رهبران اتحادیه اروپا در واکنش به فرود اجباری یک هواپیمای شرکت رایان ایر که با هدف بازداشت یکی از روزنامهنگاران مخالف دولت بلاروس صورت گرفت، گزینههایی چون تحریم حریم هوایی بلاروس و ممنوع کردن سفر هواپیماهای شرکت هوایی بلاروس به فرودگاههای اتحادیه اروپا را بررسی خواهند کرد.
علاوه بر این اقدامات، برخی کشورهای اروپایی مانند فرانسه خواهان اقدامات شدیدتری مانند تحریم حملونقل زمینی بلاروس شدهاند.
در اقدامی دیگر، کمیسیون اروپا روز دوشنبه سوم خرداد با فراخواندن سفیر بلاروس در بروکسل، خواستار آزادی رامان پراتاسوویچ، روزنامهنگار دستگیر شده، و انجام یک تحقیقات بینالمللی در مورد فرود اجباری هواپیمای مسافربری شد.
در همین حال، وزارت کشور بلاروس گفته که روزنامهنگار دستگیر شده در زندان به سر میبرد و «شکایتی درباره وضعیت سلامتی خود ندارد».
دولت بلاروس روز دوم خرداد هواپیمای رایانایر را که از مقصد آتن به کشور لیتوانی در پروزا بود را با اعلام اخطار درباره بمبگذاری، وادار به فرود در فرودگاه مینسک کرد. اما این اخطار دروغ بود تا از طریق آن ماموران پلیس بلاروس بتوانند یک روزنامهنگار بلاروسی مخالف دولت الکساندر لوکاشنکو را که در این پرواز حضور داشت بازداشت کنند.
این اقدام با واکنشهای گسترده بینالمللی همراه شده است و سه کشور ناحیه بالتیک، لتونی، لیتوانی و استونی، میگویند که حریم هوایی بلاروس باید «ناامن» تلقی شود.
دولت لهستان نیز خواستار آن شده که تا زمان آزادی رامان پراتاسوویچ، تمامی پروازها بین اتحادیه اروپا و بلاروس متوقف شود.
وزیر امور اروپا در دولت فرانسه نیز فرود اجباری هواپیما در بلاروس را «راهزنی هوایی دولتی» توصیف کرد که نباید بدون مجازات بماند.
کلمنت بون با اشاره به احتمال تحریم مقامات دولتی بلاروس، گفت: «تحریم حریم هوایی بلاروس اقدامی مسئولانه است چون هدف آن حفاظت از جان مسافران اروپایی خواهد بود».
اتحادیه اروپا پیش از این، در واکنش به تقلب در انتخابات ریاستجمهوری بلاروس در سال گذشته و سرکوب معترضان، ۸۸ فرد حقیقی و هفت نهاد و شرکت این کشور را به دلیل مشارکت در «سرکوب و ارعاب» تحریم کرده است.
طبق این تحریم شماری از مقامات ارشد و فرماندهان نظامی و امنیتی بلاروس از جمله الکساندر لوکاشنکو و پسرش حق مسافرت به اتحادیه اروپا را ندارند و داراییهای آنها مسدود شده است.
سال گذشته، در پی اعتراضات مردمی به نتایج انتخابات ریاستجمهوری در بلاروس، مقامات امنیتی و پلیس به شدت معترضان را سرکوب و ۳۰ هزار نفر را بازداشت کردند. گزارشها حاکی است که در این مدت، صدها نفر شکنجه شده و خبرنگاران بسیاری نیز تحت تعقیب قرار گرفتهاند.
اتحادیه اروپا تاکنون به دلیل نگرانی از احتمال سوق دادن الکساندر لوکاشنکو به سوی روسیه از اعمال تحریمهای شدیدتر علیه بلاروس پرهیز کرده ولی خبرگزاری رویترز نوشته است که با اقدام جدید دولت بلاروس، به احتمال زیاد افزایش تحریمها علیه این کشور عملی خواهد شد.
از سوی دیگر، یک دیپلمات اروپایی گفته است با توجه به اینکه اتحادیه اروپا تلاش میکند در نتیجه تحریمها، به مردم بلاروس فشار وارد نشود، «تنظیم تحریمهای بیشتر کار سادهای نیست».
توافق در مورد هرگونه تحریمی در اتحادیه اروپا مستلزم حمایت تمامی ۲۷ کشور عضو اتحادیه است و معمولا مذاکرات بین اعضا چند هفته طول میکشد.