بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه قدرت اروپایی عضو برجام، روز جمعه ۱۴ مرداد با صدور بیانیهای مشترک بار دیگر از ایران بار خواستند تا «خواستههای غیرواقعی» و «فرابرجامی» خود از جمله مسائل نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کنار بگذارد و اکنون تصمیم نهایی را بگیرد.
این بیانیه که همزمان با دومین روز از بازگشت هیئتهای مذاکرهکننده به پایتخت اتریش منتشر شده است، تاکید دارد که «گفتوگوهای امروز در وین به معنای دور جدیدی از مذاکرات نیست».
بیانیه مورداشاره میافزاید که «اینها (صرفا) بحثهای فنی درباره واکنش ایرانیها به متنی است که جوزپ بورل، هماهنگکننده ارشد مذاکرات احیای برجام، برای تصمیمگیری نهایی روی میز گذاشته و مسئله اصلی بین ایران و آمریکاست».
تروئیکای اروپایی تاکید کردهاند که «متن توافق روی میز است» و «دور جدیدی از مذاکرات در کار نخواهد بود. ایران باید همین حالا و در حالی که هنوز امکانپذیر است، تکلیف انعقاد توافق را مشخص کند».
همزمان، کمیسیون اروپایی روز جمعه از روند جاری گفتوگوها به عنوان «آخرین تلاش» تهران و واشینگتن برای نجات برجام نام برد و غلبه بر بنبست فعلی را در گرو «تصمیمات سیاسی» دانست.
پیتر استانو، سخنگوی روابط خارجی اتحادیه اروپا، با اشاره به اینکه «اکنون زمان آخرین تلاش فرا رسیده است» گفت که این اتحادیه بهعنوان هماهنگکننده مذاکرات ماه گذشته متن پیشنهادی جدیدی ارائه کرد، زیرا دیگر جایی برای «مانور اضافی» نمانده است.
پیشتر، خبرگزاری بلومبرگ به نقل از دیپلماتهای اروپایی گزارش داد که ظاهرا ایران از خواستهای قبلی خود مبنیبر خروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست گروههای تروریستی آمریکا و همچنین اصرار خود بر دریافت تضمین برای عدم خروج مجدد ایالات متحده از برجام عقبنشینی کرده است.
بر اساس این گزارش، تهران اما همچنان در حال پافشاری بر تضمین تامین خواستهای اقتصادی خود است.
علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد ایران در وین، روز پنجشنبه با هیاتهای روسیه، چین و نماینده اتحادیه اروپا دیدار کرد.
پیشتر طرفهای حاضر در این گفتوگوها از پایین بودن انتظارات خود سخن گفتهاند و بر ضرورت امتیازدهی طرف مقابل تاکید کردهاند.
ایران با کاهش تعهدات برجامی خود، به نشانه خشم از ناتوانی کشورهای اروپایی در تعیین سازوکار مالی که برخی منافع اقتصادی ایران را تضمین کند، برنامه هستهای خود را در یک سال اخیر به میزان خیرهکنندهای توسعه داده است.
موضعگیری وزیر خارجه روسیه در مورد احیای برجام
در همین حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نیز روز جمعه در جریان سفر خود به پنوم پن، پایتخت کامبوج، گفت که توافق هستهای با ایران نباید حاوی هیچ شرط جدیدی باشد.
او که در یک نشست رسانهای در حاشیه اجلاس اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسه آن) سخن میگفت، مدعی شد که «ایالات متحده در تلاش است تا یک طرح تغییر یافته را مبنای یک توافق جدید قرار دهد» و مخالفت ایران با این امر «کاملا موجه» است.
وزیر خارجه روسیه تصریح کرد که «این طرح باید منحصرا به همان شکلی که به تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد رسیده است، بدون هیچگونه اضافات یا محدودیتی تجدید شود».
آقای لاوروف افزود که ایالات متحده «یکجانبه» از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام خارج شد و «چون واشینگتن سعی کرده آن را نابود کند، این واشینگتن است که باید موضع خود را مورد بازبینی قرار دهد و به توافق اصلی بازگردد».
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، پیشتر گفته بود که خواستهای ایران مذاکرات را به بنبست رسانده و در صورت خودداری جمهوری اسلامی از بازگشت به برجام، انزوای ایران تشدید خواهد شد.