یک روز پس از وقوع چند انفجار در شرق افغانستان که براساس گزارشها گروه حکومت اسلامی «داعش» مسئولیت آن را بر عهده گرفته، روسای جمهوری ایران و افغانستان بر همکاری در مقابله با داعش تأکید کردند.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان، روز یکشنبه ۳۰ فروردین، در مصاحبه مطبوعاتی با همتای ایرانی خود در تهران گفت که بدون همکاری منطقهای نمیتوان با «پدیده شومی نظیر داعش» مبارزه کرد.
وی اضافه کرد: «همکاری دوجانبه، سه جانبه و منطقهای ضروری است زیرا ما با خطر جدی و اشکال مختلف تروریسم روبهرو هستیم.»
در همین حال به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، نیز از توافق دو کشور برای همکاری در زمینه مقابله با «تروریسم، خشونت و افراطیگری در منطقه بهویژه در مرز میان ایران و افغانستان» خبر داد و افزود که باید در «موارد لزوم با هماهنگی، همکاریهای عملیاتی داشته باشیم.»
آقای روحانی با اشاره به مذاکرات رئیسان جمهور دو کشور درباره «امنیت کل منطقه» تأکید کرد: «باید دو کشور به کشورهای دیگر منطقه یاری کنیم زیرا معضلاتی که امروز در منطقه وجود دارد اختصاص به یک کشور ندارد و به تدریج کل منطقه را فرا میگیرد.»
محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان، روز یکشنبه برای انجام سفری دو روزه وارد تهران شد. این اولین سفر رئیس جمهور جدید افغانستان به ایران است.
یک روز پیش از انجام این سفر، وقوع چند انفجار در شهر جلالآباد، مرکز ولایت ننگرهار در شرق افغانستان، باعث کشته و زخمی شدن بیش از صد نفر شده بود.
ذبیحالله مجاهد که خود را سخنگوی طالبان معرفی میکند، این انفجارها را به دلیل برجای گذاشتن تلفات غیرنظامیان محکوم کرده و دست داشتن این گروه در آنها را رد کردهاست.
در عین حال بنابر نوشته سایت بخش افغانستان رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، شاهدالله شاهد که خود را سخنگوی داعش معرفی کرده، مسئولیت این انفجارها را برعهده گرفتهاست.
در سال گذشته مقامات ایرانی از دستگیری تعدادی از شهروندان افغان خبر دادهاند که به گفته آنان قصد ملحق شدن به گروه داعش را داشتهاند.
از جمله قاسم رضایی، فرمانده مرزبانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی، روز دوشنبه ۱۵ دی ۹۳، از دستگیری «سه شهروند افغان» خبر داده بود که به گفته او با «تجهیرات انفجاری» وارد ایران شده و «قصد پیوستن به گروه داعش را داشتند.»
در ۱۷ شهریورماه سال گذشته نیز عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، نیز از دستگیری «سه شهروند افغان و پاکستانی» که قصد «ملحق شدن به داعش» را داشتهاند، خبر داده بود.
موضوع مهاجران افغان در ایران
حسن روحانی روز یکشنبه در بخش دیگری از سخنان خود از مطرح شدن موضوع مهاجران افغان در مذاکرات خصوصی روسای جمهوری دو کشور خبر داد.
وی اضافه کرد: «قرار شد همه افرادی که در کشور ما حضور دارند به دقت ثبت نام شوند و دو دولت بتوانند تصویب کنند تا افرادی که میخواهند در ایران حضور پیدا کنند چه برای فعالیت اقتصادی و کاری و چه برای تحصیل و مسائل علمی؛ در چارچوب روادید و به طور قانونی این تردد انجام گیرد.»
اخراج گسترده افغانها از ایران و صدور بعضی از بخشنامهها و قوانین تبعیضآمیز علیه آنها در سالهای اخیر موضوع بحثهای دامنهداری در ایران بودهاست.
در همین حال دهها تن از مردم افغانستان ۹ دی ۹۳، در تظاهراتی مقابل سفارت ایران در کابل خواستار رعایت «عدالت و برابری» درباره مهاجرین افغان در ایران و پایان دادن به شرایط به گفته آنان «تبعیضآمیز» شده بودند.
به گفته محمد محقق، معاون دوم رئیس اجرایی حکومت افغانستان، از میان بیش از دو میلیون افغان مقیم در ایران، یک میلیون نفر، مدارک قانونی اقامت ندارند و آنها با محدودیتهایی مواجه هستند.
این درحالی است که عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، روز دوشنبه ۲۴ فروردین، درباره حضور غیرقانونی تعدادی از اتباع خارجی در ایران گفته بود: «تا کنون توانستهایم ۹۰۰ هزار نفر از این اتباع را از کشور خارج کنیم ولی باز هم با توجه به شرایط مرزی این اتباع در داخل کشور وارد و یا خارج میشوند.»
وزارت امور خارجه ایران در آذرماه ۹۳ اعلام کرده بود که اقامت ۴۵۰ هزار تبعه افغانستان در ایران که مشمول «طرح ساماندهی» هستند، به مدت شش ماه تمدید شدهاست.