محمد خاتمی، رئیس جمهور اسبق ایران، در نامهای به بان گی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، خواستار فراخوان روشنفکران، سیاستمداران، دولتها و نهادهای مدنی برای اقدامی عاجل با هدف «تحقق آشتی تاریخی» شد.
آقای خاتمی، در این نامه که روز پنجشنبه، ۲۷ دی، در وبسایت وی منتشر شده، «آشتی تاریخی» را از اهداف مهم گفتوگوی فرهنگها و تمدنها دانست.
وی همچنین با اشاره به دعوت ایران به «گفتوگوی تمدنها» و «ائتلاف برای صلح»، پس از حادثه یازده سپتامبر افزود: «اما در سویی دیگر پنداشته شد با ائتلاف برای جنگ علیه تروریسم... میتوان ریشه این پدیده شوم را کند؟ اما اگر این شیوه پاسخ میداد چرا امروز شاهد گسترش امواج تروریسم در سراسر جهان هستیم.»
آقای خاتمی در نامه خود تاکید کرد که «محبتورزان و مدافعان آزادی و عدالت و حقوق بشر در جهان کم نیستند، ولی صدایشان شنیده نمیشود.»
وی اضافه کرد: «باید عملاً به فکر راهکارهایی بود، که این صداها بهتر به گوش برسد.»
آقای خاتمی در سالهای ابتدایی ریاست جمهوری خود ایده گفتوگوی تمدنها را مطرح کرد. سازمان ملل با پذیرش پیشنهاد وی، سال ۲۰۰۱ میلادی را به عنوان سال گفتوگوی تمدنها نامگذاری کرده بود.
رئیس جمهور اسبق ایران، در ابتدای نامه تازه خود تاکید کردهاست که آنچه در سالهای گذشته به «نام مبارزه با تروریسم» انجام شده راهگشا نبوده بلکه «گاه آتش این بلای سهمگین را افروختهتر میکند».
به گفته آقای خاتمی، تروریسم و خشونت، «جنگ دین و آزادی، منازعه شرق و غرب و مواجهه میان مذاهب و اقوام و ملل» نیست بلکه خطری «جدید و جدی» است که ریشههای گوناگون دارد.
وی اضافه کرد: «آیا فکر کردهایم... فقر، محرومیت، سرکوب، اشغال، آوارگی، استبداد و بدتر از همه تحقیر انسان که از سوی حکومتهای فاسد و قدرتهای توسعهطلب بر عالم و آدم تحمیل شدهاست در پدید آمدن این حوادث شوم چه نقشی دارد؟»
آقای خاتمی، ۳۰ شهریور ماه، تروریسم را «حاصل فزونخواهی و جنگطلبی قدرتها» دانسته و گفته بود که باید گفتوگو درباره صلح به گفتمان صلح در جهان تبدیل شود.
محمد خاتمی در ادامه نامه تصریح کردهاست: «وقتی میلیونها انسان که سرزمینشان اشغال میشود و فریاد مظلومیت و ستمدیدگان و آوارگان در هلهله جنونآمیز اشغالگران سرکوبگر و آدمکش گم شود...، هویتهای مرگبار برساخته میشود و تروریسم بی وطن حتی از میان غربیان سربازگیری میکند.»
وی اضافه کرد: «تروریسم، افراطیگری و به حاشیهراندگی نوع خوب و بد ندارد. نباید تبعیضهای وحشتناکی که حاصل اعمال ضابطهها و معیارهای دوگانه است از نظر دور داشت.»
آقای خاتمی در ابتدای نامه خود «جنایت تروریستی پاریس و رویدادهای مشابه و نگرانکننده پیش و پس از آن» را محکوم کردهاست.
در روزهای گذشته مسئولان دولت ایران حمله به دفتر هفتهنامه فرانسوی «شارلی ابدو» و همچنین انتشار کاریکاتور جدیدی از پیامبر اسلام در این نشریه را محکوم کردهاند.
در عین حال نشریه «یالثارات الحسین» وابسته به گروه انصار حزبالله از گروههای تندروی حامی رهبر جمهوری اسلامی، در آخرین شماره خود حمله به دفتر هفتهنامه طنز «شارلی ابدو» در فرانسه را «پدیدهای مبارک در فعل این ماجرا» دانسته بود.
این در حالی است که روزنامه مردم امروز به دلیل چاپ عکس بزرگی از جورج کلونی با تیتر «کلونی: من هم شارلی هستم» روز شنبه، ۲۷ دی، توقیف شد.