«قصد داریم ظرفیت فرودگاه امام را سالانه به ۴۵ میلیون نفر برسانیم و به هاب [مرکز ترددی] منطقه تبدیل شویم»؛ این سخنان عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی ایران است. سخنانی که اگر به واقعیت نزدیک شود ایران را به رقیبی برای کشورهای حاشیه خلیج فارس تبدیل خواهد کرد.
هماکنون قطر و امارات متحده عربی با توسعه خطوط هوایی و توسعه زیرساختهای بسیار قوی بهویژه فرودگاههای مدرن به کانون پروازی و ترانزیتی در منطقه خاورمیانه تبدیل شدهاند. فرودگاه بینالمللی دبی به تنهایی در سال توان پذیرش ۷۰ میلیون مسافر را دارد این در حالی است که فرودگاه بینالمللی امام خمینی تنها میتواند سالی ۶ میلیون مسافر را پذیرش کند.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی ایران گفتهاست: «قرار است یک ترمینال سریع طی یک سال با منابع سرمایهگذار (شرکتهای فرانسوی ا.د. پ؛ و بوئینگ) ایجاد و عملیات ترمینال موجود به این ترمینال منتقل شود. علاوه بر این یک ترمینال دیگر در فرودگاه امام با عنوان ترمینال سلام با ظرفیت حدود پنج میلیون مسافر در حال ساخت است که انشاءالله برای پاییز ۹۵ بهرهبرداری میشود.»
او افزودهاست که «با تکمیل دو ترمینال مذکور، عملیات اعزام و پذیرش ترمینال موجود فرودگاه بینالمللی امام به دو ترمینال موقت و ترمینال سلام منتقل میشود تا ترمینال موجود با ظرفیت ۱۲ میلیون مسافر در سال نوسازی کامل شود. در حال حاضر ظرفیت ترمینال موجود فرودگاه بینالمللی امام خمینی حدود شش میلیون مسافر است اما سالانه حدود هشت میلیون مسافر از طریق آن اعزام و پذیرش میشود لذا با مشکلات زیادی مواجه است. همزمان ترمینال دیگری تحت عنوان ترمینال ایرانشهر با ظرفیت ۳۰ میلیون مسافر در مدت ۴۰ ماه ساخته میشود بنابراین امیدواریم طی چهار سال آینده ظرفیت مسافری فرودگاه بینالمللی امام به ۴۵ میلیون مسافر در سال افزایش یابد تا به هاب منطقه تبدیل شود.»
البته ایران به غیر از فرودگاه امام خمینی در تهران توسعه فرودگاه مهر آباد را هم در برنامه دارد.
رحمتالله مهآبادی مدیر عامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران گفتهاست: «یک تفاهمنامه با فرودگاه میلان ایتالیا بهعنوان یکی از فرودگاههای معتبر و مجهز اروپا برای سرمایهگذاری، طراحی و احداث یک ترمینال بزرگ مسافری در فرودگاه بینالمللی مهرآباد به مساحت ۱۲۰ هزار متربع منعقد شدهاست و با بهرهبرداری از این ترمینال مسافری ظرفیت اعزام و پذیرش مسافر در فرودگاه بینالمللی به دو برابر وضع موجود افزایش مییابد، هزینه لازم برای این پروژه حدود ۲۵۰ میلیون یورو است در حال حاضر ظرفیت اعزام و پذیرش در فرودگاه بینالمللی مهرآباد سالانه حدود ۱۴ میلیون مسافر است.»
البته به غیر از تهران برنامه برای بازسازی و توسعه چند فرودگاه دیگر ایران هم در دست پیگیری است.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی ایران گفتهاست :«برای اغلب کلانشهرها و فرودگاههای بینالمللی برنامههایی در دست اجراست. به عنوان مثال یادداشت تفاهمی نیز برای نوسازی فرودگاههای بینالمللی مشهد و اصفهان منعقد شده که در این زمینه یک ترمینال جدید با ظرفیت چهار و نیم میلیون مسافر در فرودگاه مشهد ایجاد میشود که امکان عملیات گسترده بینالمللی از این فرودگاه به اقصی نقاط جهان فراهم خواهد شد.»
