ساعتی پس از آنکه سه آزمایش دیانای، اثر انگشتان و دندانهای یحیی سنوار نشان داد که این رهبر گروه افراطی حماس توسط ارتش اسرائیل کشته شده است، نخستوزیر و سخنگوی ارتش این کشور تأیید کردند که کشتن سنوار امری تصادفی بود، نه یک عملیات هدفمند.
تقریباً تمامی مهرههای مهم حماس در غزه یا گروه حزبالله لبنان در دورهٔ اخیر در نتیجه عملیات هدفمند و طراحیشده اسرائیل و به ویژه با توسل به بمبارانهای سنگین نیروی هوایی کشته شدند.
حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا تروریستی شناخته شده است. آمریکا حزبالله را تروریستی طبقهبندی کرده و اتحادیه اروپا شاخهٔ نظامی آن را در فهرست تروریستی قرار داده است. دو گروهی که بیش از یک سال است با اسرائیل درگیر جنگی موازی هستند که مرگ و ویرانی شدیدی برای غزه و جنوب لبنان به بار آورده است.
به گفتهٔ مقامات و سخنگوی ارتش اسرائیل، با وجود تصادفی بودن کشتن سنوار، این امر در پی هفتهها عملیات پیگیرانه نیروی زمینی ارتش در بخش تلالسطان در حومه جنوبی رفح و بهروزرسانی دستورات نظامی در خصوص شناسایی همه نیروهای کشتهشده حماس رخ داده است؛ موضوعی که به گفتهٔ رسانههای اسرائیل، فرمانده جدید سپاه جنوب ارتش بر تمرکز شدید نیروها در این منطقه تأکید داشته است.
این اتفاق در شرایطی رخ داده که برخی از نظامیان انجام عملیات فشرده در این منطقه را دیگر چندان ضروری نمیدانستند و حتی از لزوم خروج نیروها از رفح حمایت میکردند.
اسرائیل در میانه مخالفتهای شدید جامعه جهانی و حتی متحد اصلیاش، آمریکا، وارد رفح شد و عملیات خود در آنجا را تا کنون ادامه داده است.
چگونه زندگی سنوار به شماره افتاد؟
جزئیات ارائه شده از سوی سخنگوی ارتش و گزارشگران نظامی رسانههای اسرائیل حاکی است زندگی یحیی سنوار از بامداد روز چهارشنبه ۲۵ مهر به شماره افتاد.
اسرائیل در میانهٔ حملات راکتی حزبالله به شمال و بحثهای مرتبط با قطعیشدن نحوهٔ پاسخ به حمله اخیر موشکی ایران، روز چهارشنبه خود را برای جشن مذهبی «سوکوت» (عید «سایبانها» که یکی از سه عید پاییزه مهم یهودیان است) آماده میکرد. حملهٔ غافلگیرانه حماس در مهر پارسال به خاک اسرائیل با طراحی و اجرای یحیی سنوار که به جنگ غزه منجر شد، در آخرین روز این عید رخ داده بود.
در ساعات اولیهٔ روز چهارشنبه، یک پیادهنظام ارتش، مستقر در تلالسلطان غزه، متوجه تحرکات فردی احتمالاً مسلح در یک ساختمان شد. با اطلاع فرماندهٔ این سرباز، واحد توپخانه به درون ساختمان شلیک کرد و حدود پنج ساعت سکوت حاکم شد.
حدود ساعت سه بعدازظهر سه فرد در حال گریز از ساختمان یادشده دیده شدند. دو تن از آنها خود را لای پتو پیچانده بودند تا ظاهراً تیرباری را که حمل میکردند، بپوشانند. آندو مرد به سرعت به سوی ساختمانی دیگر دویدند تا راه را برای فرد سومی که پشت سر آنها به سرعت حرکت میکرد، باز کنند. بعداً معلوم شد آن دو آخرین افرادی بودند که سنوار در آخرین روزهای زندگیاش برای حفظ جان خود به آنها اعتماد کرده بود. هر سه در تیراندازی نیروهای اسرائیلی زخمی شدند.
در حالی که دو مرد پتوپوش وارد یک ساختمان شدند، مرد سوم به سوی ساختمان دیگر گریخت.
نیروهای اسرائیلی ابتدا با توپخانه ساختمانی را که دو فرد پتوپوش به آن گریخته بودند، هدف قرار دادند، سپس گلولهای به سوی ساختمان دیگر شلیک کردند که مرد سوم وارد آنجا شده بود. در این میان، تبادل آتش میان دو مرد پتوپوش و نیروهای اسرائیلی در جریان بود و یک سرباز اسرائیلی هم زخمی شد. در فاصلهٔ نزدیک، دست راست مرد سوم ظاهراً بر اثر توپ شلیکشده از تانک به شدت زخمی شده بود.
نیروهای اسرائیلی در این مرحله بر اساس دستورات ارتش در مورد ساختمانهایی که ظن حضور افراد مسلح در آن میرفت، پهپادهای کوچکی را برای شناسایی وضعیت گسیل کردند.
پهپادی که وارد طبقهٔ دوم یک ساختمان مسکونی نسبتاً مجلل، اما نیمه ویران، شده بود مردی را نشان میداد که صورت خود را با دستمالی بزرگ پوشانده بود، دست راستش به شدت زخمی شده و خونچکان بود و آن را روی دسته یک مبل قرار داده بود و به مسیر حرکت ریزپرنده مینگریست. او میدانست که این ریزپرنده ممکن است آخرین لحظات عمرش باشد و لذا با وجود زخمی بودن، با دست چپ یک چوب به سوی آن پرتاب کرد که ناموفق بود.
ریزپرنده، بمب دیگری بر سر فرد نقابپوش میریزد و دوباره سکوت حاکم میشود. دادههای ریز پرنده در رایانه نیروها ثبت میشود.
