دولت آمریکا تأیید می‌کند که دو سال پیش و تا اندک زمانی پیش از آغاز بحران بزرگ سوریه و سرکوبگری‌های گسترده در آن کشور، مذاکرات محرمانه‌ای میان اسرائیل و سوریه با میانجی‌گری آمریکا در جریان بوده‌است.
ویکتوریا نولند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا شامگاه آدینه بیست و یکم مهر تأیید کرد که هدف آمریکا از این مذاکرات محرمانه، برقراری آشتی میان اسرائیل و سوریه بوده‌است.
این نخستین بار است که وجود مذاکرات محرمانه میان دولت بنیامین نتانیاهو در اسرائیل با حکومت بشار اسد در سوریه تأیید می‌شود.
این خبر را ابتدا روز آدینه بیست و یکم مهر روزنامه اسرائیلی یدیعوت آخرونوت منتشر کرد و هنگامی که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واشینگتن در باره درستی یا نادرستی آن، مورد پرسش قرار گرفت، بر درستی آن مهر تأیید نهاد.
تاکنون تصور می‌رفت که آخرین دور از تماس‌های محرمانه میان اسرائیل و سوریه در پاییز ۲۰۰۸ و در آخرین هفته‌های دولت اهود اولمرت در اسرائیل، انجام شده بود.
در زمان آقای اولمرت چند نشست علنی با شرکت دیپلمات‌های دو کشور و با میانجی‌گری ترکیه در استانبول برگزار شد؛ در آن زمان، ترکیه دوست نزدیک اسرائیل در منطقه بود اما پس از روی کارآمدن دولت نتانیاهو و زمانی که در ماه مه ۲۰۱۰ کشتی ترکیه‌ای «ماوی مرمره» با صدها سرنشین حامی فلسطینی درصدد رسیدن به بندر محصور شده غزه بود و با خشونت نیروی دریایی ارتش اسرائیل از ادامه حرکت باز ماند، مناسبات ترکیه با اسرائیل دستخوش بحران جدی شد که با وجود تغییر بسیاری از معادلات منطقه‌ای، این بحران هنوز برطرف نشده‌است.
در حادثه «ماوی مرمره» ۹ نفر از شهروندان ترکیه کشته شدند.
بحران مناسبات اسرائیل و ترکیه و سرسختی‌های دولت نتانیاهو و شک و تردیدهای زیادی که حکومت اسد نسبت به پیگیری گفت‌وگوها با اسرائیل داشت، ظاهراً موجب قطع تماس‌ها شده بود.
اما اکنون روزنامه یدیعوت آخرونوت نوشته‌است که نبود مذاکرات، تنها یک امر ظاهری بود بلکه در عمل، گفت‌وگوهای اسرائیلی- سوری پیگیری شد.
به‌نوشته یدیعوت آخرونوت، میانجی‌گر آمریکایی که پیغام‌ها و دیدگاه‌های اسرائیلی و سوری را برای یکدیگر می‌برد، حتی آمادگی بنیامین نتانیاهو را برای باز پس دادن سراسر بلندی‌های اشغال شده جولان پیشنهاد کرده بود؛ این ارتفاعات بخش از زمین‌هایی بود که اسرائیل در جنگ موسوم به «شش روزه» در سال ۱۹۶۷ به اشغال خود در آورد و در این ۴۵ سالی که سپری شده‌است، شهرک‌های بسیاری در آن ساخته‌است.
بنا بر گزارش یدیعوت آخرونوت، نتانیاهو در مذاکرات محرمانه از بشار اسد می‌خواست که در برابر مسترد شدن بلندی‌های جولان، پیوندهای سوریه با جمهوری اسلامی ایران و حزب‌الله لبنان را قطع کند و پای سوریه را از محور هم‌پیمانی با ایران و حزب‌الله، بیرون بکشد.
تایید وجود چنین تماس‌هایی از سوی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در حالی است که دفتر نخست وزیری اسرائیل در واکنش به گزارش یدیعوت آخرونوت گفته بود که دولت باراک اوباما این پیشنهاد را مطرح کرد اما اسرائیل آن را نپذیرفت.
برخی از مقامات دفتر نخست‌وزیری اسرائیل نیز به یدیعوت آخرونوت گفته بودند که این گزارش با هدف بهبود وجهه باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و برای آنکه نشان داده شود که وی در راه صلح در منطقه کاری کرده‌است، انتشار یافته‌است.
