انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق خط لوله‌ای که از اوکراین عبور می‌کند، روز اول ژانویه ۲۰۲۵ (۱۲ دی) متوقف خواهد شد و به احاطه طولانی روسیه در تأمین گاز اروپا پایان خواهد داد.
خط لوله‌ای که از اوکراین عبور می‌کند، قدیمی‌ترین مسیر انتقال گاز روسیه به اروپا است که سابقه آن به دوران اتحاد جماهیر شوروی سابق بازمی‌گردد.
آخرین قرارداد بین مسکو و کی‌یف برای انتقال گاز از این مسیر پنج سال پیش تمدید شد و تاریخ انقضای آن آخرین روز دسامبر، سه‌شنبه ۱۱ دی ماه است.
شرکت انتقال گاز اوکراین روز سه‌شنبه اعلام کرد که روسیه ادامه انتقال گاز از طریق این خط لوله را درخواست نکرده است.
در پی تهاجم نظامی مسکو به اوکراین در اسفند ۱۴۰۰ اتحادیه اروپا وابستگی به گاز روسیه را در حد چشمگیری کاهش داده است.
به همین دلیل کارشناسان پیش‌بینی می‌کند که توقف انتقال گاز از مسیر اوکراین بر بازار انرژی اروپا تأثیر چندانی نخواهد داشت.
شاخص بهای گاز طبیعی در بازارهای اروپایی در روز سه‌شنبه ۴۸.۵ یورو برای هر مگاوات در ساعت بود که در مقایسه با قیمت روزهای قبلی تغییر محسوسی نکرده است.
اما از منظر ژئوپلیتیک قطع صادرات گاز روسیه از مسیر اوکراین اهمیت بیشتری دارد.
از زمان شروع تهاجم نظامی به اوکراین در حدود سه سال قبل، سهم روسیه در تأمین گاز مورد نیاز اروپا در مقایسه با آمریکا، قطر و نروژ به شدت کاهش یافته است.
از سوی دیگر کاهش چشمگیر واردات گاز از روسیه در کندی رشد اقتصادی، افزایش نرخ تورم و هزینه زندگی مردم در اکثر کشورهای اروپایی نقش مهمی داشته است.
به رغم اقدامات سریع کشورهای اروپایی برای تأمین گاز از کشورهای دیگر، تأثیر کاهش گاز وارداتی و ارزان از روسیه بر معضلات اقتصادی کشورهای مهمی نظیر آلمان را نمی‌توان انکار کرد.
صادرات گاز به اروپا از دوران اتحاد شوروی آغاز و در دو دهه اخیر افزایش یافت. قبل از شروع تهاجم نظامی به اوکراین حدود ۳۵ درصد از گاز مورد نیاز اروپا را روسیه تأمین می‌کرد.
در حدود سه سال گذشته اکثر خط لوله‌های انتقال گاز روسیه به اروپا، از جمله خط لوله بلاروس تعطیل و خط لوله نورد استریم که از مسیر دریای بالتیک به شمال آلمان می‌رسید منفجر شد.
خط لوله دوران اتحاد شوروی گاز استخراج شده در ناحیه سیبری را به شهر سودژا، واقع در ناحیه کورسک در غرب روسیه، منتقل می‌کند که اکنون در تصرف ارتش اوکراین است. این خط لوله با عبور از خاک اوکراین به اسلوواکی می‌رسد و در آنجا به دو شاخه تقسیم، یکی به جمهوری چک و دیگری به اتریش ختم می‌شود.
از قرار معلوم دولت اوکراین حاضر نشده است در مورد تمدید قرارداد انتقال گاز از طریق خط لوله این کشور مذاکره کند.
با فسخ این قرارداد اوکراین سالانه حدود ۸۰۰ میلیون دلار حق ترانزیت را از دست خواهد داد و درآمد شرکت روسی گازپروم نیز از محل فروش گاز به اروپا نیز حدود پنج میلیارد دلار کاهش خواهد یافت.
آمارها نشان می‌دهند که روسیه در سال ۲۰۲۳ از طریق خط لوله اوکراین حدود ۱۵ میلیارد متر مکعب گاز به اروپا صادر کرده است که معادل هشت درصد از صادرات گاز این کشور به اروپا در دوران اوج آن در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ از طریق خط لوله‌های متعدد بود.
قطع انتقال گاز از طریق اوکراین برای م,لداوی که در گذشته بخشی از اتحاد شوروی بود مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد.
مجارستان و تعداد دیگری از کشورهای اروپای شرقی و مرکزی هنوز از طریق خط لوله ترک‌استریم که از دریای سیاه عبور می‌کند گاز صادراتی روسیه را دریافت می‌کنند هر چند مجارستان تمایل داشت که انتقال گاز از طریق اوکراین ادامه پیدا کند.