نیروهای ارتش شبانگاه، در سکوت منطقه عملیاتی، از ورود به ساختمان خودداری میکنند ولی بامداد پنجشنبه ۲۶ مهر یک ریزپرنده دیگر را برای مشاهده وضعیت به سوی ساختمان گسیل میکنند. بهزودی معلوم میشود که فرد فراری همان روز قبل بر اثر آخرین بمبی که به مغزش اصابت کرده بود، کشته شده و تهدیدی برای ورود نظامیان به ساختمان وجود ندارد.
نیروهایی که روز پنجشنبه وارد ساختمان شدند هنگام مشاهده فرد کشتهشده به شباهت بسیار زیاد او به یحیی سنوار توجه میکنند. از این جا به بعد روند تشخیص هویت فرد کشتهشده به جریان میافتد.
سنوار به جرم کشتن پنج فلسطینی که آنها را خبرچین اسرائیل دانسته بود، به مدت ۲۳ سال در اسرائیل زندانی بود. او در زندان اسرائیل بهدلیل وجود تومور مغزی در آستانهٔ مرگ قرار گرفته بود ولی یک جراح اسرائیلی او را از مرگ نجات داد.
ابتدا یک دندانپزشک اسرائیلی که وظیفهاش رسیدگی به بهداشت دهان و دندان زندانیان بود، احتمال ابتلای سنوار به غده را تشخیص داده بود. لذا دیانای، اثرانگشتان و نشانههای دندانهای او که بتواند به سرعت اسرائیل را در تأیید هویت جسد کمک کند، در اختیار این کشور بود.
پیش از انتقال جسد سنوار به مرکز رسمی کالبدشکافی «ابو کبیر» در تلآویو در شامگاه ۲۶ مهر، پلیس اسرائیل ابتدا از روی اثر دندان مرگ او را تأیید کرد و سپس اثر گرفتهشده از انگشتان و آزمایش دیانای نشان داد که فرد کشتهشده سنوار است.
دانیل هگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل، گفت ما بهطور تخمینی مخفیگاه سنوار را ارزیابی کرده بودیم و میدانستیم که او در این بخش از رفح است و در حال تلاش برای پی بردن به محل دقیق او بودیم.
او تأکید کرد که هیچ گروگان اسرائیلی در محل عملیات نبود و ارتش احتمال وجود گروگانها در اطراف را با احتیاط زیاد بررسی میکند.
سخنگوی ارتش همچنین خبری را تأیید کرد که در هفتههای اخیر در رسانههای اسرائیلی بازتاب یافته بود، مبنی بر اینکه یحیی سنوار دستکم مدتی از آخرین هفتههای عمرش را در فاصلهای بسیار نزدیک به تونل محل نگهداری شش گروگان اسرائیلی که کشته شدند، گذرانده بود.
شش گروگانی که اعدام صحرایی آنها از سوی حماس مردم اسرائیل را تکان داد، ظاهراً از سوی نیروهای حماس در پی نزدیک شدن ارتش اسرائیل کشته شدند و شبهنظامیان حماس که در صدد فرار خود و رهبرشان بودند، ترجیح داده بودند از دست گروگانها «خلاص» شوند.
وسایل بهجامانده از رهبر گروه افراطی حماس
دانیل هگاری گفت در کنار سنوار ۴۰ هزار شِکِل، (واحد پول اسرائیل) که معادل کمتر از ۱۲ هزار دلار آمریکاست و مدارک هویت جعلی، بهدست آمد.
رسانههای اسرائیلی از جمله تصویر یک گذرنامه مصری را نشان دادند. اونروا، آژانس امدادرسانی سازمان ملل ویژه فلسطینیان، اعلام کرد صاحب گذرنامه کارمند آن بوده و مدتی است که راهی مصر شده.
به گفته رسانههای اسرائیل، نزدیکی محل کشته شدن سنوار به تونلهای زیرزمینی رفح در کنار مصر این احتمال را مطرح کرده است که او برای فرار به سوی مصر مدتی به روی زمین آمده بود. شبکه «کان» اسرائیل گفت عملیات ارتش در لبنان علیه حزبالله، ظاهراً سنوار را به اشتباه انداخته بود که از فشار نظامی اسرائیل بر غزه کاسته شده است.
یک بسته آدامس منتوس، یک ناخنگیر و یک تسبیح، ظاهراً آخرین چیزهایی بود که سنوار با خود داشت. اما او ساعت معروف خودش را هنوز به دست داشت.
رسانههای اسرائیل تصاویر کشتهشدن سنوار در شرایط بد، در تنهایی و در حال فرار را با کشته شدن معمر قذافی، حاکم وقت لیبی یا بیرون آورده شدن صدام حسین، رهبر فراری عراق از زیر زمین توسط نیروهای آمریکایی مقایسه کرده و آن را تصویری مهم از دستاورد نظامی کشورشان در یک سال و یک هفته جنگ غزه دانستند.
از نظر اسرائیل مرگ سنوار به فاصله ۱۹ روز پس از کشته شدن حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله، و دو ماه و پنج روز پس از مرگ اسماعیل هنیه در سفرش به تهران، ضرباتی جدی به دو گروه مهم نیابتی تهران است که دههها اسرائیل را به خود مشغول کرده بود.
با خروج سنوار از صحنه اما اکنون جانشینی سنوار، سرنوشت گروگانهای باقیمانده در دست حماس، آینده جنگ با گروه حزبالله و همچنین «پاسخ قطعی پیش رو» به ایران در واکنش به حمله موشکی تهران به اسرائیل در دهم مهر، مقولههایی است که اسرائیل را به خود مشغول کرده است.