حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز دوشنبه ضمن راه‌اندازی مرحله اول پالایشگاه جدیدی به نام «ستاره خلیج فارس»، گفت که با آغاز تولید در این پالایشگاه، تا پایان امسال واردات بنزین به ایران قطع می‌شود.
ایران همواره به خاطر ضعف ظرفیت پالایشی، واردکننده بنزین از خارج بوده است و طی ۱۰ ماه منتهی به پایان سال گذشته خورشیدی روزانه حدود ۱۱٫۸ میلیون لیتر بنزین وارد کرده است.
به گزارش خبرگزاری رسمی ایرنا، در روز ملی خلیج فارس، با حضور حسن روحانی در پالایشگاه «ستاره خلیج فارس» واقع در غرب شهر بندرعباس، مرحله اول این طرح راه‌اندازی شد.
بنا بر گزارش‌ها، این پالایشگاه به تنهایی معادل ۶۶ درصد مجموع تولید دیگر پالایشگاه‌های ایران، بنزین تولید خواهد کرد. بر این اساس، استان هرمزگان با دارا بودن سه پالایشگاه نفت به تنهایی تأمین‌کننده ۳۵ درصد از بنزین ایران شده است.
به گفته رئیس‌جمهوری ایران، دولت یازدهم یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار برای تکمیل پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس هزینه کرده است.
آقای روحانی با اشاره به برنامه‌ریزی برای صادرات بنزین افزود تا پایان امسال واردات بنزین قطع می‌شود و به تدریج حرکت به سمت صادرات این فرآورده آغاز خواهد شد.
بنا بر گزارش‌ها با بهره‌برداری ازمرحله نخست این پالایشگاه روزانه ۱۲ میلیون لیتر بنزین یورو ۴، چهار و نیم میلیون لیتر گازوئیل یورو۴، یک میلیون لیتر نفت سفید یورو ۴ و یک میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر گاز مایع (ال‌پی‌جی) یورو ۴ تولید می‌شود.
به گفته عبادالله عبداللهی فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء با بهره‌برداری کامل از پالایشگاه ستاره خلیج فارس و تولید ۳۶ میلیون لیتر بنزین با کیفیت یورو ۴ و ۵، تولید بنزین در ایران به بیش از ۱۰۰ میلیون لیتر در روز خواهد رسید که افزون بر قطع واردات بنزین، امکان صادرات این فرآورده و افزایش کیفیت سوخت مصرفی داخل نیز فراهم شده و ایران به جرگه صادرکنندگان بنزین می‌پیوندد.
خوراک (میعانات گازی) مورد نیاز پالایشگاه ستاره خلیج فارس از طریق یک خط لوله به طول بیش از ۳۸۸ کیلومتر از پالایشگاه‌های گازی عسلویه تأمین می‌شود.
ایران در کل برنامه‌ریزی کرده است که با سرمایه‌گذاری ۱۴ میلیارد دلاری در شش پالایشگاه قدیمی خود هم کیفیت محصولات تولیدی را به استانداردهای بالا مانند یورو ۴ برساند، هم اینکه سهم محصولات با کیفیت بالا مانند گازوئیل و بنزین را افزایش دهد.
ایران همچنین چند پروژه عظیم پالایشگاهی جدید به نام‌های «ستاره خلیج فارس، سیراف و آناهیتا و بهمن گنو» را در دست دارد که هدف آن افزودن حدود یک میلیون و ۲۹۰ هزار بشکه به ظرفیت پالایشگاهی و رساندن آن به ۳٫۱ میلیون بشکه در روز طی پنج سال آینده است.
مسئله میزان تولید و بنزین‌های آلوده
خودکفایی در تولید بنزین یکی از آرزوهای دیرینه در ایران بوده و پیش از این نیز ادعاها و تلاش‌هایی در این زمینه صورت گرفته است.
محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهوری سابق ایران در ۲۹ مرداد ۱۳۸۸ اعلام کرد ایران می‌تواند ظرف یک هفته همه بنزین مورد نیاز خود را در داخل کشور تولید کند.
وی هنگامی این سخنان را بر زبان آورد که ایران حدود ۴۰ درصد نیاز خود را به بنزین از طریق واردات تأمین می‌کرد.