اما یدیعوت آخرونوت نام دیپلمات آمریکایی را که در این مذاکرات نقش میانجی‌گری را ایفا کرده بود، ذکر کرد: فردریک (فرد) هوف. این روزنامه نوشت که گفت‌وگوها از سال ۲۰۱۰ آغاز شد و تا اوایل ۲۰۱۱ ادامه یافت. بحران بزرگ سوریه در مارس ۲۰۱۱ (اوایل فروردین ۱۳۹۰) آغاز شد و تظاهرات مردمی علیه حکومت اسد بسیار زود به خاک و خون کشیده شد و اکنون به یک جنگ داخلی جدی با بیش از سی هزار قربانی و ویرانی‌های بسیاری، مبدل شده‌است و همچنان نیز پایانی برای آن متصور نیست.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز جمعه یادآوری کرده بود که این نخستین بار نیست که از وجود تماس‌های پشت پرده میان نتانیاهو با بشار اسد خبر می‌رسد؛ چه بسا که در دوره اول نخست‌وزیری نتانیاهو نیز در سال ۱۹۹۸ رونالد لاودر (صاحب یهودی کارخانه‌های بزرگ «استی لاودر» و یک بازرگان موفق و ثروتمند) که از دوستان نزدیک نتانیاهو است، میان اسرائیل و سوریه میانجی‌گری کرده بود اما نتانیاهو وجود آن تماس‌ها را نیز لاپوشانی می‌کرد.
با وجود این، تماس‌های رونالد لاودر موجب شد که در سال ۲۰۰۰ که اهود باراک رهبر وقت حزب کارگر اسرائیل به نخست‌وزیری رسید، به تماس‌های علنی با سوریه روی آورد.
در زمان صدارت اهود باراک، با میانجی‌گری بیل کلینتون رئیس جمهوری وقت آمریکا، باراک خود با بلندپایگانی سوری، از جمله فاروق الشرع که آن زمان وزیر خارجه بود، بارها در آمریکا گفت‌وگو کرد.
در آن زمان نیز اهود باراک حاضر به استرداد تمامی بلندی‌های اشغالی جولان بود اما حافظ اسد، رهبر وقت سوریه و پدر بشار اسد، افزون بر جولان، بخشی از شمال دریاچه طبریه را نیز از اسرائیل درخواست می‌کرد؛ خواسته‌ای که اصرار حافظ اسد بر سر آن، پشت مذاکرات را شکست و به ناکامی منجر شد.
یدیعوت آخرونوت در گزارش جمعه خود نوشته بود اهود باراک که در دولت کنونی نتانیاهو وزیر دفاع است، مذاکرات با سوریه را رها نکرد و در کنار نتانیاهو در مذاکرات محرمانه ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ به اسد توصیه کرد که با دور شدن از محور «شرارت» با ایران و حزب الله، جولان را پس بگیرد.
به‌نوشته یدیعوت آخرونوت، وجود این مذاکرات حتی از سران موساد و شباک اسرائیل (تشکیلات جاسوسی و امنیت داخلی) پنهان نگاه داشته شد و تنها چند نفر انگشت‌شمار از مقامات اسرائیلی از آن با خبر بودند و مذاکرات نه در نخست وزیری، بلکه در اماکن دیگر انجام می‌شد.
همزمان، نیویورک تایمز شنبه بیست و دوم مهر به نقل از ژنرال ذخیره ارتش اسرائیل میخائل هرتسوگ، که به‌نوشته این روزنامه در آخرین دور از مذاکرات محرمانه اسرائیلی- سوری دخیل بوده‌است، نوشت که هدف اسرائیل، زدن خنجر به مناسبات میان محور «ایران-سوریه-حزب‌الله» بود.
ژنرال میخائل هرتسوگ رییس ستاد کاری اهود باراک وزیر دفاع اسرائیل و منشی نظامی دولت بوده‌است و اکنون عضو «مؤسسه واشینگتن در پژوهش‌های خاور نزدیک» است.
ژنرال هرتسوگ به نیویورک تایمز گفته‌است که آن مذاکرات محرمانه نتیجه‌بخش نبود زیرا نشانه‌ای از اینکه بشار اسد حاضر به قطع مناسبات خود با ایران باشد، دیده نشد.
گفتنی است که سران جمهوری اسلامی در توضیح پشتیبانی‌های قاطع دو سال اخیر خود از حکومت بشار اسد تأکید کرده‌اند که خاندان اسد و رژیم دمشق وفاداری خود را به ایران- بویژه در زمان جنگ ایران و عراق که ایران در برابر عراق و حامیان بزرگ و متعدد آن تنها مانده بود- نشان دادند.
آقای حسین شیخ الاسلام از مقامات ارشد مجلس شورای اسلامی و سفیر پیشین ایران در سوریه شنبه گذشته در مصاحبه‌ای با یک نشریه منضم به روزنامه «اعتماد» در تهران از جمله گفت که سوریه ارسال کمک‌های ایران به حزب‌الله را برای مقابله با اسرائیل در اختیار ایران گذاشته‌است و ایران همچنان سوریه را در صف نخست «محور مقاومت» در برابر اسرائیل می‌داند.
