یک دیپلمات ارشد اروپایی میگوید که اتحادیه اروپا می‌خواهد تا سه سال آینده واردکننده گاز ترکمنستان باشد.
کریستین بِرگِر، نماینده اروپا برای کشورهای ترکیه و ترکمنستان در گفت‌وگو با مجله «کاسپین انرژی» گفته‌است که اروپا دربارهٔ واردات گاز ترکمنستان مذاکراتی را آغاز کرده و امیدوار است تا سال ۲۰۲۰ گاز این کشور از طریق خط لوله گازی «دهلیز جنوبی» راهی اروپا شود.
خط لوله موسوم به دهلیز جنوبی به طول ۳۵۰۰ کیلومتر، میدان شاه‌دنیز آذربایجان واقع در دریای خزر را به ایتالیا وصل خواهد کرد. این خط لوله از گرجستان، ترکیه، یونان و آلبانی خواهد گذشت و مجموعاً نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار در این پروژه سرمایه‌گذاری خواهد شد که بخش اعظم آن انجام شده و انتظار می‌رود در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ با ظرفیت سالانه انتقال ۱۶ میلیارد متر مکعب گاز راه‌اندازی شود.
ظرفیت نهایی این خط لوله ۳۱ میلیارد متر مکعب در سال است، اما برای رسیدن به این ظرفیت نیاز به ایستگاه‌های تقویت فشار و منابع جدید گاز است که می‌تواند از ترکمنستان، ایران، عراق، مصر و حتی اسرائیل تأمین شود.
آقای برگر گفته‌است که اروپا در نظر دارد به کشور ترکمنستان برای تنوع بخشیدن به بازارهای صادراتی گاز کمک کند.
روسیه در اوایل سال ۲۰۱۶ واردات گاز از ترکمنستان را قطع کرد. عشق‌آباد همچنین اوایل سال جاری میلادی به‌خاطر بدهی ۱٫۸ میلیارد دلاری ایران، فروش گاز به جمهوری اسلامی را متوقف کرد و اکنون تنها مشتری گاز این کشور، چین است که سالانه بیش از ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان را دریافت می‌کند.
الهام شبان، مدیر مرکز مطالعات نفت خزر جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با رادیو فردا میگوید که برای صادرات گاز ترکمنستان به اروپا چند شرط لازم است. به گفته وی، ایران و روسیه مخالف احداث خط لوله از دریای خزر توسط ترکمنستان هستند و ایران اگرچه بیش از یک سال است که در قالب قرارداد سوآپ (معاوضه)، گاز این کشور را دریافت کرده و به همان میزان گاز به جمهوری آذربایجان تحویل می‌دهد، اما مقامات ایران به دفعات گفته‌اند که تنها مایل هستند عملیات سوآپ گاز ترکمنستان را با منطقه فقاز انجام دهند، نه ترکیه و بازارهای اروپایی.
آقای شبان در ادامه میگوید که به غیر از این، بایستی هم سهامداران خط لوله «دهلیز جنوبی» و هم شرکت های اروپایی خریدار گاز با ترکمنستان قرارداد تزانزیت و خرید امضا کنند که تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است.
وی در ادامه میگوید که اگرچه ترکمنستان بعد از ایران، روسیه و قطر چهارمین دارنده بزرگ منابع گازی جهان است، اما اکثر ذخایر گازی آن در شرق کشور است که هزار کیلومتر دورتر از ساحل خزر است. «اگر عرض دریای خزر را نیز محاسبه کنیم، در بهترین حالت فاصله میادین گازی ترکمنستان از ایتالیا حدود ۵ هزار کیلومتر است و هزینه ترانزیت گاز بسیار سنگین خواهد بود؛ لذا ترکمنستان باید گاز خود را به حدی ارزان بفروشد که در اروپا بتواند با صادرکننده‌های دیگر رقابت کند.
روسیه بزرگترین صادرکننده گاز به اروپا است که طی سال جاری انتظار می‌رود ۱۹۰ میلیارد متر مکعب گاز به این اتحادیه بفروشد که بیش از یک سوم کل مصرف گاز اتحادیه است.
بعد از جنگ داخلی اوکراین، مداخله روسیه و الحاق کریمه به خاک خود در سال ۲۰۱۴، اروپا و آمریکا تحریم‌هایی علیه روسیه وضع کردند و اتحادیه اروپا در نظر دارد وابستگی خود به گاز روسیه را کاهش دهد.
الهام شبان میگوید که در این راستا خط لوله دهلیز جنوبی به سرعت ساخته شد، اما مشکل بتوان با روسیه در بازارهای اروپا رقابت کرد.
«قیمت گاز روسیه در بازارهای اروپایی ارزان است. این کشور همچنین در حال ساخت خط لوله «جریان ترک» است که قرار است تا سال ۲۰۱۹ تکمیل شود و ۳۱ میلیارد متر مکعب گاز را از با گذشتن از دریای سیاه و ترکیه راهی اروپا کند. روسیه همچنین در حال رایزنی با اروپا برای کشیدن «خط لوله دوم جریان شمالی» برای صادرات مستقیم سالانه ۵۵ میلیارد متر مکعب گاز به آلمان است. خط لوله اول جریان جنوبی با همان ظرفیت، سال‌هاست که راه‌اندازی شده‌است. روسیه از طریق اوکراین نیز گاز خود را به اروپا می‌فروشد».
آقای شبان میگوید که ترکمنستان در آبهای خزر نیز چندین میدان گازی کوچک دارد که می‌تواند از طریق خط لوله کوتاهی به میادین نفت و گاز آذربایجان در دریای خزر متصل کند، اما حجم گاز تحویلی چندان زیاد نخواهد بود.
به گفته وی برای احداث ایستگاه‌های تقویت فشار در دهلیز جنوبی برای انتقال گاز ترکمنستان نیاز به میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری خواهد بود.
