اتحادیه اروپا و آمریکا پاسخهای تهران درباره انفجارها در سایت آباده را از لحاظ فنی غیر معتبر عنوان کردند و خواستار پاسخ شفاف و فوری جمهوری اسلامی به سوالات آژانس درباره سه سایت اعلام نشده با آثار اورانیوم شدند.
نماینده اتحادیه اروپا در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۱۷ خرداد اعلام کرد جمهوری اسلامی آزمایشهای انفجاری را برای استفاده از آشکارسازیهای نوترونی و هستهای در سایت آباده انجام دادهاست.
آژانس بین المللی انرژی اتمی پیشتر درباره پرونده مریوان که مربوط به یک مرکز اتمی در آباده استان فارس است، و دو سایت اعلام نشده دیگر، خواستار توضیح تهران شده بود.
هفته گذشته، رسانههای حکومتی ایران به صورت همزمان با استناد به یک منبع آگاه مدعی شده بودند که ایران اجازه دسترسی به یک محل اعلام نشده هستهای خود، معروف به سایت آباده، را به آژانس داده و مسائل میان تهران و آژانس در حال حلوفصل است.
اتحادیه اروپا در بیانیه خود میگوید تهران درباره علت انفجارها هیچگونه توضیح معتبر و هیچ مدرکی دال بر تایید اظهارات خود ارائه نکرده است.
براساس گزارش ۲۳ فوريه ۲۰۲۱ آژانس، در این سایت احتمالا مواد هستهای انبار شده بود و در سال ۲۰۰۳ در فضای باز، آزمایشهای معمول انفجاری در رابطه با تست سپر برای آمادهسازی جهت استفاده از چاشنیهای نوترونی صورت گرفته است.
رافائل گروسی مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز ۱۵ خرداد در آغاز نشست فصلی شورای حکام آژانس گفت: «پیشرفتهایی در اجرای توافقها با ایران حاصل شدهاست، اما نه به اندازهای که من امیدوار بودم.»
او با رد گزارش رسانههای ایران درباره رفع ابهامها از یک مرکز هستهای در آباده گفت که ارزیابی بازرسان آژانس برای این مکان همچنان پابرجاست.
اتحادیه اروپا و آمریکا در ادامه خواستار پاسخ شفاف و فوری ایران به انفجارهای سایت آباده و دو سایت دیگر شدند.
این بیانیهها از عدم همکاری ایران برای ایجاد شفافیت در برنامه هستهای خود بهرغم توافق مقامات جمهوری اسلامی و آقای گروسی در اسفند پارسال، اظهار نگرانی کردهاند.
مورد دیگر در نگرانی آمریکا و اتحادیه اروپا، کشف آثار اورانیوم نزدیک به ۸۴ درصدی، بسیار نزدیک به سطح لازم برای ساخت بمب هستهای، در سایت فردو بوده است.
این بیانیهها از ایران خواستهاند که این موضوع دیگر تکرار نشود.
ایران مدعی است که تولید ذرات اورانیوم ۸۳.۷ درصدی در سایت فردو «تصادفی» بوده و بریتانیا، فرانسه و آلمان بهعنوان اعضای اروپایی برجام نیز روز سهشنبه با ابراز نگرانی «شدید» از کشف آثار اورانیوم بسیار غنی شده، گفته بودند که «ترکیببندی» تجهیزات غنیسازی اورانیوم طوری است که این موضوع میتواند دوباره تکرار شود.
سه کشور اروپایی عضو برجام همچنین گفته بودند که اقدامات ایران در توسعه برنامه اتمی هیچ توجیه غیرنظامی ندارد.