در حالی که سازمان بهداشت جهانی می‌گوید هر هفته ده هزار مورد جدید به ابولا مبتلا می‌شوند، نگرانی‌ها در مورد این بیماری در اروپا و آمریکا نیز افزایش یافته‌است.
سازمان ملل خواستار افزایش بیست برابری کمک‌ها برای مقابله با ابولا شده و رهبران آمریکا و چهار کشور اروپایی نیز شیوع بیماری ابولا را «جدی‌ترین مسئله اضطراری بهداشتی بین‌المللی در سال‌های اخیر» دانسته‌اند.
شورای امنیت نیز خواستار تامین آزمایشگاه‌های سیار، بیمارستان‌های صحرایی، کارکنان آموزش‌دیده، متخصصان درمانی و تجهیزات حفاظتی برای مقابله با ابولا شده‌است.
بر اساس آمارهای منتشرشده، تاکنون نزدیک به ۴۵۰۰ نفر بر اثر ابتلا به این بیماری جان خود را در سیرالئون، لیبریا و گینه از دست داده‌اند. پژوهشگران ویروس ابولا را کشنده‌ترین ویروسی می‌دانند که تاکنون به بدن انسان راه پیدا کرده‌است.
در گفت‌وگو با دکتر محمد جواد امان، میکروبیولوژیست و مدیر علمی شرکت دارویی آی‌بی‌تی که بیش از ۱۴ سال است بر روی این ویروس تحقیق می‌کند، نخست از او درباره پیشرفت جامعه پزشکی برای تولید واکسن و یافتن راهی برای درمان این بیماری پرسیده‌ایم:
جواد امان: الان ما زیاد دور نیستیم از آن نقطه که بتوانیم بگوییم یک داروی واکسنی برای ابولا داشته باشیم. تصور من این است که یک تا دو سال دیگر طول می‌کشد تا یک واکسن برای استفاده در سطح وسیع آماده باشد. البته استفاده در مقیاس محدودتر برای تحقیقات کلینیکی در همین چند ماه آینده انجام خواهد شد. داروهای مختلفی هم هستند که برای استفاده علیه ابولا کاندیدا هستند و چند تا از آنها هم در مورد بعضی از بیماران تست شده. مشکلی که برای این داروها هست این است که تولید آن یک مقدار مشکل است و زمان می‌برد و متاسفانه الان در این اپیدمی که هست ما نوعی در مسابقه با زمان قرار گرفته‌ایم. فکر نمی‌کنم داروهایی که وجود دارد بتواند تاثیر خیلی تعیین‌کننده‌ای برای جلوگیری از گسترش اپیدمی داشته باشد. احتمالاً این داروها در این اپیدمی آزمایش خواهند شد ولی استفاده موثر آنها برای اپیدمی‌های آینده خواهد بود.
در این فاصله یک تا دو ساله که شما پیش‌بینی می‌کنید برای داشتن یک واکسن همگانی، چقدر امکان دارد این بیماری گسترش پیدا کند و دامنه آن از آفریقا به خاورمیانه هم کشیده شود؟
به هر حال الان که گسترش پیدا کرده و این نشان می‌دهد که این خطر وجود دارد. منتها این مواردی از ابولا احتمالاً خارج از آفریقا یا سه تا کشوری که مرکز اصلی‌اش هستند، همچنان محدود خواهد بود به خاطر این که کشورها تدابیری خواهند اندیشید برای اینکه جلوگیری کنند از ورود بیماران به کشور و وقتی هم وارد می‌شوند یک سری تدابیر هست که برای جلوگیری از گسترش آن انجام می‌شود. یعنی ممکن است اینجا و آنجا مسافری برود، از این کشورهای آفریقایی و این ویروس را با خودش ببرد آنجا و شاید چند نفری را هم در کشورهای دیگر مبتلا کند به بیماری.
اما این جور اپیدمی‌های کوچک قابل کنترل است چون به محض اینکه بیمار را ایزوله کنید و توی قرنطینه قرار دهید می‌توانید آن چرخه اپیدمی را ببرید، اگر برای خاورمیانه صحبت می‌کنید، وگرنه برای کشورهایی هست که وضعیت بهداشت عمومی‌شان خیلی ضعیف است. من فکر می‌کنم مثلاً کشوری مثل ایران توانایی زیادی دارد برای اینکه از گسترش یک چنین بیماری اگر بیماری با این ویروس وارد کشور شود جلوگیری کند؛ ولی خب کشورهای ضعیف‌تری هستند مثل افغانستان، پاکستان که اینها خطری بزرگترند؛ ولی من فکر نمی‌کنم که در آینده نزدیک امکان یک اپیدمی بزرگ در کشورهای خارج از آفریقا وجود داشته باشد.
برخی از کشورها اعلام کردند که پس از تمام شدن سفر حج با کنترل درجه حرارت بدن بیماران توانستند متوجه شوند که هیچ بیمار مبتلا به ابولا وارد کشور آنها نشده. آیا صرفاً با کنترل دمای افراد می‌شود متوجه شد که آنها مبتلا به ابولا هستند یا نه و امکانات و تجهیزات پیشرفته‌تری را باید مورد توجه قرار داد؟
اگر بخواهیم برای تشخیص برویم نه. تکنولوژی باید پیشرفته‌تر از آن باشد. این متدها الان وجود دارد؛ و خیلی مهم است برای کشورها که در هر کشوری یک آزمایشگاه وجود داشته باشد که بتواند با اطمینان کامل این بیماری را تشخیص دهد؛ که این وظیفه مقامات بهداشتی این کشورها است که چاره‌ای برای آن بیندیشند و این آیکون آزمایشگاه‌ها را در کشور خودشان درست کنند. اما به هر حال اندازه‌گیری دمای بدن همیشه یک راه خیلی کوتاه و ساده است برای این که بعضی از این مواردی را که ممکن است وارد کشوری شود بتوانند پیدا کنند. تکنیک‌هایی که الان وجود دارد برای تست آزمایشگاهی پیچیده‌تر از آن است که بشود در فرودگاه انجام داد.
یکی از کارهایی که باید انجام شود این است که تست‌هایی باید به وجود بیاید که بتواند در عرض زمان خیلی کوتاه شاید بیست دقیقه تا نیم ساعت بیماری را تشخیص دهد. این کار دارد انجام می‌شود. تلاش‌های زیادی در حال انجام است و ما هم روی این کار می‌کنیم. فکر می‌کنم مثلاً شش ماه دیگر چنین تستی وجود داشته باشد؛ ولی تا آن موقع چاره‌ای نیست جز اینکه بر اساس دمای بدن حرکت کنیم. اما واقعاً راه جلوگیری از گسترش بیماری این نیست که در کشورهای دیگر دنیا اینجا و آنجا بتوانیم سعی کنیم افراد را تست کنیم و امیدوار باشیم همه موارد را بتوانیم پیدا کنیم. راهش این است که اپیدمی در خود کشورهای مبداء جلویش گرفته شود. در این زمینه کارهای زیادی انجام می‌شود ولی کار بزرگ و دشواری است.
