ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا بعد از سفری به اسرائیل و گفتوگو با مقامات این کشور گفتهاست که بنیامن نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل با برجام کنار آمده و «اکنون آن را پذیرفته است.»
آقای مونیز در این سفر دو روزه در هفته گذشته با یووال اشتاینیتز وزیر انرژی اسرائیل دیدار کرد؛ اشتاینیتز عضو ارشد حزب حاکم لیکود و وزیر «پرونده ایران» در اسرائیل بودهاست.
ارنست مونیز که برای شرکت در همایش بینالمللی انرژی و گاز به اسرائیل دعوت شده بود، به شبکه تلویزیونی وابسته به خبرگزاری بلومبرگ، در مصاحبه هفتم آوریل، ۱۹ فروردین، گفت نخست وزیر اسرائیل برجام را به عنوان یک واقعیت پذیرفته و حال تأکید دارد که باید بدقت اجراء شود.
وزیر انرژی آمریکا در طول دوران دشوار مذاکرات هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی، یار جان کری وزیر امور خارجه آمریکا بود و سهم مهمی نیز در گفتوگوهای فنی با علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در چارچوب این گفتوگوها در شهرهای مختلف سوئیس و اتریش داشت.
نظر به اینکه دونالد ترامپ و تد کروز دو نامزد از سه نامزد باقیمانده حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تأکید کردهاند که از توافق هستهای با ایران ناخشنودند و آن را لغو خواهند کرد، بلومبرگ از آقای مونیز در خصوص احتمال لغو برجام از سوی رئیس جمهوری بعدی آمریکا سئوال کردهاست.
تد کروز افراطیتر از ترامپ بارها تأکید کرده بود که برجام را پاره خواهد کرد و ترامپ نیز که اوایل، برجام را بدترین قراردادی که در عمرش دیده، توصیف میکرد، حال از پاره کردن آن سخن گفته و تأکید کرده که «همان روز اول» رسیدن به ریاست جمهوری توافق را لغو خواهد کرد.
اما آقای مونیز که یکی از مهمترین دانشمندان هستهای آمریکاست، به بلومبرگ گفت، از نظر فنی شاید یک رئیس جمهوری بتواند این کار را بکند اما کسی که به ریاست جمهوری میرسد باید ملاحظات و محاسباتی را برای یک تصمیم خردمندانه رعایت کند و در مورد برجام هیج معیار عقلایی چنین توصیهای را به رئیس جمهوری نمیکند.
به گفته وزیر انرژی آمریکا، رئیس جمهوری بعدی این کشور نمیتواند بگوید «خب، من از این توافق خوشم نمیآید و برویم و مذاکرات را از اول شروع کنیم... بی معناست؛ غیرقابل قبول».
ارنست مونیز این را نیز گفت که اکنون یکی از نگرانیهای مشترک آمریکا و اسرائیل، آزمایشهای موشکهای برد بلند ایران است؛ همانگونه که ادامه حمایت تسلیحاتی ایران از حزبالله مایه نگرانی مشترک دو کشور بوده و هست.
چشمانداز صنعت گاز اسرائیل
نظر به کشف حوزههای گازی در آبهای دریای مدیترانه و این ادعای اسرائیل که میتواند به «قدرت صادرکننده گاز» مبدل شود، ارنست مونیز بعد از حضور در همایش انرژی و چشمانداز گاز اسرائیل، گفت اگر اسرائیلیها براستی در این صنعت پیشرفت کنند شاید بتوانند گزینه خوبی برای تأمین گاز اروپا به جای روسیه باشند.
به گفته آقای مونیز، شاید بتوان از صادرات گاز اسرائیلیها به عنوان یک «راهبرد» در منطقه و حتی فراتر از منطقه، استفاده کرد.
به گفته مونیز، اسرائیلیها میتوانند گاز خود را به ترکیه بفرستند و بعد از طریق لوله زمینی، به اروپا صادر شود.
وزیر انرژی آمریکا این را نیز گفت که اسرائیل حتی میتواند با صادرات گاز به همسایگان عرب خود مانند مصر و اردن، پیوندها با این دو کشور را تقویت کند.
اسرائیل خود سالها گاز طبیعی از مصر وارد میکرد؛ اما از بعد از سرنگونی حکومت حسنی مبارک در ژانویه ۲۰۱۱، بارها این خط لوله توسط پیکارجویان مسلحی که بعدها با داعش ابراز بیعت کردند، منفجر شد.
اما توسعه صنعت گاز اسرائیل به دلیل حکم ماه گذشته دیوان عالی عدالت اسرائیل متوقف شده است.
قضات این دیوان حتی استدلالهای نتانیاهو را که در اقدامی بیسابقه به نشست دیوان رفت تا چرایی برنامههای تنظیمی دولت خود برای بهرهبرداری از حوزههای گازی «لویاتان» را بقبولاند، رد کردند.
مخالفان اسرائیلی این پروژه و مخالفان شرکت «نوبل انرژی» که قرار بود در یک دوره ده ساله امتیاز استخراج گاز از حوزه «لویاتان» را داشته باشد، به دیوان عالی قضایی اسرائیل شکایت کرده و فعلاً با حکمی که دیوان داده، دست بالا را دارند.
ارنست مونیز در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ گفت، آمریکا نیز منفعت مهمی در طرحهای تولید گاز در منطقه دارد زیرا این امر تنها به انرژی مربوط نمیشود و امنیت جمعی ملتها در آن مطرح است.
وزیر انرژی آمریکا همچنین در مورد بهای نفت در جهان و نقش مجدد ایران در آن افزود که «به سختی بتوان از قصد ایران برای افزایش تولید و صادرات نفت، بعد از برجام، جلوگیری کرد و ایران را به موافقت با حفظ سقف کنونی صادرات اوپک متقاعد کرد تا بهای نفت افزایش یابد یا دستکم از این پایینتر نرود.»
ایران تأکید دارد که حق این کشور است که نفت بیشتری صادر کند و جایگاه پیشین خود را در اوپک بدست آورد.