سنای آمریکا به بستهٔ کمکهای خارجی رأی مثبت داد که براساس آن در مجموع ۹۵ میلیارد دلار برای متحدین این کشور و همچنین کمکهای بشردوستانه تخصیص مییابد.
این بستهٔ پیشنهادی که مورد حمایت کامل دموکراتها بود، با همراهی بخشی از جمهوریخواهان هم روبهرو شد و در نهایت روز سهشنبه ۲۴ بهمن با رأی قاطع ۷۰ سناتور موافق در مقابل ۲۹ مخالف در این مجلس به تصویب رسید. از جمله جمهوریخواهانی که از این بسته حمایت کرد، میچ مک کانل، رهبر اقلیت مجلس سنا بود که در بیانیهای این رأی را با اهمیت شمرد و تأکید کرد که در تاریخ ثبت خواهد شد.
اما این بستهٔ کمکهای خارجی چیست، چه مبالغی را در اختیار کشورهای متحد ایالات متحده قرار میدهد و موضع کنگره در قبال آن چیست؟
کمکها به اوکراین شامل چیست؟
بیشترین مبلغ تخصیصیافته در این لایحه شامل اوکراین خواهد شد و قرار است ۶۰ میلیارد دلار برای موارد گوناگون به این کشور اختصاص یابد. بخش اعظم آن نوعی اعتبار برای کییف تأمین میکند که به این کشور اجازه میدهد برای خرید تسلیحات نظامی آمریکایی ازجمله مهمات، گلولهٔ توپ و سامانههای دفاع ضدهوایی که دولت زلنسکی برای مقابله با حملات ارتش روسیه بهشدت به آنها احتیاج دارد، اقدام کند.
۱۵ میلیارد دلار نیز برای خدمات پشتیبانی مانند آموزش نظامی و اشتراک اطلاعات برای نیروهای اوکراینی در نظر گرفته شده است.
هشت میلیارد دلار هم برای کمک مالی به دولت اوکراین برای مدیریت امور خود و پرداخت حقوق بازنشستگان به دولت زلنسکی داده میشود. ضمن اینکه یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار نیز برای بخش خصوصی اوکراین پیشبینی شده است.
همچنین براساس این بستهٔ پیشنهادی، مبلغ ۴۸۰ میلیون دلار هم برای کمک به آوارگان اوکراینی هزینه خواهد شد.
کمکها به اسرائيل
دومین طرفی که از این لایحهٔ مجلس سنای آمریکا سود میبرد، اسرائيل است. براساس این بسته، ۱۴ میلیارد و یکصد میلیون دلار در مجموع به اسرائيل اختصاص داده شده تا برای مقابله با گروه افراطی حماس که در فهرست سازمانهای تروریستی ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار دارد، هزینه شود.
از این مبلغ قرار است چهار میلیارد دلار جهت تقویت سیستم دفاعی «گنبد آهنین» اسرائيل تخصیص داده شود.
یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار نیز برای سیستم تسلیحات لیزری «پرتو آهنین» اسرائيل در نظر گرفته شده که برای انهدام موشکهای کوتاهبرد، خمپارهانداز و همچنین رهگیری پهپادها مورد استفاده قرار میگیرد.
همچنین حدود دو و نیم میلیارد دلار نیز برای حمایت از عملیات نظامی ایالات متحده در منطقه پیشبینی شده است.
کمکها به رقبای چین
بخش دیگری از کمکهای مالی در این بستهٔ پیشنهادی به مقابله با خطرات و تهدیدات برآمده از چین مربوط میشود. نمایندگان مجلس سنا موافقت کردهاند که بیش از هشت میلیارد دلار برای این منظور به تایوان و دیگر شرکای کلیدی ایالات متحده در اقیانوسهای آرام و هند تخصیص یابد تا بتوانند با خطرات احتمالی پکن مقابله کنند.
این لایحه بهصورت دقیقتر یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار برای تکمیل فروش تسلیحات آمریکا به تایوان در نظر گرفته است. همچنین حدود سه میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار هم برای توسعهٔ ساخت زیردریاییهای آمریکایی در حمایت از همکاریهای امنیتی با استرالیا و بریتانیا برای مقابله با تهدیدهای بالقوهٔ چین پیشبینی شده است.
کمکهای بشردوستانه
این لایحهٔ مجلس سنا میگوید که ۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار نیز برای کمکهای بشردوستانه برای غیرنظامیان در نوار غزه، کرانه باختری، اوکراین و همچنین سایر افراد گرفتار در مناطق جنگی در سراسر جهان تخصیص داده شود.
این کمکهای بشردوستانه شامل تأمین غذا، آب، سرپناه و همچنین مراقبتهای پزشکی برای افراد جنگزده خواهد بود. این کمکها بهویژه در نوار غزه میتواند بسیار ضروری باشد؛ جایی که چیزی شبیه یک فاجعهٔ انسانی در آن در حال رقم خوردن است و استمرار حملات اسرائیل باعث شده اساسیترین کالاهای ضروری هم دچار کمبود شوند و براساس گزارش آسوشیتدپرس، نزدیک به یکچهارمِ ساکنان غزه گرسنه هستند.
لایحه در مجلس سنا چگونه تصویب شد؟
تنها چند روز پس از رد شدن لایحهٔ «امنیت مرزی» که یک بستهٔ دوحزبی به ارزش ۱۱۸ میلیارد دلار برای اعطای کمکهای مالی و نظامی به متحدان آمریکا و همچنین اتخاذ اقدامات سختگیرانهتر در مرز جنوبی این کشور با مکزیک بود، حالا در یک اقدام دوحزبیِ دیگر سناتورهای آمریکایی با رأی قاطع ۷۹ موافق در مقابل ۲۹ مخالف به بستهٔ پیشنهادی جدید ۹۵ میلیارد دلاری رأی مثبت دادهاند.
