از روز جمعه، ۲۰ سپتامبر، شهرهای متعددی از مصر شاهد تظاهرات اعتراضی بوده است. این تظاهرات همان و این پرسش همان که آیا مصر، انقلابی از نوع انقلاب ژانویه ۲۰۱۱ را در حال تجربه کردن است؟
تا اینجا شهرهای جیزه، اسکندریه، دقهلیه، بنی‌سویف، دمیاط و از همه مهم‌تر قاهره پایتخت مصر برای چند روز شاهد تظاهرات جداگانه‌ای بوده است.
افزودن بر تعدد و تکثر تظاهرات در شهرهای مختلف آنچه مهم‌تر است نشانه گرفتن شخص رئیس‌جمهور در اولین شعارهاست. تظاهرکنندگان یک‌سره به سراغ عبدالفتاح سیسی رفته و با شعارهای تند خواستار کناره‌گیری او شده‌اند و این شعار که «مردم سرنگونی حکومت را می‌خواهند» (الشعب یرید اسقاط النظام) برای بار دیگر به سپهر سیاسی مصر بازگشته است.
بهار عربی اواخر سال ۲۰۱۰ از تونس آغاز شد و در فاصله اندکی به مصر رسید و در آن زمان میدان تحریر قاهره هر روز انبوه‌تر از دیروز شاهد حضور مردمی بود که شعار می‌دادند: «مردم سرنگونی حکومت را می‌خواهند». این صحنه اینک پس از ۸ سال دوباره در حال تکرار است، گرچه میزان انبوهی جمعیت مردم هنوز به مانند آن سال نیست. دولت سیسی گرچه مبادرت به دستگیری بیش از هزار نفر کرده اما، از سرکوب کور خودداری کرده و تا کنون تلفاتی گزارش نشده است.
اما، علت اعتراضات اخیر چیست؟ معترضان چرا خواستار برکناری سیسی هستند؟
تمام ماجرا از آنجا آغاز شد که یک تاجر معروف مصری ساکن اسپانیا به نام محمد علی در چند ویدئو به سیسی اتهام فساد مالی زد. او که از پیمانکاران سابق ارتش مصر است، ارتش را نیز متهم می‌کند که از دارایی عمومی برای احداث ساختمان‌های لوکس استفاده می‌کند.
عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر، در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود از تعبیری استفاده کرده است که احساسات برخی از مصری‌ها را جریحه‌دار کرده است. او در این سخنرانی برای توجیه وضعیت اقتصادی کشور گفته است که «قبول کنید ما مردم به‌شدت فقیری هستیم.»
او با استفاده از واژه «فقیر» کوشید از سطح توقع و انتظار مردم از خود بکاهد ولی در عوض حساسیت‌های زیادی را برانگیخت. اتهامات محمد علی مبنی بر اینکه حکومت سیسی «در اموال عمومی تصرف کرده»، و سپس فراخوان محمد علی باعث شد عده‌ای به خیابان‌ها ریخته و تصاویر سیسی را به زیر بکشند.
تشابه این رویداد با جریانی که علیه حسنی مبارک شکل گرفت، چه در افکار عمومی مصری‌ها و چه در افکار ناظران بین‌المللی نوعی همسانی را تداعی کرده و این پرسش را دامن زده است که آیا سرنوشت سیسی همان سرنوشت مبارک خواهد بود؟
جالب است که محمد علی در پیامی به وزیر دفاع کنونی مصر از او خواسته که سیسی را برکنار و او را دستگیر کند. این پیام او معنای ویژه‌ای را در اذهان مصری‌ها متبادر ساخت چرا که عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور کنونی مصر، در زمان دولت یک‌ساله محمد مُرسی، وزیر دفاع او بود که علیه او شورید. او را در حبس قرار داد تا اینکه اخیراً در حبس جان داد. پس از محمد مرسی به فاصله اندکی پسرش عبدالله مرسی که او نیز تحت بازجویی‌های سنگین بود، جان سپرد. مرگ محمد مرسی و پسرش نیز انتقاداتی را در داخل و خارج کشور متوجه رفتار سختگیرانه دولت سیسی کرده است.
از سوی دیگر از زمان به قدرت رسیدن سیسی، او با روش مشت آهنین شدیدترین سرکوب‌ها را علیه معترضان به حکومتش به کار بسته تاجایی که بنا به یکی از گزارش‌های سازمان عفو بین‌الملل شماری بالغ بر ۶۰۰۰ زندانی سیاسی، از جمله دانشجویان و همچنین حامیان رئیس‌جمهور پیشین، محمد مرسی، در زندان‌های مصر به سر می‌برند.
اما انتقاد به دولت در مصر پیشتر از این، در تحولی دیگر در سال ۲۰۱۷ رقم خورده بود. در آن سال با امضای سیسی دو جزیره تیران و صنافیر در دهانه خلیج عقبه به عربستان واگذار شد و این امر معترضان خشمگینی را به خیابان‌ها کشاند. پیش از آن شاه عربستان طی سفری به مصر مبالغی به مصر کمک مالی کرده بود و این تلقی در اذهان عمومی شکل گرفت که سیسی در ازای پول خاک کشور را فروخته است. اینک محمد علی این اتهام را متوجه سیسی کرده که همان پول‌ها نیز «خرج فساد دولتی» شده است، و این در حالی که «سیسی مردم کشورش را فقیر توصیف می‌کند.»
یادداشت‌ها، آرا و نظرات نویسندگان خود را بیان می‌کنند و لزوماً بازتاب دیدگاهی از سوی رادیو فردا نیستند.
