قانونی که هفته گذشته در مجلس اسرائیل به تصویب رسید، موسوم به قانون «ملت‌دولت یهود»، مناسبات ترکیه و اسرائیل را دوباره وخیم کرده رهبران دو کشور حکومت و رهبر مقابل را هیتلر و دیکتاتور آدم‌کش نامیده‌اند.
به گزارش رویترز، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، سه شنبه دوم مرداد، با اشاره به قانون یاد شده گفت «روح (آدولف) هیتلر، که دنیا را به سوی یک فاجعه بزرگ برد، در بخشی از رهبران اسرائیل حلول کرده‌است».
به گفته رئیس جمهوری ترکیه، «میان وسواس هیتلر به نژاد آریایی و درک اسرائیل که این سرزمین باستانی تنها به یهودیان تعلق دارد، هیچ تفاوتی نیست».
به گفته آقای اردوغان، قانون تازه «بدون کوچک‌ترین تردیدی، ثابت می‌کند که اسرائیل صهیونیست‌ترین، فاشیست‌ترین و نژادپرست‌ترین کشور است».
رجب طیب اردوغان در برابر قانونگذاران حزب عدالت و توسعه که او رهبری آن را در دست دارد، این را نیز گفت که قانون اسرائیلی زمینه را برای «اقدامات غیرقانونی و سرکوبگری‌های تازه فراهم می‌کند».
هنوز دقایقی از انتشار سخنان اردوغان سپری نشده بود که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل پاسخی تند داد.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، آقای نتانیاهو رجب طیب اردوغان را رهبر یک «دیکتاتوری» نامید که «سوری‌ها و کردها را کشتار و مردم کشور خود را فله‌ای زندانی می‌کند».
آقای نتانیاهو به طعنه آقای اردوغان را «دموکراتور بزرگ» لقب داد و گفت «ترکیه در زیر حاکمیت او، به یک دیکتاتوری سیاه مبدل شده‌است».
نخست‌وزیر اسرائیل این را نیز گفت که «حمله اردوغان، مایه مباهات برای قانون تازه اسرائیل است»؛ و نیز اضافه کرد که کشورش «با دقت، تساوی حقوق همه شهروندان خود را، چه قبل از قانون «ملت‌دولت یهود» و چه بعد از آن، رعایت می‌کند».
مناسبات اسرائیل و ترکیه، بعد از سال‌ها تیرگی از بهار ۲۰۱۰ بر سر حمایت آنکارا از حماس و ساکنان غزه و اعزام کشتی «ماوی مرمره» به سوی غزه که به کشته شدن ده تن از شهروندان ترک بدست ارتش اسرائیل انجامید، در پی میانجی‌گری رئیس جمهوری پیشین آمریکا و پوزش‌خواهی رسمی و پرداخت غرامت اسرائیل، تنها در سال ۲۰۱۶ بهبود یافت و سفیر تازه ترکیه به تل‌آویو رفته بود.
با وجود این، چند بار دیگر روابط دو کشور در دو سال گذشته بحرانی شده و آنکارا دو ماه پیش در ارتباط با خشم از کشته شدن گروه زیادی از فلسطینیان در تظاهرات مرزی غزه همزمان با روز انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل به شهر اورشلیم/بیت‌المقدس، سفیر اسرائیل را در برابر دوربین‌ها از فرودگاه بیرون کرد و اسرائیل نیز در ازای آن، کنسول ترکیه را اخراج کرد.
آقای اردوغان در واکنش به کشته شدن شمار زیادی از فلسطینیان در ماه مه گفت که نتانیاهو «یک تروریست» و «یک اشغالگر است» اما نتانیاهو پاسخ داد «کسی که بی محابا غیرنظامیان را می‌کشد، حق موعظه ندارد».
با وجود تیرگی‌ها و بحران‌های شدید اخیر، مناسبات اسرائیل و ترکیه ظاهراً هنوز رسماً قطع نشده‌است.
قانون «ملت-دولت یهود» که بامداد پنجشنبه گذشته در مجلس اسرائیل تصویب شد، اسرائیل را «کشوری برای ملت یهود» توصیف کرده؛ حق تعیین سرنوشت را به‌طور انحصاری در اختیار یهودیان قرار داده؛ جایگاه اورشلیم/بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل تضمین کرده؛ عبری را زبان رسمی کشور دانسته و عربی را که در ۷۰ سال گذشته زبان رسمی در کنار عبری بود، از رسمیت انداخته است.
قانون «ملت‌دولت یهود» همچنین ساخت‌وساز شهرک برای یهودیان و حفظ ارتباط میان اسرائیل با یهودیان دنیا را یک ارزش می‌داند؛ این قانون از این به بعد اساس تصمیم‌گیری‌های حیاتی در اسرائیل محسوب خواهد شد.
تصویب قانون با اکثریت لرزان ۶۲ حامی در برابر ۵۵ مخالف، در حالی است که ۲۱ درصد از جمعیت اسرائیل را عرب‌های مسلمان و مسیحی تشکیل می‌دهند؛ اعضای فراکسیون عرب‌های مجلس اسرائیل پیش‌نویس قانون را پاره کرده و آن را نشان مرگ دموکراسی اسرائیل دانستند.
فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در واکنش به قانون «ملت‌دولت یهود» گفت اتحادیه «نگرانی خود را به آگاهی اسرائیل رسانده و ابراز نگرانی از این به بعد نیز ادامه خواهد یافت».
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله علی خامنه‌ای نیز گزارش داد که رهبر جمهوری اسلامی ایران یکشنبه، ۳۱ تیر، در دیداری گفت که «یهودی‌سازی فلسطین، خواب آشفته‌ای است که دیده‌اند؛ نه آن اتفاق می‌افتد؛ نه معاملهٔ قرن».
اشاره رهبر ایران به تلاش سیاسی دولت واشینگتن برای صلح اسرائیلی و فلسطینی نیز هست، که دونالد ترامپ گفته‌است اگر چنین توافقی بدست آید، «معامله قرن» خواهد بود.
