تحولات عراق شتاب بیشتری به خود گرفته است. در بغداد با پذیرش نخست‌وزیری حیدر العبادی از سوی نوری المالکی، اینک نخست وزیر جدید باید دولت تازه را هرچه زودتر تشکیل دهد، از سویی برخی دولت‌های غربی درصدد ارسال مستقیم کمک‌های تسلیحاتی و غذایی به کردستان عراق برآمده‌اند.
در همین باره با علی صدرزاده تحلیلگر مسائل جهان عرب گفت‌وگو کرده و نخست پرسیده‌ایم که مهم‌ترین مشکلات پیش روی دولت جدید در بغداد چیست؟
علی صدرزاده: آقای مالکی کوچکترین مشکل بود. مشکل‌های بسیار بزرگتری در سر راه آقای العبادی هست که باید بر اینها غلبه پیدا کند. یکی مسئله ارتش عراق است. ما در عراق ارتشی به معنای ملی نداریم. ارتشی است پر از فساد و بدون یک ارتش ملی که منافع تمام عراقی‌ها را نمایندگی کند و حاضر باشد که جانبازی کند، نمی‌توانید اقدامی کنید. این یکی از بزرگترین مشکلات آقای العبادی است.
مشکل دیگرش نحوه شرکت دادن سنی‌ها در کابینه آینده‌اش هست، به‌طوری که سنی‌ها واقعاً معتقد شوند که دولت آینده عراق یک دولت شیعی نیست، بلکه یک دولت ملی است. و تا زمانی که این کار موفق نشود در بین خود سنی‌ها اختلاف نظر خواهد بود که چقدر تعیین می‌کنند که نزدیک به داعش باشند یا دور از داعش.
سوم این است که اگر این روند ادامه پیدا کند و داعش به عنوان خطر عمده باقی بماند و جهان تصمیم گرفته باشد که کردها را مسلح کند، امری که دیده می‌شود، احتمال دارد که خواست استقلال‌طلبی کردها هم افزایش پیدا کند. بنابراین یک مشکل دیگر العبادی این است که چگونه می‌خواهد کردها را در دولت آینده سهیم کند.
خب، ظاهراً بعضی از کشورهای جهان این تصمیم را گرفته‌اند. بعد از آمریکا الان انگلیس و فرانسه هم اعلام کردند که یا دارند بررسی می‌کنند یا به زودی سلاح‌هایی را در اختیار کردهای عراق قرار خواهند داد. این در معادلات داخلی عراق چه در بغداد و چه در صحنه نبرد با شبه نظامیان سنی چقدر موثر خواهد بود و تاثیراتش چیست؟
دو تا علت بسیار اساسی وجود دارد که چرا این دولت‌های خارجی تصمیم به مسلح کردن کردها گرفتند. یکی این که ظاهراً امیدی ندارند که دولت مرکزی عراق قادر باشد با آن ارتشی که قبلاً توضیح دادم، با داعش مبارزه کند. دوم این که کردها ظاهراً تنها نیروی منسجمی هستند که با دادن یک مقدار پشتیبانی می‌توانند واقعاً جلوی داعش بایستند. از طرف دیگر منطقه اقلیم کردستان عراق تنها منطقه‌ای است که تا به‌حال دارای یک نوع شکوفایی و امنیت بوده. به همین دلیل این باعث شده که دولت‌های غربی تشخیص بدهند که تنها نیرویی که در عراق امروز می‌شود به آن تکیه کرد کردها هستند. ولی یک خطر وجود دارد. خطر این است که هر چه که کردها مسلح‌تر شوند خواهان استقلال بیشتری خواهند شد. و این چیزی است که لااقل به طور زبانی تا به حال آمریکا و اروپا نمی‌خواهند و طرفدار تمامیت ارضی عراق هستند.
با توجه به مجموعه این تحولات امروز آقای ظریف اعلام کرد که ما، هم رابطه‌مان با کردها خوب است و هم اینکه طرفدار تمامیت ارضی عراق هستیم. اما از سویی در بغداد فردی که مورد حمایت ایران بود، آقای مالکی، کنار رفته. الان وضعیت ایران در شرایط داخلی عراق چگونه است؟ با تحولات فعلی آیا وضعیت ایران تضعیف شده یا اینکه تقویت شده؟
ایران همانطور که شما گفتید در وضع متناقضی قرار دارد. از یک طرف نماینده اصلی‌اش را که مالکی بود از دست داده و از طرف دیگر با آمریکا در مبارزه با داعش همکاری می‌کند. از طرف دیگر نمی‌تواند از روند قدرت گرفتن کردها جلوگیری کند. تاحدودی کردها هم با ایرانی‌ها کنار می‌آیند. برای این که می‌دانند اصولاً مبارزه با ایران فعلاً در مرحله اول قرار ندارد. ولی این وضع را در جمع می‌توانند تشخیص دهند که کردستان در تحولات آینده به آن صورت سابق نخواهد بود. ولی رابطه رهبران اتحادیه میهنی کردستان به خصوص، و حزب دموکرات تا حدودی، با ایران خوب بوده و آنها سعی می‌کنند این رابطه را از نظر تاکتیکی فعلاً حفظ کنند. حرف آقای ظریف هم در حقیقت در همین رابطه است.
