به‌نوشته روزنامه گاردین، یکی از هدف‌های ایران برای ایجاد یک هلال شیعی جهت تقویت نفوذ در منطقه ایجاد یک مسیر زمینی برای خود از تهران تا لبنان است.
این مسیر از تهران به عراق و از آنجا به سوریه، و از میان سوریه به سوی لبنان تا به آب‌های دریای مدیترانه، در حال تحقق است.
گاردین نوشته است که شیعیان از عراق تا لبنان به کار گرفته شده‌اند تا حوزه نفوذ ایران را در منطقه و شرق مدیترانه گسترش دهند.
این مسیر از مناطق عبوری آغاز می‌شود که ایران از آن برای ارسال نیرو و اسلحه به عراق طی ۱۲ سال گذشته استفاده کرد. این همان راهی است که سپاه قدس از آن برای راه‌اندازی جنگ خیابانی علیه نیروهای آمریکایی در عراق با استفاده از متحدانش به کار برد و همین متحدان هستند که اکنون در جنگ با «حکومت اسلامی» نقش ایفا می‌کنند.
گاردین شهرک بعاج در حومه موصل عراق را به عنوان کانون تازه‌ای برای تحرکات ایران و شبه نظامیان شیعه طرفدار آن در تحقق این هدف ایران ذکر کرده است.
خبرنگار گاردین که از بعاج دیدار کرده، این شهرک متروکه را با خیابان‌های مسدود شده آن با خودروهای واژگون شده، مغازه‌های بسته شده و دروازه‌های آهنی خانه‌های مخروبه که با نفیر بادهای گرم منطقه باز و بسته می‌شوند، به تصویر کشیده است.
اما گاردین یادآور شده، بعاج که مدتی نیز در سیطره القاعده بود، و سپس داعش بر آن تسلط یافت، شاید یکی از آخرین دژهای باقی مانده در دست جنگجویان گروه حکومت اسلامی بود.
هنوز شعارهای دوران تسلط داعش بر دیوارهای بعاج نقش بسته و زمان برای پاک کردن این نشانه‌ها کافی نبوده اما از این به بعد، این محل به نوشته گاردین، می‌رود که به نطقه ثقلی برای تقویت محور مهم مواصلاتی برای نیروهای تحت امر ایران، در تحقق هدف گسترش هلال نفوذ ایران در منطقه، مبدل شود.
نیروهایی که تا همین چندی پیش درگیر عملیات جنگی در برابر داعش با هدف بیرون راندن آنها از منطقه بودند، اکنون جای پای خود را در بعاج مستحکم می‌کنند.
ابومهدی المهندس یکی از فرماندهان مهم میدانی نیروهای شیعی عراقی مورد حمایت ایران در مصاحبه‌ای که گاردین آن را کم‌سابقه توصیف کرده، با غرور از دستاوردهای اخیر شبه نظامیان تحت فرمانش در برپایی یک نواره جدید نفوذ از موصل به سوی سوریه، در نتیجه عملیات جنگی موفق اخیر، سخن گفته است.
نام واقعی ابومهدی المهندس که مادرش ایرانی و پدرش عراقی بوده، و خود زاده بصره است، جمال جعرف ابراهیم بوده و به دلیل تحصیلاتش در رشته مهندسی این لقب را گرفته است.
بر اساس این گزارش، ابومهدی المهندس در حالی که در یکی از سالن‌های اجتماعات طوائف در بعاج نشسته، یادآور شده هر چند القاعده نیز در همین مناطق با هزیمت روبرو شد اما هنوز زمان زیادی نگذشته بود که داعش در آنجا بوجود آمد.
المهندس افزوده که پیکارجویان در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ از مرز ترکیه خود را به بعاج می‌رساندند تا به صفوف داعش در عراق بپیوندند.
اما به شهادت خبرنگار اعزامی گاردین، بعد از شکست‌های اخیر داعش در البعاج، خودروها و بولدوزرهای شیعیان مورد حمایت ایران در طول بزرگراه میان قیاره تا جنوب موصل در رفت و آمد هستند، و همزمان با انجام عملیات جنگی در برابر نیروهای باقی‌مانده داعشی در منطقه، در تقلا هستند تا آنها را به عقب‌نشینی بیشتر وادار کنند.
به‌نوشته گاردین، شبه نظامیان شیعه عراقی، قوای خود را نیز همزمان در رویارویی با معارضین حکومت بشار اسد در سوریه تقویت می‌کنند.
بر اساس این گزارش، فرماندهان النجبا اوایل ماه گذشته (ماه مه) به اعضای بلندپایه خود گفتند، برپایی دالانی زمینی برای ارسال و اعزام کمک‌های لجیستیک و نفرات زیر سرپرستی ایران، در سراسر عراق، سوریه و لبنان در دستور کار قرار گرفته است.
در میدان مرکزی شهر بعاج شعار «از موصل تا بعاج؛ سردار سلیمانی تشکر» با رنگ نقش بسته تا بیان قدردانی از نقش این فرمانده شاخه قدس سپاه پاسداران ایران در این تحولات باشد.
به‌نوشته گاردین، نیروهای همپیمان با ایران، با اجرای خواسته‌های قاسم سلیمانی، در دو سوی مرز عراق و سوریه، در نزدیکی بزرگراه دمشق- بغداد مستقر شده و همزمان، دست‌کم در سه عملیات در نزدیکی شهر التنف با نیروهای آمریکایی و نیروهای حزب دموکراتیک سوری مورد حمایت آمریکا نیز درگیر شده‌اند.
