاریک» اینترنت که معمولا محل فروش و معامله مواد مخدر غیرقانونی و کارتهای اعتباری مسروقه است، ماسک صورت و سایر وسایل حفاظتی برای ویروس کرونا در ازای بیتکوین به فروش گذاشته شده است.
نتایج این پژوهش توسط موسسه تحقیقاتی «الیپتیک» که نسخهای از آن در اختیار خبرگزاری رویترز قرار گرفته است نشان میدهد که همزمان با افزایش تقاضا برای وسایل حفاظتی مربوط به همهگیر شدن ویروس کرونا، فروشندگانی از آمریکا و اروپا گرفته تا روسیه این وسایل را در «شبکه تاریک» به فروش گذاشتهاند.
بازارهای آنلاین «شبکه تاریک» طوری طراحی شدهاند که معمولا خارج از دسترسی موتورهای جستجوگر اینترنتی معمولی هستند و اکثر مشتریان آن تبهکاران هستند، چون فروشندگان و خریداران گمنام باقی میمانند و بهای اجناس خریداری شده به صورت ارزهای رمزگذاری شده مثل بیتکوین پرداخت میشود.
همزمان با گسترش دامنه شیوع ویروس کرونا با حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر مبتلا و حدود ۷۰ هزار قربانی در سراسر جهان تمامی دولتها با شتاب فراوان مشغول تهیه ماسک و سایر وسایل حفاظتی برای کادر درمانی هستند که در خط مقدم با این ویروس مقابله میکنند.
مقامات اروپایی گفتهاند که رقابت بر سر تهیه ماسک حتی بازار قانونی را به «غرب وحشی» بدل کرده است.
تحقیقات ماه گذشته خبرگزاری رویترز نشان داد که بهای ماسک و سایر وسایل حفاظتی به شدت افزایش یافته و ماسکهای با کیفیت بالا موسوم به «ان۹۵» که قبل از وقوع این بحران زیر یک دلار بود اکنون توسط دلالان به چند برابر قیمت به فروش میرسد. این آشفتگی باعث شده که کنترل استاندارد این محصولات نیز تا حد زیادی از بین برود و بازار پر از ماسکهایی شود که نه محل دقیق تولید آنها روشن است و نه کیفیت لازم را دارند.
موسسه تحقیقاتی «الیپتیک» در گزارش خود میگوید یک موتور جستجوگر جدید به نام «رکن» در «شبکه تاریک» از حدود چهار هفته پیش وسایل حفاظتی مربوط به ویروس کرونا را در بازارهای بزرگ مجازی عرضه میکند.
این موسسه در بخشی از گزارش خود میگوید: «این فروشندگان فرصتطلبند و از هر فرصتی برای فروش کالاهایی که خرید آنها از طرق دیگر دشوار است استفاده میکنند».
صدها فروشنده ماسکهای نوع «ان۹۵» که پرطرفدار هستند در روزهای اخیر ظهور کردهاند که آن را به بهای مختلفی میفروشند. برخی از فروشندگان در «شبکه تاریک»، این نوع ماسک را به بهای ۹ یورو میفروشند و برخی دیگر به صورت عمده فروشی آن را حتی به یک و نیم دلار عرضه میکنند.
برخی از فروشندگان حتی تست ویروس کرونا هم میفروشند و یک فروشنده، وسیلهای نامشخص و تایید نشده برای تست بیماری کووید -۱۹ را به بهای ۹۰ دلار میفروشد.
برخی دیگر کلروکين، داروی مالاریا، را به عنوان درمانی برای ویروس کرونا میفروشند و در تبلیغ خود به سخنان دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در مورد قابلیت این دارو برای درمان کووید- ۱۹ اشاره میکنند.
موسسه تحقیقاتی «الیپتیک» میگوید هر چند نمیتوان اصالت هیچ یک از کالاهایی را که به معرض فروش گذاشته شده است تایید کرد ولی با توجه به ضریب اطمینانی که در این شبکه به دلیل شمار فروشهای قبلی کسب کردهاند حدود دو سوم فروشندگان را میتوان «واقعی» قلمداد کرد.
کار بیش از یک سوم از حسابهای کاربری که در هفتههای اخیر اقلام مربوط به ویروس کرونا عرضه میکنند معمولا فروش دارو و مواد مخدر بوده و ۴۵ درصد دیگر معمولا فروشنده اقلام مربوط به کلاهبرداری مالی مثل شیوههای هک کردن و اسکناسهای تقلبی هستند.