ویکتوریا نولند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا شامگاه آدینه بیست و یکم مهر تأیید کرد که هدف آمریکا از این مذاکرات محرمانه، برقراری آشتی میان اسرائیل و سوریه بوده‌است.
این نخستین بار است که وجود مذاکرات محرمانه میان دولت بنیامین نتانیاهو در اسرائیل با حکومت بشار اسد در سوریه تأیید می‌شود.
این خبر را ابتدا روز آدینه بیست و یکم مهر روزنامه اسرائیلی یدیعوت آخرونوت منتشر کرد و هنگامی که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واشینگتن در باره درستی یا نادرستی آن، مورد پرسش قرار گرفت، بر درستی آن مهر تأیید نهاد.
تاکنون تصور می‌رفت که آخرین دور از تماس‌های محرمانه میان اسرائیل و سوریه در پاییز ۲۰۰۸ و در آخرین هفته‌های دولت اهود اولمرت در اسرائیل، انجام شده بود.
در زمان آقای اولمرت چند نشست علنی با شرکت دیپلمات‌های دو کشور و با میانجی‌گری ترکیه در استانبول برگزار شد؛ در آن زمان، ترکیه دوست نزدیک اسرائیل در منطقه بود اما پس از روی کارآمدن دولت نتانیاهو و زمانی که در ماه مه ۲۰۱۰ کشتی ترکیه‌ای «ماوی مرمره» با صدها سرنشین حامی فلسطینی درصدد رسیدن به بندر محصور شده غزه بود و با خشونت نیروی دریایی ارتش اسرائیل از ادامه حرکت باز ماند، مناسبات ترکیه با اسرائیل دستخوش بحران جدی شد که با وجود تغییر بسیاری از معادلات منطقه‌ای، این بحران هنوز برطرف نشده‌است.
در حادثه «ماوی مرمره» ۹ نفر از شهروندان ترکیه کشته شدند.
بحران مناسبات اسرائیل و ترکیه و سرسختی‌های دولت نتانیاهو و شک و تردیدهای زیادی که حکومت اسد نسبت به پیگیری گفت‌وگوها با اسرائیل داشت، ظاهراً موجب قطع تماس‌ها شده بود.
اما اکنون روزنامه یدیعوت آخرونوت نوشته‌است که نبود مذاکرات، تنها یک امر ظاهری بود بلکه در عمل، گفت‌وگوهای اسرائیلی- سوری پیگیری شد.
به‌نوشته یدیعوت آخرونوت، میانجی‌گر آمریکایی که پیغام‌ها و دیدگاه‌های اسرائیلی و سوری را برای یکدیگر می‌برد، حتی آمادگی بنیامین نتانیاهو را برای باز پس دادن سراسر بلندی‌های اشغال شده جولان پیشنهاد کرده بود؛ این ارتفاعات بخش از زمین‌هایی بود که اسرائیل در جنگ موسوم به «شش روزه» در سال ۱۹۶۷ به اشغال خود در آورد و در این ۴۵ سالی که سپری شده‌است، شهرک‌های بسیاری در آن ساخته‌است.
بنا بر گزارش یدیعوت آخرونوت، نتانیاهو در مذاکرات محرمانه از بشار اسد می‌خواست که در برابر مسترد شدن بلندی‌های جولان، پیوندهای سوریه با جمهوری اسلامی ایران و حزب‌الله لبنان را قطع کند و پای سوریه را از محور هم‌پیمانی با ایران و حزب‌الله، بیرون بکشد.
تایید وجود چنین تماس‌هایی از سوی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در حالی است که دفتر نخست وزیری اسرائیل در واکنش به گزارش یدیعوت آخرونوت گفته بود که دولت باراک اوباما این پیشنهاد را مطرح کرد اما اسرائیل آن را نپذیرفت.
برخی از مقامات دفتر نخست‌وزیری اسرائیل نیز به یدیعوت آخرونوت گفته بودند که این گزارش با هدف بهبود وجهه باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و برای آنکه نشان داده شود که وی در راه صلح در منطقه کاری کرده‌است، انتشار یافته‌است.
