معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران، روز شنبه ۲۵ بهمن در پاسخ به این پرسش که «ممکن است ریزگردها آغشته به اورانیوم باشند؟» گفت: «تاکنون بررسی‌های زیادی در این مورد صورت گرفته است اما هیچ گزارشی مبنی بر آغشته بودن ریزگردها به اورانیوم به سازمان محیط زیست نرسیده است.»
معصومه ابتکار که روز شنبه با خبرگزاری ایرنا گفت‌وگو می‌کرد اما در ادامه سخنانش پیش‌بینی کرد که اگر پدیده ریزگردها با شدت فعلی ادامه داشته باشد ممکن است این وضعیت بحرانی به تهران نیز برسد.
به گفته خانم ابتکار، در چند سال اخیر ۲۳ استان کشور از جمله تهران درگیر پدیده ریزگردها شده‌اند.
در همین حال به گزارش خبرگزاری‌های ایران، ریزگردها باعث لغو پروازها در استان‌های بوشهر و کرمانشاه در روز جمعه ۲۴ بهمن شده‌است.
معصومه ابتکار روز دهم آذرماه نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا اظهار کرده‌بود که «موضوع آغشته بودن ریزگردها به اورانیوم از نظر سازمان محیط زیست تایید شده نیست و مبنای علمی ندارد.»
وی افزوده‌بود: «البته به دلیل وجود جنگ در منطقه، حضور آمریکایی‌ها، استفاده از سلاح‌های مختلف و اکنون ناامنی در منطقه به دلیل پدیده شوم داعش، ممکن است موجب تشدید بروز ریزگرد در منطقه شود اما نسبت به آغشته بودن به اورانیوم گزارشی علمی و منطقی دریافت نکرده‌ایم.»
روز نهم بهمن سال گذشته اما اصغر محمدی فاضل، رئیس دانشگاه محیط زیست، از احتمال ورود غبار آلوده به اورانیوم به ایران خبر داده‌بود.
وی در این باره گفته‌بود «این ریزگردها از مناطقی که در آن از اورانیوم ضعیف شده استفاده شده وارد ایران می‌شود، و در عراق هم که کاملا تایید شده که از اورانیوم ضعیف شده استفاده شده است. به این ترتیب می‌توانیم نتیجه بگیریم که احتمال ورود غبار آلوده به اورانیوم وجود دارد.»
پیش از آن در ۲۸ خرداد ۹۲ نیز به گزارش خبرگزاری «خانه ملت»، عباس پاپی‌زاده، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی نیز نسبت به آلوده بودن ریزگردها به موادی نظیر اورانیوم برجای مانده از کاربرد سلاح‌های شیمیایی حمله آمریکا به عراق، هشدار داده‌بود.
«انجام اقداماتی» در خصوص ریزگردها در تالاب هورالعظیم
معصومه ابتکار روز شنبه ۲۵ بهمن در ادامه گفت‌وگوی خود با ایران گفت که در دولت یازدهم، یکی از دریچه‌های میان‌گذر تالاب هورالعظیم باز و آب وارد حوضچه تالاب شده‌است که این اقدام «تا حد زیادی» مانع بروز گرد و غبار خواهد شد.
رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در ادامه گفت: «در استان خوزستان ۴۰۰ هزار متر مربع منشا ریزگرد است که بستر تالاب، زمین‌های‌های لم‌یزرع و اراضی کشاورزی رها شده‌اند.»
معصومه ابتکار اضافه کرد: «تالاب هورالعظیم در دوره قبل بر خلاف سازمان حفاظت محیط زیست به بهانه اکتشاف نفت خشک شد و اکنون به یکی از منابع مهم گرد و غبار تبدیل شده‌است که نتیجه آن به چشم مردم اهواز و خوزستان می‌رود.»
رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در عین حال تاکید کرد که راهکار فوری برای مقابله با پدیده ریزگردها «در هیچ جای دنیا وجود ندارد.»
استان خوزستان در روزهای اخیر با بحران آلودگی شدید هوا مواجه است که ریزگردها عامل آن هستند.
بر اساس آمارهای رسمی نهادهای دولت ایران میزان آلایندگی هوا در برخی نقاط استان خوزستان از ۶۶ برابر حد استاندارد تجاوز کرده‌است.
علی محمد احمدی، یکی از نمایندگان استان ایلام در مجلس، نیز روز پنج‌شنبه از کاهش فاصله دید افقی به ۱۰ متر در جنوب این استان بر اثر هجوم ریزگردها خبر داده بود.
پیش از آن، موج گردوغبار در روز دوشنبه مدارس پنج شهرستان جنوبی در استان آذربایجان غربی را به تعطیلی کشانده بود.
طرح تبدیل سازمان محیط زیست به وزارتخانه
در روزهای گذشته سفر نکردن خانم ابتکار به استان خوزستان باعث انتقاد نمایندگان مجلس از عملکرد وی شده‌است. خبرگزاری فارس نیز روز شنبه خبر داد که تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح تبدیل سازمان محیط زیست به وزارتخانه را تهیه کرده‌اند.
در صورت تبدیل سازمان حفاظت از محیط زیست به وزارتخانه، وزیر پیشنهادی برای وزارتخانه جدید باید از مجلس رای اعتماد بگیرد و نمایندگان مجلس امکان طرح سؤال و یا استیضاح وزیر را خواهند داشت.
خانم ابتکار روز شنبه در پاسخ به انتقادات نمایندگان مجلس گفت که هیچ فرد یا دستگاهی به تنهایی نمی‌تواند مشکل ریزگردها را حل کند.
وی اضافه کرد: «نمایندگانی که امروز نسبت به وضعیت هوا و ریزگردها اعتراض می‌کنند تاکنون به دنبال انتقال آب، سد سازی و برنامه‌های کشت، صنعت و توسعه کشاورزی برای استان خود بوده‌اند بدون اینکه به منابع محدود آبی در کشور توجه کنند.»
به گفته خانم ابتکار، احداث سد بر روی رودخانه‌ها باعث کاهش منابع آبی به حوضه‌های تالابی و به مرور زمان باعث خشک شدن و تبدیل شدن بستر رودخانه‌ها به منشا گرد و غبار شده‌است.
گفته‌های خانم ابتکار درحالی است که رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع ایران روز شنبه گفت که کمتر از ۱۰ درصد از پدیده گرد و غبار و ریزگردها منشاء داخلی دارد.
خداکرم جلالی اضافه کرد: «در داخل بیشتر توفان‌های شن داریم که با ریزگردها متفاوت است.»
به گفته آقای جلالی، شن‌های روانی که از طریق توفان‌ها جابجا می‌شوند دارای قطر پنج میکرون هستند و کمتر جابجا می‌شوند اما قطر ریزگردها کمتر از دو میکرون است و در هوا معلق می‌شوند.
