وزیران خارجه کشورهای آلمان و سوئد روز سهشنبه ۲۱ خرداد ضمن ابراز نگرانی از اقدام احتمالی ایران در خروج از توافق هستهای به تهران هشدار دادند که این اقدام به «انزوای بینالمللی» جمهوری اسلامی منجر خواهد شد.
آنها همچنین ایالات متحده را به دلیل خروج از توافق هستهای و به مخاطره انداختن یک دهه تلاش دیپلماتیک هدف انتقاد قرار دادند.
مارگوت والستروم، وزیر خارجه سوئد، که در نشستی با موضوع خلع سلاح هستهای در استکهلم سخنرانی میکرد، خروج آمریکا از برجام را تصمیمی «بسیار غیرسازنده» توصیف کرد که به گفته او، نه تنها توافق هستهای با ایران را به خطر میاندازد، بلکه اعتبار مذاکرات قدرتهای جهانی با کره شمالی را نیز زیر سئوال میبرد.
اتحادیه اروپا و برخی از کشورهای اروپایی در تلاش هستند تا توافق هستهای موسوم به برجام را حفظ کنند، توافقی که با هدف عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای در تیرماه سال ۹۲ به دست آمد، اما این توافق با خروج آمریکا به شدت شکننده شده است.
در این میان قدرتهای اروپایی با راهاندازی سازوکاری به نام اینستکس تلاش میکنند که به رغم تحریمهای آمریکا همچنان به تجارت با ایران ادامه دهند، اما این سازوکار هنوز اجرایی نشده است.
از سویی تهران تهدید کرده که اگر دیگر طرفهای توافق هستهای نتوانند راهی برای کاهش تاثیر تحریمهای آمریکا پیدا کنند، تا ماه آینده دست به اقداماتی از جمله افزایش سطح غنیسازی اورانیوم خواهد زد.
اما هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، که به تازگی در تهران با مقامات جمهوری اسلامی دیدار کرد، روز سهشنبه هشدار داد که لغو توافق هستهای نه به سود اروپا خواهد بود و نه به سود ایران.
آقای ماس اظهار داشت: «در صورت عدم وجود این توافق، هیچ کسی دیگر نمیتواند با قاطعیت بگوید که ایران در پی تولید سلاح هستهای نخواهد رفت».
وی افزود: «اگر ایران از این توافق خارج شود، دچار انزوای بینالمللی میشود و به نقطهای باز میگردد که قبل از این توافق بود. همه تحریمها نیز باز میگردد. این به نفع ایران نمیتواند باشد».
وزیر خارجه آلمان پیش از این در تهران گفته بود که اروپا تلاش میکند تا منافع اقتصادی ایران در چارچوب برجام تأمین شود، اما نباید از آن انتظار «معجزه» داشت.
ایالات متحده آمریکا در ۱۸ اردیبهشت پارسال از توافق هستهای شش قدرت جهانی با ایران خارج شد ولی در عین حال بارها تاکید کرده که خواهان دستیابی به توافقی تازه با جمهوری اسلامی است که علاوه بر برنامه هستهای، فعالیتهای موشکی و نقش تهران در منطقه را در بر گیرد.
ایران هرگونه مذاکره با آمریکا را رد کرده است. با این حال در هفته اخیر وزیر خارجه آلمان به تهران سفر کرد و شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن، نیز در راه ایران است تا نقش نوعی میانجی برای کاستن از تنش بین ایران و آمریکا و حفظ برجام را ایفاء کند.
ایران پیش از برجام تحت تحریمهای شدید جامعه جهانی قرار داشت، تحریمهایی که قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز بر آن صحه گذاشته بود.