روزنامه اسرائیلی هاآرتص یکشنبه ۲۲ فروردین گزارش دادهاست که دولت ارمنستان از اسرائیل بهخاطر فروش جنگافزار به جمهوری آذربایجان، بهویژه پهپادهای تهاجمی، و امکان دادن به این جمهوری برای استفاده از این جنگافزار در نبردهای اخیر با ارمنستان شکایت کردهاست.
بر اساس این گزارش، آرمن ملکونیان، سفیر ارمنستان در مصر که سفیر غیرمقیم در اسرائیل نیز هست، هفته گذشته «اعتراض تند» ارمنستان را به دولت نتانیاهو ابلاغ کردهاست.
بهنوشته هاآرتص، سفیر ارمنستان تأکید کردهاست که کشورش انتظار دارد که اسرائیل نگذارد جمهوری آذربایجان از جنگافزار خریداری شده از اسرائیل در نبرد با ارمنستان استفاده کند.
بر اساس شکایت دولت ایروان، ارتش جمهوری آذربایجان در نبردهای روزهای اخیر بر سر منطقه قرهباغ کوهستانی، با کاربرد برخی از جنگافزارهای اسرائیلی شماری از ارمنیها را کشتهاست.
نزاع جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر ناحیه «ناگورنو قرهباغ» (قرهباغ کوهستانی) بعد از ۲۲ سال، در روزهای گذشته بار دیگر زبانه کشید و بر اساس گزارشها، بیش از سی تن از نظامیان دو کشور کشته شدند.
جمهوری آذربایجان اعلام کرده بود که در این نبردها متحمل ۱۲ کشته و «بیش از صد زخمی» شده است؛ ارمنستان رقم مشخصی ارائه نکرد اما تأکید نمود که «تلفات سنگینی به قوای متجاوزین» وارد کردهاست.
رسانههای اسرائیل هفته گذشته گزارش دادند که سازمان صنایع تسلیحاتی این کشور خرداد سال گذشته (ژوئن ۲۰۱۵) فروش جنگافزار به ارتش جمهوری آذربایجان و از جمله، پهپادهای تهاجمی از نوع «هاروپ» را تأیید کرده بود.
روزنامه واشینگتنپست هفته گذشته گزارش داده بود که در حمله یک پهپاد از نوع «انتحاری» که از سوی ارتش جمهوری آذربایجان به کار رفت، کاروانی از خودروهای نظامی ارمنستان هدف قرار گرفت و در آن هفت نفر از نظامیان این کشور کشته شدند.
هاآرتص یکشنبه ۲۲ فروردین گزارش داد که رقم معامله نظامی که سال ۲۰۱۲ میان اسرائیل و آذربایجان امضا شد، فروش یک میلیارد و ششصد میلیون دلار جنگافزار اسرائیلی به ارتش جمهوری آذربایجان بود، که پهپادهای پیشرفته و «انتحاری» را نیز در بر میگرفت.
همزمان، به نوشته هاآرتص، دولت جمهوری آذربایجان نیز از اینکه اسرائیل در مورد نزاع این کشور با ارمنستان برسر قرهباغ کوهستانی «سکوت» کرده، شکایت کردهاست.
علی حسناف، مشاور الهام علیاف، رئیس جمهوری آذربایجان هفته گذشته در مصاحبه با جروزالم پست گفت، دولت باکو انتظار دارد اسرائیل موضعگیری کند و از مناسبات نزدیک خود با آمریکا بهره گیرد تا دیدگاه جمهوری آذربایجان در منازعه نظامی با ارمنستان را تقویت کند.
آویگدور لیبرمن وزیر پیشین امور خارجه اسرائیل که در زمان او مناسبات نزدیکتری با جمهوری آذربایجان برقرار شد، هفته گذشته گفته بود، اسرائیل باید در کنار جمهوری آذربایجان بایستد.
اما دولت اسرائیل به شکایت جمهوری آذربایجان و نیز این فراخوانی لیبرمن در خصوص لزوم موضعگیری علنی در خصوص نزاع بر سر قرهباغ کوهستانی واکنش علنی نشان نداد.
قرهباغ کوهستانی منطقهای متعلق به جمهوری آذربایجان است اما اکثر مردم آن ارمنی هستند. از سال ۱۹۹۱، در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، و استقلال جمهوریها، قرهباغ کوهستانی نیز اعلام استقلال کرد؛ امری که به جنگ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان انجامید.
نبردهای دو کشور در سال ۱۹۹۴ خاتمه یافته بود. در همین حال، روسای جمهوری آذربایجان و ارمنستان بعد از نبردهای روزهای اخیر بلافاصله با آتشبس موافقت کردند.
روزنامه هاآرتص نوشتهاست که غیرمذهبی بودن حکومت جمهوری آذربایجان با وجود آنکه اکثریت مردم آن شیعه هستند، و نزدیکی این جمهوری به مرزهای ایران، از منظر اسرائیل، یک امتیاز مهم محسوب میشود.
ژنرال موشه یعلون وزیر دفاع اسرائیل سپتامبر ۲۰۱۴، شهریور ۱۳۹۳، از جمهوری آذربایجان دیدار کرده بود.
بهنوشته هاآرتص، خرید نفت از آذربایجان نیز برای اسرائیل اهمیت زیادی دارد و در برابر، اسرائیل به تأمینکننده اصلی جنگافزار برای جمهوری آذربایجان در سالهای اخیر مبدل شدهاست.
بر اساس این گزارش، فروش جنگافزار اسرائیلی به آذربایجان، بسیار فراتر از قرارداد سال ۲۰۱۲ بوده و به بیش از پنج میلیارد دلار رسیدهاست.
بهنوشته هاآرتص، برخی از مقامات در خود اسرائیل ابراز نگرانی کرده بودند که فروش این میزان چشمگیر تسلیحات اسرائیلی به آذربایجان، آتش جنگ میان این کشور با ارمنستان برسر قرهباغ را دوباره شعلهور کند.
علیاکبر ولایتی وزیر خارجه اسبق ایران شنبه شب ۲۱ فروردین در مصاحبه با شبکه اول سیمای ایران گفت این ارزیابی مطرح است که «دست خارجی در پشت بحران قرهباغ است تا برای روسیه در ناحیه قفقاز مشکلات ایجاد کنند».
استانداری آذربایجان شرقی در ایران نیز اعلام کرد که سه گلوله توپ شلیک شده از سوی ارمنستان در این نبردها به ایران اصابت کرده بود.
حسن روحانی هفته گذشته در تماس تلفنی جداگانه با سرژ سرکیسیان و الهام علیاف، روسای جمهوری ارمنستان و آذربایجان، خواهان خاتمه نزاع و حل مسئله قرهباغ کوهستانی از طریق مذاکره شد.