فرودگاه بینالمللی دبی به تنهایی در سال توان پذیرش ۷۰ میلیون مسافر را دارد این در حالی است که فرودگاه بینالمللی امام خمینی تنها میتواند سالی ۶ میلیون مسافر را پذیرش کند.
وی افزودهاست که «فرودگاه اصفهان با مشکلات بسیار زیادی مواجهاست که این فرودگاه نیز توسعه مییابد و با توجه به اینکه این شهر یکی از مراکز توسعه گردشگری است فرودگاه اصفهان باید بتواند در سطح بینالمللی فعالیت و رقابت کند. علاوه بر توسعه سه فرودگاه امام، مشهد و اصفهان برای توسعه و بهسازی کامل چهار فرودگاه تبریز، بوشهر، اهواز و شیراز در حال مذاکره هستیم. امیدواریم با این قراردادها هفت فرودگاه بینالمللی ایران را به طور کامل بازسازی کنیم. در زمینه فرودگاهها صد درصد سرمایهگذاریها توسط طرف خارجی در تهران، اصفهان و مشهد صورت میگیرد. یعنی سفارش کالا داده نشدهاست. در واقع آنها در ایران سرمایهگذاری میکنند و اصلاً چیزی خریداری نمیشود. در زمینه فرودگاهها صد در صد سرمایهگذاری از محل خارج و به صورت BOT [بیع متقابل] است؛ با این شرط که در مراحل مختلف مهندسی و اجرایی از حداکثر توان مهندسی داخلی استفاده کنند.»
رحمتالله مهآبادی مدیر عامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران هم دربارهٔ توسعه فرودگاه تبریز توضیح داده که «با شرکت ویتالی ایتالیا برای توسعه فرودگاه بینالمللی تبریز به توافق رسیدهایم بر اساس این تفاهمنامه یک ترمینال مسافری در فرودگاه بینالمللی تبریز با مساحت ۵۰ هزار متر مربع طراحی میشود که در فاز نخست ۲۰ هزار متر مربع از این ترمینال احداث و به بهرهبرداری میرسد و در صورت نیاز امکان توسعه آن تا ۵۰ هزار مترمربع در آینده نیز وجود دارد. سرمایهگذاری توسط طرف خارجی، انتقال دانش فنی در حوزه ساخت و توسعه فرودگاه و استفاده از تجارب جهانی اهم اهداف در تبدیل این تفاهمنامهها به قرارداد است. برآورد اولیه سرمایهگذاری برای ساخت ترمینال مسافری در فرودگاه بینالمللی تبریز ۵۰ میلیون یورو و زمان اجرای پروژه ترمینال فرودگاه بینالمللی تبریز یک تا یک سالونیم بعد از انعقاد این قرارداد است.»
ایران امید دارد با اتکا به قدرت ۵ فرودگاه اصلی تبریز، مشهد، شیراز، اصفهان و از همه مهمتر فرودگاه امام تهران بتواند بخشی مهمی از از پروازهای منطقه خاورمیانه را به خود احتصاص دهد هم اکنون تأثیر اقتصادی فرودگاه دبی بر اقتصاد امارات متحده عربی سالانه ۲۶ میلیارد دلار و تأثیر اقتصادی فرودگاه دوحه در قطر سالانه ۱۸ میلیارد دلار است.
بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی در حال حاضر ۵۴ فرودگاه در کشور وجود دارد که ۸۰ درصد پروازهای داخلی فقط در هشت فرودگاه انجام میشود و ۸۰ درصد پروازهای بینالمللی در سه فرودگاه کشور صورت میگیرد. درآمد فرودگاه بینالمللی امام هم به تنهایی از محل این پروازها با ۵۳ فرودگاه دیگر برابری میکند.