تنها دو روز پس از بازگشت مذاکرهکننده ارشد ایران به وین برای ادامه گفتوگو، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جمعه ظهر، ۲۰ اسفندماه، در توییتر از توقف مذاکرات احیای برجام در پایتخت اتریش «به دلیل عوامل خارجی» خبر داد.
آقای بورل که نقش هماهنگکننده ارشد مذاکرات برجامی را نیز بر عهده دارد بدون جزئیات بیشتر و طول این توقف در پیام توییتری خود نوشت: «توقف در مذاکرات وین به دلیل عوامل خارجی لازم است.»
این در حالی است که او در ادامه همین پیام اضافه میکند که «اساسا متن نهایی [توافق] روی میز حاضر است». آقای بورل اما توضیح نمیدهد که پس دلیل توقف مذاکرات احیای برجام در این مقطع حساس چیست.
سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در توییتی مبهم به خبر توقف مذاکرات واکنش نشان داد: «هیچ عامل خارجی نمیتواند بر اراده مشترک ما برای پیشروی به سوی توافقی جمعی اثر بگذارد.»
سعید خطیبزاده، سخنگو، در عین حال در توییت خود از این توقف استقبال نیز کرده است: «توقف در مذاکرات وین میتواند فرصتی باشد برای حل مسئله باقیمانده و بازگشت نهایی.»
ساعتی بعد انریکه مورا، هماهنگکننده اروپایی مذاکرات، هم در گفتوگو با خبرنگاران با تاکید بر این که با توافق نهایی فاصله چندانی وجود ندارد این امید را مطرح کرد که مذاکرات «خیلی زود» از سر گرفته شود.
اما این خبر تازه تنها یک روز پس از تماس جوزپ بورل با وزیر خارجه جمهوری اسلامی منتشر میشود.
رسانههای ایران عصر پنجشنبه، ۱۹ اسفند، از گفتوگوی تلفنی وزیر خارجه ایران و جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خبر دادند.
بنا بر گزارشها، وزیر خارجه ایران در جریان این گفتوگو مدعی شد که طرح برخی درخواستهای جدید از سوی آمریکا «هیچ گونه توجیه منطقی ندارد» و آن را خلاف مواضع واشینگتن در مورد دستیابی سریع به توافق با تهران دانست.
تاکنون هیچ خبری از «درخواستهای جدید» از طرف واشینگتن منتشر نشده و مشخص نیست که اگر آمریکا خواستهای داشته، این خواسته چه بوده است.
در همین حال روز جمعه پس از انتشار توییت جوزپ بورل، بلافاصله از همه طرف انگشت اتهام به سوی روسیه به عنوان این «عامل خارجی» نشانه گرفته شد.
وزیر امور خارجه ایران نیز روز پنجشنبه در حالی اتهام علیه واشینگتن را مطرح کرد که در روزهای اخیر رویکرد روسیه در مذاکرات احیای برجام به عنوان یکی از عوامل اصلی انسداد در این روند توصیف شده است.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز ۱۴ اسفند از آمریکا خواست تا تضمین کتبی بدهد که تحریمهای غرب علیه کشورش به دلیل تجاوز به اوکراین، روی همکاریهای اقتصادی و نظامی مسکو و تهران تاثیر نخواهد گذاشت.
جمهوری اسلامی به دلیل همسویی روزافزونش با حکومت ولادیمیر پوتین تاکنون واکنش سرسختانهای به این خواسته روسیه نشان نداده است.
در واکنش به این شرط روسیه که تحریمها علیه خود در اقدام به تهاجم به اوکراین را به برجام گره زده است، سه کشور اروپایی عضو برجام روز سهشنبه، ۱۷ اسفند، در بیانیه مشترکی در جلسه هیئت رئیسه (شورای حکام) آژانس بینالمللی انرژی اتمی به روسیه هشدار دادند که افزودن شروط جدید، دستیابی به یک توافق در مورد بحران هستهای ایران را دشوارتر خواهد کرد.
از سوی دیگر در روزهای گذشته، گزارشهایی منتشر شد مبنی بر اینکه هیئت مذاکرهکننده آمریکا به ریاست رابرت مالی، وعده لغو تحریمها علیه سپاه پاسداران، دفتر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، و تعداد زیادی از افراد و نهادهایی را داده است که تحریم آنها به برنامه اتمی ایران ارتباطی ندارد.
آقای بورل در پایان پیام خود تاکید کرده است که با شرکای برجام و آمریکا «برای غلبه بر وضعیت فعلی و تمام کردن توافق» در تماس خواهد بود.