به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس و رسانههای ترکیه، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، روز دوشنبه ۲۳ آذر به اسرائیل برای از سرگیری مناسبات دوستانه چراغ سبز نشان داد.
آقای اردوغان در جمع خبرنگارانی که او را از بازگشت از سفر به آسیای میانه همراهی میکردند، گفت «برگرداندن روابط ترکیه و اسرائیل به حالت عادی، به نفع تمامی منطقه است».
این سخنان آقای اردوغان در حالی بیان میشود که تیرگی شدید روابط دولت او با مصر ادامه دارد؛ دولت وی دستخوش بحران مناسبات با روسیه شده؛ روابط حسنه پیشینش با ایران در برخی زمینهها دچار تغییراتی شده و با دولت بغداد نیز بر سر حضور صدها نظامی ترکیه در شمال عراق درگیر است.
در همین حال، آقای اردوغان روز دوشنبه تأکید کرد که اسرائیل باید شرطهای ترکیه را اجابت کند؛ به خانوادههای قربانیان کشتی ماوی مرمره غرامت شایسته بپردازد و از غزه نیز رفع حصر کند.
روابط اسرائیل و ترکیه از بهار ۲۰۱۰ بر سر ماجرای کشتی ماوی مرمره که برای رفع حصر غزه در دریای مدیترانه حرکت میکرد، و مورد حمله ارتش اسرائیل قرار گرفت، تیره شد.
ترکیه از کشته شدن ده تن از شهروندانش و زخمی شدن دهها تن دیگر در حمله تکاوران دریایی اسرائیل خشمگین بود و آن را نخستین حمله خارجی به شهروندان خود بعد از جنگ جهانی اول اعلام کرده بود.
در همین حال، روابط ترکیه و اسرائیل در پنج سال گذشته هرگز قطع نشد؛ سفارت اسرائیل در آنکارا فعالیت کرده و سفارت ترکیه در تلآویو نیز با وجود غیبت طولانی شخص سفیر، از سوی سایر دیپلماتهای ارشد ترکیه اداره شدهاست.
تا پیش از ماجرای کشتی مرمره آبی، اسرائیل و ترکیه از نزدیکترین دوستان منطقهای محسوب میشدند و همکاریهای گسترده، حتی در عرصه نظامی و امنیتی، داشتند.
وزیر انرژی اسرائیل هفته گذشته گفت، ترکیه که با تحریمهای روسی روبرو شدهاست، برای خرید گاز از حوزههای گازی تازه کشف شده در اسرائیل نیز ابراز علاقه کردهاست.
تنش در مناسبات ترکیه با دولتهای منطقه
از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه، ترکیه یکی از نخستین کشورهایی بود که بر کنارهگیری بشار اسد اصرار کرد؛ دیدگاه قاطع حکومت ترکیه علیه رژیم سوریه تا حال دستخوش تزلزل نشدهاست.
ترکیه در ماجراهای سیاسی مصر نیز با قاطعیت در کنار محمد مرسی و اخوان المسلمین قرار گرفت و حاضر به شناسایی حکومت عبدالفتاح السیسی نشد و رژیم او را «کودتایی» نامید.
ماه گذشته نیز با سرنگونی یک جنگنده سوخوی روسی در مرز سوریه و ترکیه با آتش سامانه پدافند ترکیه، روسیه سوگند خورد که از ترکیه «بهای سنگینی» بگیرد؛ مناسبات مسکو- آنکارا از آن حادثه تا حال دچار تلاطم شدید شدهاست.
اندکی بعد از تیرگی شدید روابط مسکو- آنکارا، رئیس جمهوری ترکیه از ایران نیز قاطعانه خواست از مطرح شدن «اکاذیب» در مورد خانواده او در ارتباط با معاملات نفتی با داعش، دوری کند؛ درخواست ترکیه روابط نزدیک پیشین آنکارا با ایران را تحت تأثیر منفی قرار دادهاست.
عراق نیز جمعه گذشته رسماً از ترکیه به شورای امنیت بخاطر حضور صدها نظامی ترکیه در شمال عراق شکایت کرد؛ ایران در ماجرای درگیری عراق با ترکیه، از دولت بغداد حمایت کردهاست.
در همین حال، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری ایران، این هفته با آقای اردوغان دیدار کرد؛ دیداری که ظاهراً پرچم جمهوری اسلامی در آن وجود نداشت و صندلی انتخاب شده برای آقای جهانگیری نیز با صندلی آقای اردوغان متفاوت بود، تا شاید، تفاوت جایگاه آندو نشان داده شود.