در حالی که محافل مطبوعاتی در انتظار دور تازه گفت وگوهای اتمی نمایندگان قدرت‌های بزرگ و ایران هستند، در واشینگتن، بررسی چگونگی توافق احتمالی موسوم به توافق همه جانبه ادامه دارد.
ازجمله این بررسی‌های کارشناسانه، نشست «بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها» با همکاری «انستیتو برای علم و امنیت بین الملل»، مرکز «نوآوری در سیاست خارجی» و مرکز «سیاست مشترک احزاب»، در کاخ کنگره آمریکاست که در آن چند کارشناس سیاسی و اتمی به بررسی روند گفت وگوها و ضرورت‌های لازم از دیدگاه غرب پرداختند.
نشست روز سه شنبه، هشتم مهرماه در چارچوب چنین ضرورت هایی برپا شد و در آن نخستین سخنران، ری تکی، پژوهشگر و کارشناس سیاسی ایرانی تبار و از اعضای ارشد بخش مطالعات امور خاور میانه در شورای روابط خارجی بود.
آقای تکی با تاکید برتداوم ثبات استراتژی ایران در مذاکرات اتمی می‌گوید که خطوط قرمز تعیین شده از جانب رهبر جمهوری اسلامی تغییری نکرده و حتی برای یافتن یک فرمول تکنیکی سازنده در جهت قرار دادن این خطوط قرمز در چارچوب آن تلاش‌هایی صورت گرفته است.
به گفته این کارشناس سیاسی، در گفت وگوها هر دو طرف، با ارائه امتیازهای غیراتمی، در راه جلب یکدیگر کوشیده اند، از جمله طی دو هفته گذشته، برخی مقام های آمریکایی [در جریان گفت وگوهای نیویورک] پیشنهاد کردند که در صورتی که دولت ایران توافق اتمی را بپذیرد، کاهش تحریم ها می تواند با شتاب بیشتری همراه شود که توسعه اقتصادی ایران را با بهسازی بالایی بدنبال خواهد داشت و حتی می تواند به عادی شدن روابط بیانجامد.
ری تکی که پیش از این باعنوان مشاور ارشد، از اعضای کارکنان خارجه آمریکا بوده، نسبت به ادامه روند گفت وگوها خوشبین است و می‌گوید که هیچیک از طرف‌های گفت وگو، خواهان شکست مذاکرات نیستند و هیچ کس مایل نیست که شرایط پیش از توافق مقدماتی تجدید شود.
دیوید آلبرایت، مدیر انستیتو برای علم و امنیت بین الملل و از کارشناسان اتمی که در مورد برنامه هسته‌ای ایران مشورت های فنی در اختیار دولت و اعضای کنگره آمریکا قرار داده، در باره پیشنهادی که گفته می‌شود در مذاکرات نیویورک به ایران ارایه شده می‌گوید: «می توان با سه هزار سانتریفیوژ آی آر وان (آی آر یک) هم زیست، البته با کاهشی که در میزان ذخیره اورانیوم غنی شده همراه باشد».
آقای آلبرایت می افزاید: «حرف آخر این است که تعداد سانتریفیوژها [برای غنی سازی اورانیوم] در توافقنامه نهایی باید بسیار پایین باشد.»
او به گفته خانم وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا اشاره می‌کند که گفته است اگر می خواهید نسبت به هرگونه احتمال اجرا نشدن تعهد از سوی تهران مطمئن باشید، متن و شروط توافقنامه [همه جانبه] باید آنچنان باشد که در چارچوب آن، هیچ خطایی، شانس موفقیت نداشته باشد.
مارک دوبویتز، مدیر ارشد بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها، از جمله کارشناسان سیاسی در این نشست بود که در آغاز سخنان خود، با آنچه که او از آن با عنوان «فلسفه کاهش فشارهای تحریمی» یاد کرد، به گونه اساسی مخالفت ورزید.
آقای دوبویتز می‌گوید با کاهش تحریم‌ها، اهرم فشار اقتصادی به حکومت ایران کنار گذاشته شده، در حالی که برای رسیدن به توافق و اعمال آن، فشار اقتصادی ضروری بود.
او نسبت به سخنان خانم وندی شرمن معاون سیاسی وزارت خارجه آمریکا در گفت وگو با صدای آمریکا ابراز نگرانی می‌کند که گفته است پس از امضای توافقنامه، آمریکا بیدرنگ و به‌طور گسترده‌ای از میزان تحریم‌ها خواهد کاست.
این کارشناس سیاسی، چنین اقدامی را اشتباه توصیف می کند و می گوید: «با از دست دادن اهرم فشار اقتصادی، ایالات متحده، وسیله‌ای برای اعمال دقیق مفاد توافقنامه نخواهد داشت.» او با این حال، از استراتژی آمریکا در گفت وگوها و تمایل موکد دولت باراک اوباما برای حل دیپلماتیک مساله اتمی ایران جانبداری می‌کند.
آقای دوبویتز در توضیح کاستی ها در مذاکرات می‌گوید: «هرچه که در چارچوب توافقنامه روی دهد، مدت زمانی محدود و غروبی خواهد داشت. بسیاری از قیدها و الزامات از بین خواهد رفت و نهایتا دولت ایران در چارچوب «ان‌پی‌تی» قدرت اتمی محسوب خواهد شد و تنها مشمول تنگناهایی مشابه محدودیت‌های هلند و آلمان و ژاپن خواهد شد. این امر بسیار خطرناک است چرا که ما، نه با پادشاهی هلند که با علی خامنه ای ایران مذاکره می‌کنیم».
