همزمان با هشدارها درباره تشدید بحرانهای محیط زیستی در نقاط مختلف ایران، کارشناسان درباره خشک شدن تالابهای انزلی و هشیلان، و نبود برف در ارتفاعات ایران و پیامدهای تداوم این شرایط هشدار میدهند.
هشدار درباره تبدیل تالاب انزلی به «حوضچهای کمعمق» تا پنج سال دیگر
در سالهای گذشته کارشناسان و فعالان محیط زیست درباره نابودی تالاب انزلی در آینده نزدیک هشدار دادهاند. گرچه به گفته این کارشناسان یکی از دلایل این وضعیت «کاهش بارندگیها» و «پایین آمدن تراز آب دریاچه خزر» است، اما به گفته محمد کهنسال، کنشگر محیط زیست، عوامل انسانی دیگری نیز در نابودی تالاب انزلی نقش دارند.
آقای کهنسال روز یکشنبه ۲۹ دی در گفتوگو با «اعتمادآنلاین»، « سرریز فاضلابهای شهری» همچنین «رسوبات ناشی از فرسایش خاک در پی جنگلتراشیهای گسترده در سالهای گذشته» را از دلایل مهم نابودی تدریجی تالاب انزلی عنوان کرده و گفت: «در صورت ادامه این وضعیت تا پنج سال دیگر تالاب انزلی به حوضچهای جداافتاده و کمعمق تبدیل خواهد شد.»
۹۰ درصد تالاب هشیلان در کرمانشاه خشک شده است
علاوه بر مرگ تدریجی تالابهای انزلی، گاوخونی و میانکاله که خشک شدن آنها در سالهای گذشته بیشتر خبرساز شده است، تالاب هشیلان در کرمانشاه از دیگر منابع طبیعی مهم در این استان است که مدیر کل حفاظت محیط زیست این استان روز یکشنبه ۲۹ مرداد درباره آخرین وضعیت آن گفت که «در حال حاضر تنها ۱۰ درصد از آن خشک نشده است و همین مقدار باقیمانده نیز در روزهای آینده بهطور کامل خشک خواهد شد.»
احد جلیلیان در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا مهمترین دلیل وضع کنونی تالاب هشیلان را «تنش آبی» چندساله در منطقه عنوان کرد و گفت که «کاهش چشمگیر حجم سفرههای آب زیرزمینی به دلیل برداشت بیرویه از منابع آبی باعث شده است که سطح آب این سفرهها و رودخانههای استان کاهش پیدا کند و در نتیجه شاهد خشک شدن بسیاری از رودخانهها، چشمهها و تالابها باشیم.»
آقای جلیلیان در ادامه وجود «چاههای غیر مجاز» و «رعایت نکردن الگوی کشت از سوی کشاورزان» را از مهمترین دلایل برداشت بیرویه از سفرههای زیرزمینی و خشک شدن تالاب هشیلان عنوان کرد.
ارتفاعات برف ندارند
به گزارش «همشهریآنلاین» در روز شنبه ۲۸ مرداد احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، گفت که در کوههای ایران دیگر برفی باقی نمانده و پوشش کمتر برف و حتی گرمتر بودن زمستانها نسبت به حد نرمال باعث بالاتر قرار گرفتن خط ارتفاع بارش برف شده است.
آقای وظیفه «گرمایش زمین» و «بیهنجاری مثبت دمایی» در سالهای گذشته را دلیل اصلی کاهش یخچالهای طبیعی در ارتفاعات کشور از جمله در دامنههای دماوند، علمکوه و سبلان عنوان کرده و گفته که «سطح برف کنونی نسبت به شرایط نرمال خیلی کمتر است و در عمل میتوان گفت هیچ برفی باقی نمانده است.»
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی در ادامه با اشاره به کاهش ارتفاع برف بهویژه در استان تهران گفت که این موضوع موجب کاهش عمق برف و ذوب سریعتر آن میشود بهگونهای که پیش از فرارسیدن تابستان در بالادست برفی باقی نمانده است.»
در ماههای گذشته برخی کارشناسان و مسئولان کنونی و پیشین نیز از نابودی کامل دریاچه ارومیه و تبدیل آن به یک «باتلاق بزرگ» در آیندهای نزدیک خبر دادند.
با این که مقامات و مسئولان جمهوری اسلامی دلیل بسیاری از بحرانهای محیط زیستی در کشور را افزایش دما، کاهش بارندگی و خشکسالی عنوان میکنند، اما بسیاری از منتقدان شرایط موجود را ناشی از سوء مدیریت میدانند و برای نمونه به وضعیت بهتر دریاچه وان در ترکیه که در فاصله ۱۸۰ کیلومتری از دریاچه ارومیه واقع شده، اشاره میکنند.