پیش از این خبرگزاری رویترز خبر داده بود که التنف در سوریه و در نزدیکی مرز اردن جایی است که شورشیان سوری می‌گویند با گسترش منطقه تحت نفوذ نیروهای آمریکایی در جنوب شرقی سوریه، خطر رویارویی مستقیم بین نیروهای آمریکایی و نیروهای تحت حمایت ایران و هواداران دولت سوریه در آن افزایش یافته است.
به گفته منابع امنیتی، یکی از اهداف حضور نیروهای ائتلاف بین‌المللی در التنف، جلوگیری از گشایش یک مسیر ارتباط زمینی بین عراق و سوریه از سوی شبه نظامیان مورد حمایت ایران است.
بر اساس گزارش‌ها، هادی العامری فرمانده نیروهای بدر عراقی در حشد الشعبی در برنامه‌ریزی ایجاد کریدور زمینی مورد نظر ایران، قاسم سلیمانی را یاری کرده است.
تحقق هدف ایران در ایجاد چنین گذرگاهی می‌تواند مانع از تقویت جای پای آمریکا در منطقه شود.
بزرگراه دمشق-بغداد کانون تقلای همه طرف‌ها برای حفظ خطوط کنونی‌شان است اما فرماندهان تشکل النجبا می‌گویند، دالان‌های احتمالی جایگزین نیز در دست بررسی است بویژه آنکه شکست‌های تحمیل شده به گروه داعش، صحنه‌های عملیات جنگی در اطراف مرزها را به سرعت تغییر می‌دهد.
محور دیرالزور از شرق سوریه تا میادین و پالمیرا (تدمر) و از آنجا به دمشق، در حال حاضر به عنوان مسیر جایگزین احتمالی بزرگراه دمشق – بغداد برای عملیات نیروهای شیعی همپیمان با ایران مطرح است.
این گزارش با اشاره به یکی از رخدادهای روزهای گذشته در به هم رسیدن نیروهای همپیمان با ایران در دو سوی مرز عراق و سوریه، در منطقه‌ای میان تنف با دیرالزور، آن را یک نقطه عطف در جنگ سه ساله در برابر داعش دانسته و از آن به عنوان موفقیت ایران در تحقق‌بخشی از هدف‌هایش در قبال منطقه توصیف کرده است.
فرماندهان شیعی همپیمان با ایران به گاردین گفته‌اند، «هدف ما تأمین امنیت در مرز سوریه است زیرا ثبات برای همه منطقه را دربر خواهد داشت».
با تسلط نیروهای همپیمان با ایران در دو سوی مرز عراق و سوریه، و از آنجا که شهرهای میانی این دو کشور جنگ‌زده نیز در کنترل نیروهای دولت‌های آنها است، بخشی از خاک سوریه در مرز لبنان، در کنترل معارضین باقی مانده است.
اما به گفته کارشناسان، ایران از راه دمشق به سوی بندر مهم لاذقیه در ساحل دریای مدیترانه نیز راه خود را باز می‌کند.
خط ترسیم شده در نقشه گاردین، مسیر تهران را تا به سوی آب‌های مدیترانه با این نقاط نشان می‌دهد: بعقوبه- شرقاط - بیجی- میادین- دیرالزور- پالمیرا (تدمر)- دمشق – لاذقیه.
ایران پیش از این نیز از بزرگراه دمشق- بیروت به لبنان دسترسی داشته است. در دوره اخیر ادعا شد که جنگنده‌های اسرائیل محموله‌های حامل تجهیزات نظامی تازه ارسال شده از ایران برای حزب‌الله را که قرار بود از راه دمشق به لبنان رسانده شود، هدف قرار داده‌اند.
اسرائیل دست‌کم در یک مورد، حمله جنگنده‌های خود را تأیید کرد.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر و آویگدور لیبرمن وزیر دفاع اسرائیل ابراز نگرانی کرده‌اند که رژیم ایران با هدف رسیدن به آب‌های دریای مدیترانه و نیز لبنان، مسیر زمینی ایجاد می‌کند و از مدت‌ها قبل برای تحقق این هدف برنامه‌ریزی کرده است.
دولت و کارشناسان نظامی اسرائیل تثبیت جای پای ایران و هم‌پیمانان آن در این مسیر و نیز در سوریه و در آب‌های دریای مدیترانه را یک تهدید جدی می‌دانند و گفته‌اند با آن کنار نخواهند آمد.
آقای نتانیاهو برای رساندن این پیام صریح خود در ماه‌های اخیر به مسکو رفته و با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه گفت‌وگو کرده و این مسائل را در دیدارهای ماه گذشته با رئیس جمهوری آمریکا در میان گذاشته است.
وای.نت، وب‌سایت روزنامه یدیعوت آخرونوت نیز در روزهای گذشته نوشته بود، ایران در سودای تسلط بر منطقه التنف است زیرا این منطقه راهبردی میان بزرگراه بغداد- دمشق، موجب آسان‌تر شدن جابه‌جایی نیروها و تجهیزات نظامی به سوریه و احتمالاً از آنجا به سوی لبنان می‌شود.
وای.نت نوشته بود، حضور شبه نظامیان مورد پیمان ایران در التنف در حالی است که از جمله با درخواست اردن به دلیل نگرانی این کشور از خطرات ناشی از داعش، نیروهای آمریکایی نیز در این منطقه حضور دارند.
هفته گذشته در نشست خبری هفتگی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تهران، از بهرام قاسمی در مورد گزارش‌های اخیر در خصوص رویارویی‌هایی ایران و آمریکا در سوریه پرسش شده بود.
به گزارش خبرگزاری فارس، بهرام قاسمی در پاسخ گفته بود، «اقدامات آمریکا در سوریه تا حدی مشکوک است و قابل توجیه نیست… آنها باید واقعیت‌های منطقه را بپذیرند و منتظریم که آنها تا حدودی به اقدامات متعادلانه خود بازگردند».