این لایحه نهتنها حمایت کلیهٔ سناتورهای دموکرات را با خود داشت که حتی گروهی از جمهوریخواهان از جمله میچ مک کانل رهبر اقلیت در این مجلس هم از آن حمایت کردند.
موضع دولت آمریکا در قبال این بسته چیست؟
جو بایدن که پیش از طرح این لایحه در مجلس از سناتورها خواسته بود به آن رأی مثبت دهند، پس از تصویب هم، ضمن اشاره به رأی بالای مجلس سنا، از مجلس نمایندگان و رئيس این نهاد یعنی مایک جانسون خواست هرچه سریعتر، ضمن بررسی این لایحه، زمینه را برای تصویب نهایی آن فراهم سازند.
آقای بایدن در سخنرانی خود همچنین با صراحت تأکید کرد که حمایت از این لایحه مقابله با پوتین است و به جمهوریخواهان هم هشدار داد که تاریخ نظارهگر اقدامات آنها است.
فضا در مجلس نمایندگان چگونه است؟
مایک جانسون، رئيس مجلس نمایندگان که بهتازگی فعالیت در این سمت را آغاز کرده، مخالف این بسته است. او پیش از این با بستهٔ ۱۱۸ میلیارد دلاری نیز موافق نبود و بارها تأکید کرده هرگونه بستهٔ تخصیص کمکهای نظامی به متحدان خارجی آمریکا در صورتی تصویب خواهد شد که پیش از آن به نگرانیها در خصوص وضعیت امنیت در مرز این کشور با مکزیک پرداخته شود.
آقای جانسون که روابط نزدیکی با دونالد ترامپ دارد، همچنین مدعی شده که این لایحه را در مجلس نمایندگان طرح نخواهد کرد و اجازه نمیدهد که رأی مثبت این نهاد را کسب کند.
با این حال، اقلیت جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان بسیار شکننده است. بهویژه پس از پیروزی مهم تام سوازی برای پر کردن کرسی جرج سنتوز جمهوریخواه (که به علت تخلفات فراوان از این مجلس اخراج شده بود) حالا برتری جمهوریخواهان در مقابل دموکراتها در مجلس نمایندگان به عدد شکنندهٔ ۲۱۹ به ۲۱۳ رسیده که عدم همراهی تنها چند نمایندهٔ جمهوریخواه با دستور کار این حزب در هر طرحی میتواند فضا را به سمت دموکراتها تغییر دهد.
چرا جمهوریخواهان با این لایحه مخالف هستند؟
دلایل مختلفی برای مخالفت آنها با این لایحه وجود دارد، اما بخش اعظم آن به مخالفت دونالد ترامپ مربوط میشود.
رئيسجمهور پیشین آمریکا در ماههای اخیر بارها از نمایندگان کنگره خواسته به هیچ طرحی در این زمینه رأی ندهند و هیچ مصالحهای هم در این خصوص با دولت جو بایدن نداشته باشند. آقای ترامپ که بهویژه در میان جمهوریخواهان مجلس نمایندگان نفوذ قابلتوجهی دارد، تلاش دارد با مخالفت با تصویب این طرح، فضا را از جو بایدن در ماههای آخر ریاستجمهوریاش بگیرد و اجازه ندهد که او در سال پایانی دولت خود به دستاورد جدیدی برسد.
او همچنین پیشتر این بستههای پیشنهادی را «دامهای بسیار پیچیدهٔ دموکراتهای تندرو و چپ» توصیف کرده که تلاش میکنند مسئولیت «اقدامات فاجعهبار خود را بر گردن دیگران بیندازند».
همچنین برخی از جمهوریخواهان چندین ماه است که با ادامهٔ حمایت نظامی از اوکراین مخالفت میکنند. این افراد بهدلایل مختلفی بر این استدلال پافشاری میکنند که ادامهٔ حمایت نظامی از اوکراین به پایان جنگ با روسیه منجر نخواهد شد.
برخی جمهوریخواهان محافظهکار هم میگویند با ارسال میلیاردها دلار به خارج از کشور بدون اینکه به بحران مهاجران غیرقانونی در مرزهای جنوبی ایالات متحده با مکزیک پرداخته شود، مخالفاند.
آیا این لایحه تصویب میشود؟
هرچند این لایحه در قدم اول توانست در مجلس سنا به نتیجهٔ قابلتوجهی دست یابد، اما همچنان چشمانداز پیشرو برای این بستهٔ پیشنهادی چندان روشن به نظر نمیرسد.
از یک سو جو بایدن از نمایندگان کنگره دعوت کرده به این لایحه رأی مثبت بدهند، از سوی دیگر رقیب احتمالی او در انتخابات، یعنی دونالد ترامپ، از جمهوریخواهان خواسته به هیچ وجه با هیچ طرحی در این زمینه موافقت نکنند. در نتیجه، حتی پیش از آغاز رقابتهای انتخاباتی نوامبر ۲۰۲۴، حالا دو نامزد در کنگره با یکدیگر وارد چالش شدهاند و تلاش میکنند نمایندگان را برای گام برداشتن در مسیر مدنظر خود تشویق و تحریک کنند.
در نهایت نمیتوان با قاطعیت از سرنوشت این بستهٔ ۹۵ میلیارد دلاری سخن گفت، اما واضح است که این مسئله به یک چالش اساسی در فضای سیاسی آمریکا میان گروههای مختلف تبدیل شده و موافقان و مخالفان تلاش میکنند با روشهای گوناگون زمینه را برای به کرسی نشاندن نظر خود در قبال این لایحهٔ مجلس سنا فراهم سازند.