منابع غربی روز یکشنبه ۳۰ خرداد به تهران هشدار دادند که مذاکرات وین برای احیای برجام، نمیتواند بدون محدویت ادامه یابد.
بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، انتخابات ریاست جمهوری در ایران که به پیروزی ابراهیم رئیسی انجامید، وقفهای در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا به وجود آورده است و همین امر واکنش مقامات غربی را به دنبال داشته که درباره از دست رفتن زمان به ایران هشدار دادهاند.
این گزارش در حالی منتشر شده که دیپلماتهای ایرانی و نماینده اتحادیه اروپا گفته بودند از آنجا که مذاکرات به مراحل سرنوشتساز خود رسیده هیاتها به برای مشورت به پایتخت کشورهای خود بازگشتهاند.
حتی عباس عراقچی، رئیس هیات ایران در مذاکرات وین، گامی از این فراتر برداشت و تاکید کرد که هیاتها این بار «نه تنها برای مشورت، بلکه برای کسب آخرین تصمیمات» به کشور خود رفتهاند.
اما دو منبع غربی مطلع از مذاکرات وین به خبرگزاری رویترز گفتند که وقفه ایجاد شده با نتیجه انتخابات ایران ارتباط داشته و ممکن است تا ده روز نیز طول بکشد.
میخائل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین، هم این مسئله را تایید کرد گفت که کسی از زمان ازسرگیری گفتوگوها خبر ندارد.
ابراهیم رئیسی با وجود انتقادهای شدیدی که طی سالها از غرب کرده است، در جریان کارزار انتخاباتی اخیر گفت که از برجام و هر توافق دیگری که دولتهای ایران با کشورهای خارجی امضا کردهاند، حمایت خواهد کرد و مجری آنها خواهد بود.
منابع ایرانی و غربی به رویترز گفتهاند که روی کار آمدن ابراهیم رئیسی به احتمال زیاد موضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص مذاکرات جاری را تغییر نخواهد داد زیرا در هر حال، تصمیم نهایی دراینباره با آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران است.
آیتالله خامنهای پیش از این به هیات مذاکره کننده ایرانی هشدار داده بود که هدف طرف غربی «فرسایشی کردن» مذاکرات است تا ایران خسته شود و به خواستههای آنها تن در دهد.
در این حال برخی از منابع وابسته به جمهوری اسلامی ایران به رویترز گفتهاند که با روشن شدن نتیجه انتخابات و پیروزی ابراهیم رئیسی احتمال میرود که مذاکرات وین تسریع شود تا توافق نهایی پیش از آغاز دوران ریاست جمهوری او به دست آید.
یک منبع ایرانی آگاه از مذاکرات وین به رویترز گفت که نهایی شدن توافق بازگشت آمریکا به برجام تا پیش از پایان کار دولت حسن روحانی، این امتیاز را به آقای رئیسی خواهد داد که او در آینده هر اتهامی در خصوص «امتیاز دادن به غرب» را به گردن حسن روحانی بیندازد و چنین وانمود کند که دولت روحانی مسئول هر مشکل احتمالی در این معامله بوده است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان در مذاکرات جاری وین که از اوایل اردیبهشت امسال آغاز شده، نقش میانجی از سوی آمریکا را دارند. ایران تاکید دارد که با آمریکا وارد مذاکرات مستقیم نشود زیرا دولت پیشین آمریکا در زمان دونالد ترامپ با خروج از برجام، عملا عضویت آمریکا در این پیمان را لغو کرد.
نفتالی بنت، نخست وزیر جدید اسرائیل، روز یکشنبه در اولین جلسه دولت خود در اورشلیم، با نکوهش ابراهیم رئیسی و نامیدن او به عنوان جلادی که هزاران تن از مردم ایران را کشته است، خطاب به قدرتهای جهانی گفت روی کار آمدن چنین فردی که نتیجه اراده و عزم آیتالله علی خامنهای بوده، آخرین هشدار به جهان است که ببیند با چه کسانی در حاکمیت ایران سر و کار دارد.
اما جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، در واکنشی تلویحی به اظهارات نفتالی بنت، گفت که ایران تا حد زیادی از تعهدات برجام دور شده و باید آن را هر چه زودتر به این تعهدات برگرداند.
آقای سالیوان عنوان کرد که هنوز تا دستیابی به توافق بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریمها علیه ایران فاصله زیادی وجود دارد.
اظهارات آقای سالیوان در حالی است که عباس عراقچی در این روز گفته بود که «تقریبا تمامی اسناد توافق آماده شده است».
در پی ایجاد وقفه در مذاکرات وین، نگاهها متوجه سرنوشت توافق فنی موقت میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
طبق این توافق ایران تا روز پنجشنبه ۳ تیر اطلاعات مربوط به فعالیت در سایتهای هستهای خود را در دوربینهای نظارتی باید حفظ کبند. تهران اما هشدار داده که بعد از مهلت توافق شده، این دادهها را پاک خواهد کرد.
انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین، روز یکشنبه گفت که انتظار دارد آژانس و ایران برای تداوم فعالیتهای نظارتی در ایران به توافق فنی لازم برسند.
ایران بر اساس قانون موسوم به «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» که آذر سال گذشته در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، به آژانس هشدار داده بود که اطلاعات مربوط به فعالیت سایتهای هستهای خود را از روز اجرای این قانون پاک خواهد کرد.
اما با وجود پایان مهلتی که مجلس تعیین کرده بود، دولت ایران و آژانس بینالمللی انرژی به توافق موقتی دراینباره دست یافتند.
با استفاده از گزارشهای خبرگزاری رویترز، شبکه کان اسرائیل و رادیو فردا؛ ف.ر/س.ن