این گفته رئیس دولت دهم در واکنش به تصویب لایحه‌ای بود که سه هفته پیش از آن توسط مجلس سنای ایالات متحده صورت گرفته بود و بر اساس آن کمپانی‌هایی که به جمهوری اسلامی بنزین می‌فروختند توسط وزارت انرژی این کشور تحریم می‌شدند.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، محمود احمدی‌نژاد گفته بود: «ما اکنون در صنعت خود به آن چنان ظرفیتی رسیده‌ایم که در ظرف یک هفته با تغییر خط تولید می‌توانیم کل بنزین خود را تأمین کنیم».
با این حال طرح ضربتی ایران برای افزایش تولید بنزین به دلیل ناتوانی در رعایت اصول استاندارد منجر به افزایش آلودگی شهرها شد.
ولی محمود احمدی‌نژاد ۹ آذر ۱۳۸۹ طی یک نشست مطبوعاتی در توضیح علت افزایش آلودگی هوا تنفس ۸ میلیون تهرانی را دخیل دانست و خطاب به خبرنگار ایسنا گفت: «اگر خودرویی هم در خیابان‌ها حرکت نکند، بازدم هشت میلیون انسان که طی آن منواکسیدکربن و سایر گازها منتشر می‌شود، آلودگی ایجاد می‌کند و جریان هوا برقرار نمی‌شود، ضمن اینکه در برخی ایام سال پدیده وارونگی هوا نیز شکل می‌گیرد».
با وجود پذیرش تحت‌اللفظی آلودگی هوا توسط محمود احمدی‌نژاد ولی فریبرز پناهی مجری طرح بنزین پتروشیمیایی طی مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۸۹ ضمن آن‌که اعتراف کرد ترکیبات آروماتیکی آن تا حدودی بالاست اما افزود: «این بنزین به عنوان بنزین نهایی تحویل جامعه نمی‌شود بلکه وارد واحد پول پالایشگاه‌های دیگر می‌شود و با بنزین اکتان پایین ترکیب شده و یک بنزین استاندارد با درصد مواد آروماتیک پایین و اکتان نرمال تولید می‌شود که با استاندارد یورو نیز مطابقت دارد».
اما وی پس از یک سال، آلوده بودن بنزین تولیدی را تأیید کرد و طی مصاحبه‌ای در توضیح دلیل آلودگی بنزین پتروشیمیایی اعتراف کرد که روند اجرایی تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی بدون استفاده از روند اصلاح و بهسازی بود.
وی تأکید کرد برخلاف طرحی که وی تهیه کرده بود همان چیزی که در پتروشیمی‌ها تولید می‌شد را بدون هیچ‌گونه روند اصلاحی و رساندن آن به استانداردهای روز تحویل پالایشگاه‌ها می‌دادند.
این موضوع را معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست نیز تأیید کرد و آذر ۱۳۹۰ در نشست تخصصی بررسی تأثیر آلودگی هوا بر جانبازان شیمیایی گفت: «قرار بود یک سیاست مقطعی بدون توجه به سلامت مردم و محیط زیست در خصوص بنزین داشته باشیم، اما این سیاست بلند مدت شده است… در حال حاضر تحت هیچ شرایطی بنزین عرضه شده فعلی قابل قبول نیست و بر اساس اندازه‌گیری‌های جدید از طرف شرکت کنترل کیفیت هوا میزان بنزن بنزین فعلی که بسیار خطرناک و سرطان‌زا است ۳۵ برابر حد مجاز شهر تهران بوده که نسبت به سال گذشته وضعیت بدتر شده است».
هنوز مشخص نیست روند خودکفایی بنزین که از دهم اردیبهشت همزمان با روز ملی خلیج فارس آغاز شده است با غلبه بر کاستی‌های تولید این حامل انرژی صورت گرفته یا باز هم امکان افزایش آلودگی هوا با استفاده از این نوع بنزین وجود خواهد داشت.
عباس کاظمی مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در مراسم بهره‌برداری از مرحله نخست پالایش نفت ستاره خلیج فارس از پالایشگاه میعانات گازی این مجموعه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ذی‌نفعان برجام نام برد و بیان کرد: «برجام موتور توسعه این پالایشگاه را روشن کرد».