اما یدیعوت آخرونوت نام دیپلمات آمریکایی را که در این مذاکرات نقش میانجی‌گری را ایفا کرده بود، ذکر کرد: فردریک (فرد) هوف. این روزنامه نوشت که گفت‌وگوها از سال ۲۰۱۰ آغاز شد و تا اوایل ۲۰۱۱ ادامه یافت. بحران بزرگ سوریه در مارس ۲۰۱۱ (اوایل فروردین ۱۳۹۰) آغاز شد و تظاهرات مردمی علیه حکومت اسد بسیار زود به خاک و خون کشیده شد و اکنون به یک جنگ داخلی جدی با بیش از سی هزار قربانی و ویرانی‌های بسیاری، مبدل شده‌است و همچنان نیز پایانی برای آن متصور نیست.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز جمعه یادآوری کرده بود که این نخستین بار نیست که از وجود تماس‌های پشت پرده میان نتانیاهو با بشار اسد خبر می‌رسد؛ چه بسا که در دوره اول نخست‌وزیری نتانیاهو نیز در سال ۱۹۹۸ رونالد لاودر (صاحب یهودی کارخانه‌های بزرگ «استی لاودر» و یک بازرگان موفق و ثروتمند) که از دوستان نزدیک نتانیاهو است، میان اسرائیل و سوریه میانجی‌گری کرده بود اما نتانیاهو وجود آن تماس‌ها را نیز لاپوشانی می‌کرد.
با وجود این، تماس‌های رونالد لاودر موجب شد که در سال ۲۰۰۰ که اهود باراک رهبر وقت حزب کارگر اسرائیل به نخست‌وزیری رسید، به تماس‌های علنی با سوریه روی آورد.
در زمان صدارت اهود باراک، با میانجی‌گری بیل کلینتون رئیس جمهوری وقت آمریکا، باراک خود با بلندپایگانی سوری، از جمله فاروق الشرع که آن زمان وزیر خارجه بود، بارها در آمریکا گفت‌وگو کرد.
در آن زمان نیز اهود باراک حاضر به استرداد تمامی بلندی‌های اشغالی جولان بود اما حافظ اسد، رهبر وقت سوریه و پدر بشار اسد، افزون بر جولان، بخشی از شمال دریاچه طبریه را نیز از اسرائیل درخواست می‌کرد؛ خواسته‌ای که اصرار حافظ اسد بر سر آن، پشت مذاکرات را شکست و به ناکامی منجر شد.
یدیعوت آخرونوت در گزارش جمعه خود نوشته بود اهود باراک که در دولت کنونی نتانیاهو وزیر دفاع است، مذاکرات با سوریه را رها نکرد و در کنار نتانیاهو در مذاکرات محرمانه ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ به اسد توصیه کرد که با دور شدن از محور «شرارت» با ایران و حزب الله، جولان را پس بگیرد.
به‌نوشته یدیعوت آخرونوت، وجود این مذاکرات حتی از سران موساد و شباک اسرائیل (تشکیلات جاسوسی و امنیت داخلی) پنهان نگاه داشته شد و تنها چند نفر انگشت‌شمار از مقامات اسرائیلی از آن با خبر بودند و مذاکرات نه در نخست وزیری، بلکه در اماکن دیگر انجام می‌شد.
همزمان، نیویورک تایمز شنبه بیست و دوم مهر به نقل از ژنرال ذخیره ارتش اسرائیل میخائل هرتسوگ، که به‌نوشته این روزنامه در آخرین دور از مذاکرات محرمانه اسرائیلی- سوری دخیل بوده‌است، نوشت که هدف اسرائیل، زدن خنجر به مناسبات میان محور «ایران-سوریه-حزب‌الله» بود.
ژنرال میخائل هرتسوگ رییس ستاد کاری اهود باراک وزیر دفاع اسرائیل و منشی نظامی دولت بوده‌است و اکنون عضو «مؤسسه واشینگتن در پژوهش‌های خاور نزدیک» است.
ژنرال هرتسوگ به نیویورک تایمز گفته‌است که آن مذاکرات محرمانه نتیجه‌بخش نبود زیرا نشانه‌ای از اینکه بشار اسد حاضر به قطع مناسبات خود با ایران باشد، دیده نشد.
گفتنی است که سران جمهوری اسلامی در توضیح پشتیبانی‌های قاطع دو سال اخیر خود از حکومت بشار اسد تأکید کرده‌اند که خاندان اسد و رژیم دمشق وفاداری خود را به ایران- بویژه در زمان جنگ ایران و عراق که ایران در برابر عراق و حامیان بزرگ و متعدد آن تنها مانده بود- نشان دادند.
آقای حسین شیخ الاسلام از مقامات ارشد مجلس شورای اسلامی و سفیر پیشین ایران در سوریه شنبه گذشته در مصاحبه‌ای با یک نشریه منضم به روزنامه «اعتماد» در تهران از جمله گفت که سوریه ارسال کمک‌های ایران به حزب‌الله را برای مقابله با اسرائیل در اختیار ایران گذاشته‌است و ایران همچنان سوریه را در صف نخست «محور مقاومت» در برابر اسرائیل می‌داند.
