نماینده اتحادیه اروپا روز پنجشنبه ۱۶ آبان در نشست ویژه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی از اقدام ایران در اخراج یکی از بازرسان آژانس اظهار «نگرانی عمیق» کرد.
نماینده اتحادیه اروپا گفت این اتحادیه از حادثهای که برای بازرس آژانس پیش آمده عمیقا نگران شده است و با اینکه اکنون موضوع حل شده است، اما اروپا از ایران میخواهد اطمینان دهد که در آینده از وقوع دوباره جلوگیری خواهد کرد.
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داده بود که یکی از بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای مدت کوتاهی توسط نیروهای امنیتی ایران در سایت غنیسازی اورانیوم نطنز بازداشت و مدارک سفر وی توقیف شده است.
به گفته مقامات سازمان انرژی اتمی ایران، هفته گذشته از ورود این بازرس آژانس به دلیل «نگرانی از احتمال همراه داشتن مواد مشکوک» به سایت غنیسازی نطنز جلوگیری شد.
اتحادیه اروپا با انتشار بیانیهای روز پنجشنبه در جلسه شورای حکام اعلام کرد این اتحادیه به حرفهای و بیطرف بودن بازرسیهای آژانس اطمینان دارد و از ایران میخواهد که بر اساس تعهدات قانونی خود و طبق قوانین آژانس، اجازه دهد بازرسان وظایف خود را انجام دهند.
در واکنش به این موضعگیریها، کاظم غریبآبادی نماینده ایران در آژانس عنوان کرد که دستگاههای امنیتی در نطنز درباره وجود مواد خطرناک همراه با بازرس آژانس هشدار داده بودند و آزمایشها نیز نشان از مواد «منفجره نیترات» داشته است.
وی به ایسنا گفت در نشست شورای حکام «گاهشمار اتفاقاتی را که از ورود بازرس مورد نظر به نطنز تا خروجش از کشور اتفاق افتاده بود ارائه کردم. در این گزارش تاکید کردم ایران دغدغه امنیتی در این مورد داشته است و بحث نقض حقوق و قوانین بازرسان نیست و ما حقوق آنها را نقض نکردیم».
وی افزود: «وقتی بازرس موردنظر در نظنز بوده است دستگاههای آشکارساز کشف و شناسایی کردند که این بازرس میتواند مواد خطرناکی همراه خود داشته باشد، آن هم نه تنها یک بار، بلکه در محیطهای مختلف از این وسایل استفاده شد. حتی از کیف دستی این فرد آزمایش شد که آنجا هم هشدار داد.»
غریب آبادی در نهایت تاکید کرد که «ایران این موضوع را تحت بررسی دارد» و با توجه به «سوابق خرابکاری در تاسیسات هستهای خود به هیچ وجه امنیت ملی و ایمنی تاسیسات هستهای را مورد مصالحه قرار نمیدهد و اصرار دارد آژانس نیز در این زمینه همکاری کند».
در نشست روز پنجشنبه شورای حکام همچنین جکی ولکات، نماینده آمریکا در سازمانهای بینالمللی، نیز اقدام ایران را محکوم کرد و گفت که بازداشت بازرس آژانس توسط ایران یک اقدام «تحریککننده و غیر قابل قبول» است که عواقبی برای جمهوری اسلامی در پی خواهد داشت.
بر اساس توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی موسوم به برجام، هماکنون ۱۳۰ تا ۱۵۰ بازرس آژانس بین المللی انرژی اتمی برای نظارت بر فعالیتهای ایران در این کشور حضور دارند.
سازمان انرژی اتمی ایران میگوید، «بهطور معمول کلیه وسایل همراه بازرسان در بدو ورود به هر یک از سایتهای هستهای مورد تفتیش و کنترل قرار میگیرد».
پیشتر چندین مقام آژانس بین المللی انرژی اتمی به رویترز گفته بودند توقیف یکی از بازرسان آژانس با هدف ایجاد «ارعاب» صورت گرفته است.