منابع مطلع در اتحادیه اروپا به رادیوفردا خبر دادند که روز هشتم بهمن ماه و پس از ثبت رسمی «سازوکار ویژه» این اتحادیه برای تجارت با ایران، «جمعبندی» شورای اروپا در مورد مسائل مرتبط با ایران احتمالاً به تصویب خواهد رسید.
بنا بر پیشنویس این «جمعبندی» که رادیوفردا نسخهای از آن را مشاهده کرده است، اتحادیه اروپا در بیانیهای در قبال ایران که قرار است هفته آینده تصویب شود، درباره نقش ایران در تنشهای منطقه، و برنامه موشکی تهران ابراز نگرانی کرده اما همچنان از همکاری با ایران و حمایت از برجام سخن میگوید.
در سازوکار اتحادیه اروپا، «جمعبندی» مجموعهای از موضعگیریهای سیاسی در مورد یک موضوع خاص است که طی گفتوگوها در شورای اروپا تصویب میشود.
در این «جمعبندی» که انتظار میرود در روز دوشنبه هشتم بهمن تصویب شود، به موارد متعددی در قالب ۱۰ بند اشاره شده و از جمله در کنار «حمایت از برجام» و «ابراز تأسف از بازگشت تحریمهای آمریکا»، به موضوع ثبت رسمی اسپیوی مورد اشاره قرار گرفته است.
در مورد این سازوکار که به عنوان یکی از تلاشهای اتحادیه اروپا برای حفظ برجام از آن یاد شده، اعضا میگویند اسپیوی، به عنوان یک «نهاد خصوصی»، نه تنها برای تأثیر مثبت بر روابط تجاری و اقتصادی با ایران در نظر گرفته میشود بلکه «مهمتر از آن بر زندگی مردم ایران تأثیر خواهد داشت».
اعضای اتحادیه اروپا همچنین در «جمعبندی» تازه خود به موضوع «پیشرفت درباره اصلاحات مورد نیاز در زمینه تعهدات ایران بر مبنای افایتیاف» اشاره کرده و ابراز آمادگی کردهاند که در این راستا به همکاری با ایران از جمله برای ارائه کمکهای فنی در این زمینه ادامه دهند.
دولت ایران متعهد است که چهار لایحه مورد انتظار گروه ویژه اقدام مالی در زمینه مبارزه با پولشویی، جرایم سازمان یافته، و تأمین مالی تروریسم، به تصویب و اجرا بگذارد. با این حال، این لوایح راه همواری را در نهادهای تشکیلدهنده قوه مقننه ایران طی نکرده و پس از آنکه هر چهار لایحه پس از تصویب در مجلس با مخالفت شورای نگهبان روبهرو شدند، دو لایحه با نظر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسیدند.
انتظار میرود مجمع تشخیص مصلحت که وظیفه رفع اختلاف میان مجلس و شورای نگهبان را به عهده دارد، روز شنبه ششم بهمن در مورد لایحه الحاق به کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمانیافته موسوم به پالرمو اظهار نظر کند، و هنوز در مورد تعیین تکلیف لایحه الحاق به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، زمانی اعلام نشده است.
موضع اتحادیه اروپا در قبال دیگر رفتارهای ایران
اما روی دیگر سیاستهای اتحادیه اروپا در قبال ایران که در این «جمعبندی» به آن پرداخته شده، نگرانیهای کشورهای عضو درباره رفتارهای ایران است. بنا بر پیشنویس این «جمعبندی» که پیشبینی میشود به تصویب برسد، شورای اروپا از «شدت گرفتن تنشهای منطقهای و نقش ایران در این زمینه» ابراز نگرانی کرده است. در این زمینه شورا به طور مشخص به «نگرانی جدی» خود در زمینه نقشآفرینی نظامی ایران و حضور نیروهای نظامی ایران در سوریه پرداخته است.
نگرانی شدیدتر شورا در زمینه فعالیتهای ایران برای توسعه برنامه موشکهای بالیستیک است و این نهاد اروپایی از ایران میخواهد از این فعالیتها «خصوصاً پرتاب موشکهای بالیستیک» که «ناسازگار» با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است، دست بکشد؛ شورای اروپا در «جمعبندی» خود میگوید اینگونه اقدامات ایران «به بیاعتمادی بیشتر میانجامد و منطقه را ناامنتر میکند».
این شورا همچنین در «جمعبندی» خود، به موضوع حساس اقداماتی که ایران متهم است در خاک کشورهای اتحادیه انجام داده پرداخته و از «نگرانی عمیق خود را در این زمینه ابراز کرده است». همچنین این شورا درباره وضعیت حقوق بشر در ایران از جمله اعدام نوجوانان و وضعیت زنان ابراز نگرانی «جدی» کرده است.
بیانیهای مشتمل بر جمعبندی اتحادیه اروپا در مورد ایران، قرار بود هفته گذشته در جلسه وزیران خارجه این اتحادیه به تصویب برسد، اما بنا بر گزارشها از بروکسل، این موضوع به دلیل ثبت نشدن سازوکارویژه (اس پی وی) به تأخیر افتاد.
بروکسل در روز دوشنبه هشتم بهمن، البته میزبان نشست وزیران کشاورزی و شیلات اتحادیه اروپاست و پیشبینی میشود، بیانیه شورای اروپا در مورد ایران در این نشست مورد تأیید قرار گیرد.